CHP’nin tek parti iktidarı döneminde Türkiye’de ezanı asli şekliyle okumak yasaklanmıştı. Bugün Ezan-ı Muhammediye’nin 18 yıllık garabetten sonra tekrar aslına rücu ettirilişinin 75. senesi.
MEHMET AYDIN İSTANBUL
Türkiye’nin başına bir garabet gibi çöken Cumhuriyet Halk Partisi’nin tek partili döneminde, millet nezdinde hiçbir karşılığı olmamasına rağmen 18 sene boyunca dayatılan Türkçe Ezan, ilk olarak 30 Ocak 1932’de Fatih Camii’nde okunmuştu. CHP’nin milli şefi olarak bilinen İsmet İnönü döneminde, bir kanunla yasal zemin kazandırılan Arapça ezan yasağı, merhum Başbakan Adnan Menderes liderliğindeki Demokrat Parti’nin iktidara gelmesi ile bundan tam 75 yıl önce, 16 Haziran 1950’de kaldırıldı. Toplum nezdinde hiçbir karşılığı olmayan bu uygulamaya Anadolu’nun birçok şehrinde tepki gösterilerek ezan asli haliyle okunmaya devam edildi. Ezanı Arapça okumakta ısrar edenler hakkında soruşturma açılırken, zulme karşı çıkanların kimi para cezasına çarptırıldı, kimi de ağır ceza mahkemesinde yargılandı.
MENDERES’İN MİLLETE ARMAĞANI
Menderes hükümeti tarafından, halk arasında büyük bir rahatsızlık oluşturan bu konuyla ilgili çalışmalar hızlandırılmış ve 16 Haziran 1950 tarihinde ezanın yeniden Arapça okunması iktidarında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilmiştir. Çıkarılan yasayla Türkçe ezan yasaklanmamış, ancak ezan dili serbest bırakılmıştır. Arapça ezanın serbest bırakıldığı gün, tüm yurtta büyük bir sevinçle karşılanmış; öyle ki Bursa’da bir camide ikindi ezanı art arda tam yedi kez Arapça olarak okunmuştur. Arapça ezan okuma yasağını kaldırarak ilahi sedanın yeniden aslına uygun okunmasını sağlayan milletin adamı Adnan Menderes, bu hizmetin bedelini darbeciler tarafından idam edilerek ödedi.
