Perifer Nedir? Tıbbi ve Coğrafi Anlamları Nelerdir?
Yunanca kökenli olan ve Türkçeye Fransızcadan geçen Perifer kelimesi, hem coğrafyada merkezden uzak bölgeyi hem de tıpta vücudun uç kısımlarını ifade eden çok yönlü bir terimdir.
Perifer sözcüğü, günlük dilde ve terim anlamıyla birden fazla alanda kullanılan, Fransızcası "périphérie" olan Yunanca kökenli bir kelimedir. Sözcüğün temel anlamı, bir bölgenin ya da alanın çeperi, kenarı veya kıyısıdır. Genel olarak, bir merkezden uzak, dışta kalan bölgeleri tanımlamak için kullanılır.
Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre perifer kelimesinin üç ana tanımı bulunmaktadır. Bu tanımlar; dışta kalan bölge veya merkezden uzak yerleşim yeri, kenar veya kıyı, ve son olarak da bir yerin ya da bir şeyin uç kısmı olarak sıralanır. Bu çok yönlü anlamları sayesinde perifer, farklı bilim dallarında özelleştirilmiş kullanıma sahiptir.
Tıpta ve Coğrafyada Perifer Kullanımı
Perifer kelimesi, özellikle tıp ve coğrafya alanlarında terim anlamıyla sıklıkla karşımıza çıkar. Tıpta perifer (ya da periferik), merkezi sinir sistemi (beyin ve omurilik) haricindeki tüm uzuv ve organları kapsayan alanı tanımlar. Bu bağlamda, vücudun uç kısımlarını ifade eden "Periferik Sinir Sistemi" veya damar hastalıklarını tanımlayan "Periferik Arter Hastalığı" gibi tamlamalarda kullanılır.
Coğrafi ve siyasi literatürde ise perifer, genellikle bir merkezin (ekonomik, siyasi veya kültürel) dışında kalan, kıyıya yakın veya merkezden uzak bölgeleri ifade eder. Örneğin, Avrupa Birliği gibi siyasi oluşumlarda, merkeze göre daha dışta kalan Yunanistan ve İspanya gibi ülkeler "periferik ülke" olarak nitelendirilmektedir.
