• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0
Muharrem Güneş
Muharrem Güneş
TÜM YAZILARI

ABD ve Suud ilişkileri kesilir mi?

16 Ekim 2018
A


Muharrem Güneş İletişim: [email protected]

Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın konsolosluk binasında kaybolması olayı Trump’ın göreve gelmesiyle kurulan dengeleri sarsacak gibi görünüyor. Bazı gözlemciler, olayın ABD Başkanı Donald Trump, damadı Jared Koşner ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman arasındaki ilişkileri zora sokabileceğini belirtiyorlar.

Trump, Kaşıkçı olayını ilk başlarda duymamazlıktan geliyordu. Her zaman olduğu gibi önce ABD’nin çıkarları söz konusuydu. Ancak ABD Senatosundan ve güçlü medya organlarının ardından Avrupa ülkelerinin de “Kaşıkçı olayının ortaya çıkarılması ve Suudi yetkililerin açıklamalarının inandırıcı olmadığı” yönünde ortak açıklama yapılması Trump’ı açıklama yapmaya zorladı. 

Trump senatörlere karşı “Suudiler askeri teçhizata 110 milyar dolar harcıyorlar, anlaşmaların iptal edilmesi halinde Suudilerin Rusya ya da Çin’den silah almaya başlayacağı endişesini dile getirmiş, iddiaların doğru olması halinde Suudi Arabistan’ı cezalandırmanın başka yollarının da olduğuna işaret etmişti. Son verdiği TV röportajında ise “konunun üzerine sonuna kadar gideceklerini ve bunun cezasının ağır olacağını” belirtti. ABD Suudi’den elde edeceği milyar dolarları kaybetmeme endişesiyle olayı ağırdan alırken, Suudi Arabistan’ın Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın himayesinde 23-25 Ekim’de Riyad’da düzenlenecek 500 milyar dolarlık kalkınma ve yatırım projesine günler kala konferanstan birçok önemli şirket ve kuruluş çekildiklerini duyurdu.

Amerika’nın önde gelen gazeteleri arasında olan New York Times’ın ardından, CNN, Financial Times ve Bloomberg haber ajansı gibi büyük medya kuruluşları konferanstan çekildi. Ayrıca Ford ve JP Morgan gibi dünyanın en büyük iki şirketinin yanı sıra birçok önemli şirketin CEO’ları Suudi Arabistan’daki yatırım kongresine katılmayacaklarını açıkladılar.

Buna karşılık Suudi Arabistan’ın haber ajansı SPA’nın resmi kaynaklardan aktardığı bilgiye göre, “Riyad başka ülkeler tarafından alınacak olası yaptırım kararlarını karşılıksız bırakmayacak, daha büyük yaptırım kararlarıyla diğer ülkelere cevap vereceğini” açıkladı.

Suudi Arabistan’ın bu cevabından kısa süre sonra Suudi’nin resmi kanalı El-Arabiyya Televizyonu müdürü Türki El-Dahil, yaptırımlara daha büyük yaptırımlarla karşılık verebileceklerini yazdı. En etkili yaptırımın petrol üzerinden olacağını belirten yazar, günde 7,5 milyon varil petrol üretme taahhüdünden vazgeçmeleri durumunda varil fiyatının iki katına çıkabileceğini yazdı. Halihazırdaki varil fiyatının 80 dolar olması dahi Başkan Trump’ı kızdırıyorsa, 100 dolar ve 200 dolarları bulması durumunda bütün dünyanın olumsuz anlamda etkileneceğini savundu.

El-Dahil, ABD’nin yaptırımlarının “Sadece Ortadoğu’yu değil tüm İslam dünyasını İran’ın kollarına yıkacağını, bu durumda İran’ın Riyad’a Washington’dan daha yakın olacağını” sözlerine ekledi.

Aslında bir anlamda ABD ile ilişkilerinin boyutları ve gerekçelerinin itirafı gibi duran bu cümlelere ek olarak El-Dahil’in şu ifadesinin altını çizmek gerekiyor; “ABD’nin Suudi Arabistan’a yaptırım kararına karşılık olarak, kuzey batımızdaki Tebük’te bir Rus askeri üssünün kurulması başta olmak üzere, Suriye, İsrail, Lübnan ve Irak’ın bulunduğu sıcak bölgede Hamas hareketi ile Lübnan Hizbullah hareketlerinin “iki düşmandan iki dosta” dönüşmesi asla uzak bir ihtimal değildir.”

Bu tür tehditler aslında Suudi Arabistan yönetiminin endişesini ve Kaşıkçı olayından sorumlu olduklarının zımni bir itirafı niteliğindedir. 16 ay sonrası için krallık tahtına oturması beklenen veliaht prens, kendini bu olay ile zor durumda bırakmış olsa da ABD yönetimi kolay kolay kendisinden vazgeçmeyecektir. Nitekim birçok uluslararası ilişkiler uzmanının da belirttiği gibi Muhammed bin Selman sayesinde İsrail tarihinin en iyi dönemini yaşıyor. ABD ve İsrail bu tarihi fırsatı veliaht prens ile yakalamışken elden kaçırmamak için her yola başvuracaktır. 

 

x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23