Mizânü’l Amel
Mizânü’l Amel
Hüseyin Öztürk
“Sanki Allah tüm ilimleri bir kubbede toplamış da Gazzali buna muttali olmuş”. Fahreddin er-Razi
Bu hafta tanıtmaya çalışacağımız eser, Albaraka Yayınlarından çıkan İmam-ı Gazzali Hz.lerinin üst başlığı “Amel, Ahlak ve Saadet” olan “Mizânü’l Amel” isimli kitabı.
Eserin tercümesini, Kayseri Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde İslam Hukuku alanında öğretim üyesi olarak çalışan Osman Bayder yapmış.
Zatım da başta olmak üzere dünyalıklarımız ile ahiretimiz arasındaki amellerimizin çoğu büyük kusurlarımızla doludur. Kusurumuzu kabul edenler olarak şu itirafta bulunalım. “Amelimizle ahlakımız arasında, ahiretten çok dünyalıklarımız bulunmaktadır”.
Bu hakikati kabul etmeyenler olabilir o vakit sözümüz onlara değildir amma gözlerimizi kapatınca dünyayı sadece kendimize karanlık edebiliriz.
Kişi kişi, şahıs şahıs, birey birey; aile içi iletişimlerimizden, sokağa, çarşıya, işlerimize kadar hayatın aktığı her mecradaki olumsuzluklara bakarsak, sonuç olarak amelimizle nefsimiz arasındaki dengesizliği ve irtibatsızlığı görebiliriz. Geçelim.
•
Mütercimin de belirttiği gibi İmam-ı Gazzali eserinde, bir Müslümanın gerçek amacı olan ahiret saadetine nasıl ulaşacağının yolunu göstermekte ve sadece bir ilme dalan âlimleri bu amacı öncelemedikleri için tenkit etmektedir.
Gazzali’ye göre ebedi olan ahiret mutluluğuna ancak ilim ve amel ile ulaşılabilir. Ancak bu noktada kritik soru, hangi ilim ve hangi amelin insanı ebedi huzura kavuşturacağıdır.
İşte bu hususlarda Gazzali eserinde çok açık ve net şekilde ahiret mutluluğunu isteyen herkese yol göstermiş ve nasıl hareket edileceğini yazmıştır.
Gazzali, eserinde öncelikli olarak her insanın ahiret saadetini talep etmesi gerektiği üzerinde hassasiyetle durmuştur.
Amel ile kastı sadece namaz, oruç, hac gibi ibadetler olmayıp, güzel ahlakı da içine alan geniş bir “Müslüman kalma” haritası çizmiştir.
Nihayet kendisi amel ile nefsani arzuların terbiye edilmesini, hırs-tamah ve haramın dizginlenmesini ve bu niteliklerin kontrol altına alınmasını kastettiğini ifade eder.
•
Gazzali (ö. 1111) fıkıh, usul, kelam, felsefe ve mantık gibi belli alana özgü eserlerin yanı sıra iman, amel ve ahlak bütünlüğünü işlediği kitaplar da kaleme almıştır.
Bu ikinci türdeki teliflerinde bir fakih veya bir kelamcı gibi değil, bunların üstünde ve kısmen de dışında hareket eden bir tavrı sahiplenmiştir.
“Mizânü’l Amel”, ilim-ahlak ve amel konusu ile bunların birbiriyle ilişkisini oldukça başarılı bir şekilde ortaya koyan yazılmış ender eserlerdendir.
Daha önce başka dillere de tercüme edilen eser için şöyle denilmektedir:
“Mizânü’l Amel”, en mükemmel teliftir. İnsanı ihya edecek faziletleri barındıran çok farklı ve önemli bilgileri içeren kitaptır”.
•
Ezcümle:
Kitaptan çıkan ders şu:
Esas olan; Müslümanların ahiret merkezli ve hedefli amellerinin, ahlaki değerlerle örtüşüp örtüşmediğidir. Bu zaviyeden kendimizi bir test etmeli vesselam.