Belli dönemlerde müşterilerinin nakit ihtiyaçlarını kolayca (!) karşılayabileceklerini açıklayan bankalar, faizli kredi tuzağına üniversitelere kayıt hazırlığında gençleri düşürüyor.
EN AZ YÜZDE 1,49’DAN KAZIKLANDILAR
Eylül ayından itibaren akademik takvimin başlamasıyla birlikte harekete geçecek olan bankaların sunacağı faizli hizmetlere eğitim kredileri de eklenecek. Okul taksitleri servis ücretleri, kırtasiye giderleri gibi harcamaları nedeniyle nakde sıkışan ailelerin sözde imdadına yetişen bankalar üniversiteli gençleri de faiz tuzağına düşürecek. Çekilen kredinin maliyeti ise iki katına kadar çıkabiliyor. Geçmiş yıllarda vadesi 60 aya kadar çıkan kredilerin üst limiti 100 bin lirayı bulmuştu. Geçen yıl üniversiteye başlayan bir genç 1,49 faiz oranıyla 20 bin lira kredi çektiğinde 48 ay vadeli aylık ödemesi 624,23 lira olmuştu. Kredinin toplam geri ödemesi ise 30 bin 63 liraya karşılık geldi. Yüzde 1,75 faiz oranıyla 30 bin lira, 60 ay vadeli aylık 884,06 lira taksitle kredi kullanıldığında ise toplam geri ödeme 53 bin 193,60 liraya çıktı. Alınan faiz farkı ise yüzde 80’e ulaştı. Benzer uygulamaların bu yılda gündeme gelmesi bekleniyor.
SEÇENEK ÇOK AMA MALİYET YÜKSEK
Bankalar, öğrenci olunmasına rağmen belgelenebilir bir gelir varsa eğitim kredisi kullandırabiliyor. Özellikle yüksek lisans yapmak isteyen çalışanlara oltayı atan konvansiyonel bankalar, eğitim masraflarına yardımcı olma bahanesiyle gençlerin kazançlarını faiz yoluyla adeta sömürüyorlar. Şu anda geriye ödemelerde ötelemeli, artan veya azalan taksitli, ay atlamalı, ya da farklı taksitlendirmeli seçenekler sunuluyor.
ÜNİVERSİTE BİTİYOR, TAKSİT BİTMİYOR
Özel okul ya da üniversite ücretlerini karşılamak için 48 ya da 60 ay vadeli eğitim kredilerine başvuru yapanlar güç durumda kalıyorlar. Vade, toplam eğitim öğretim süresini aştığından okul bitse bitse bile ödemeler devam ediyor. Hatta bazı bankalar taksit sayısını 72 aya kadar çıkararak tüketicilere daha cazip seçenekler sunmayı bir ‘fırsat’ olarak yansıtıyor.
Uzmanlar uyarıyor
Ekonomistler, üniversitelilere eğitim kredileri almaktan ve borç yükü altına girmekten kaçınmaya çağırıyor. Aynı ekonomistler, öğrencilere “Elinizin darda olduğunu gören, ailenizden aldığınız parayı cebinizden çekmeyi amaçlayan bankalara itibar etmeyin” uyarısı yapıyor.
Finans analisti İslam Memiş de, özel bankaların stratejik yatırımlar, tarımsal üretim ve istihdamdan çok tüketimi arttırmayı amaçladığını dile getirdi. Bu bankaların öğrencileri sömürmek için ellerinden geleni yaptıklarını anlatan Memiş, “Aileleri tarafından bin bir güçlükle okutulan evlatlarımız uyanık olmalı, eğitim kredisi tekliflerine kanmamalı, faiz kapanından kaçınmalı, paralarını kaptırmamalılar” uyarısında bulundu.
