NATO zirvesi, Erdoğan- Trump yakınlığının hatırlattıkları…

NATO zirvesi, Erdoğan- Trump yakınlığının hatırlattıkları…

MEHMET KOÇAK

NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde R.Tayyip Erdoğan’ın NATO aile fotoğrafı çekimi sırasında ve ardından ABD Başkanı Donald Trump, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve İspanya Başbakanı Pedro Sanchez başta olmak üzere NATO genel sekreteri ve üye ülkelerin devlet başkanlarıyla tokalaşarak ayaküstü samimi sohbetli yakın ilişkileri, ayrıca verdiği mesajlarıyla en çok dikkat çeken lider oldu.  

Ayrıca, zirveye katılan devlet ve hükümet başkanlarının Başkan Erdoğan’a yakın ilgisi, ikili görüşmeler için bir biri ardından sıra beklemeleri ve bilhassa Erdoğan-Trump arasında gerçekleşen ikili görüşmenin hem dünya başkentleri hem de dünya basını tarafından yakından takip edilmiş olması, Erdoğan’ın dünya siyasetini etkileyen güçlü liderlerden biri olarak kabul edildiğinin bir ifadesidir. 

Zira, önceki NATO zirvelerinde Türk liderlere en arka sıralarda yer ayrılırken, bugün en ön sırada ve ABD başkanı ile yanında yer verilmesi, Erdoğan’ın etkili ve karizmatik liderliğinin yanında, vurulmak istenen zinciri kırmayı başaran Türkiye’nin nerden nereye geldiğini de gösteriyor.

Gelinen noktada Ortadoğu başta olmak üzere küresel ve bölgesel denklemde Türkiye hesaba katılmadan ilerleme sağlanamayacağı görülmüştür.

Rusya-Ukrayna savaşında diplomatik çözüm adına gerçekleşen görüşmelere Türkiye’nin ev sahipliği, tahıl koridoru anlaşması ile Ukrayna ile Rusya arasında esir asker takas anlaşmasının Türkiye’nin arabuluculuğunda gerçekleşmesi ‘Uluslararası Toplum’ nezdinde takdir bulmuştu.

Gazze’deki insani trajedinin son bulması ve Siyonist İsrail yönetiminin dizginlenmesi, Suriye’deki despotik Baas rejimin devrilmesi ve yeni Şam yönetiminin uluslararası düzeyde tanınması ve yeni ilişkilerin kurulması ve son olarak İsrail’in saldırılarıyla başlayan İsrail-İran savaşındaki etkili girişimleri ‘Yeni Türkiye’nin dünya siyasetindeki etkisinin en bariz örnekleridir.

*

Başkan Erdoğan, NATO zirvesinde ABD Başkanı Donald Trump ile ikinci döneminde ilk defa yüz yüze görüşme gerçekleştirmiş olması önemli bir gelişmedir. 

NATO aile fotoğrafı çekiminde Erdoğan ve Trump, fotoğraftan önce gülerek tokalaşmaları ve ayaküstü samimi kısa sohbetleri ile yan yana poz vermeleri germişten gelen dostluğu hatırlattı.

Zira, Erdoğan ile Trump arasında liderler düzeyindeki diyalog ve ikili temaslar, Trump’ın ilk başkanlık döneminde başlamıştı. 

Erdoğan, kendisine mesafeli bir tavır alan Joe Biden’ın başkanlık görevine veda etmesi ve Trump’ın ABD başkanlığını ikinci defa devralmasıyla birlikte; iki liderin yakınlığı ve dostluğu Türkiye-ABD ilişkilerinin yeniden canlanmaya başlamasında etkili olduğu ise bir gerçektir.

Ancak, madalyonun diğer yüzünde ise farklı bir gerçek var. 

Trump ve Erdoğan, birbirlerini “dost” olarak nitelendiriyor olmaları güzel amma ABD Başkanı Trump, beklenmedik zamanlarda birbirine zıt açıklamalarıyla şaşırtıcı çıkış yapan bir kişilik olduğu unutulmamalı.

Çünkü Trump, över ve ‘dostum’ der ama ani çıkışları ve dengesiz açıklamalarıyla bir anda dengeleri altüst edebilir.  

Bunu ilk başkanlık döneminde Başkan Erdoğan için sarf ettiği sözler ile gönderdiği mektup da olduğu gibi ABD – Türkiye ilişkilerinde gördük.

*

Trump’ın verdiği kararların arkasında ne uzun soluklu bir plan ne de sağlam bir strateji olmadığı açıkça görülmektedir. 

Trump, tutarsız ve öngörülemez. Uluslararası ilişkiler bağlamında kararlarına dayanak olacak neredeyse hiçbir etik ya da ideolojik temeli bulunmuyor.

Kısacası, Trump ne bir strateji ne de belirgin bir vizyon ile hareket etmediği gibi, sözleri ve eylemleri, böyle bir strateji izleyen bir liderden beklenenlerle örtüşmüyor gerçeği bilinmeli ve ilişkilerde daha dikkatli olunmalı…

Trump, en son olarak İsrail-İran savaşında bir yanda barıştan söz etti aynı gün diğer yandan İran’ı vurdu. İran’ın Katar’daki Amerikan üssünü vurduğu saatlerde ise İran’ı tebrik etti. Birbirine zıt açıklamaları ile güvensizliği ve tutarsızlığı görüldüğü için dünya hangi Trump’a inanacağını konusunda şaşkın.

Bana göre bu gerçekler bilinmeli ve ona göre vaziyet alınmalı…