Kenya’daki bazı incir ağaçları, sadece meyve vermekle kalmıyor; aynı zamanda atmosferden karbondioksiti (CO₂) çekip onu taşa dönüştürebiliyor. Bilim insanları, bu ağaçların gövdelerinde ve çevresindeki toprakta kireçtaşına benzer tortular oluştuğunu ve karbonu sağlam bir formda hapsedebildiğini keşfettiler. Daha önce bu yöntem genellikle meyve vermeyen ağaçlarda incelenmişti; ancak agroforestry (tarım ormanlaşması) kapsamında yaygınlaştırılırsa iklim kriziyle mücadelede güçlü bir doğal araç olabilir.
Kenya’daki bazı incir ağaçları, sadece meyve vermekle kalmıyor; aynı zamanda atmosferden karbondioksiti (CO₂) çekip onu taşa dönüştürebiliyor. Bilim insanları, bu ağaçların gövdelerinde ve çevresindeki toprakta kireçtaşına benzer tortular oluştuğunu ve karbonu sağlam bir formda hapsedebildiğini keşfettiler. Daha önce bu yöntem genellikle meyve vermeyen ağaçlarda incelenmişti; ancak agroforestry (tarım ormanlaşması) kapsamında yaygınlaştırılırsa iklim kriziyle mücadelede güçlü bir doğal araç olabilir.
Taş-Yapan İncir Ağaçları Keşfedildi
Yeni araştırma, Kenya’da yetişen bazı incir ağaçlarının atmosferden karbondioksit alıp bunu kalsiyum karbonata dönüştürdüğünü ortaya koyuyor. Bu sayede hem ağacın gövdesinde hem de çevre toprakta taş oluşumu sağlanıyor.
Kenya, ABD, Avusturya ve İsviçre’den araştırmacıların ortak araştırması, Prag’daki Goldschmidt jeokimya konferansında sunuldu. Bu incirler, oxalat-karbonat yolu olarak adlandırılan süreci kullanan meyve ağaçları arasında ilk keşfedilen örnekler. Yani bu tür ağaçlar karbonu sadece odun ve yaprak olarak değil, aynı zamanda gövdelerinde sert mineral olarak da hapsediyor.
Tüm ağaçlar fotosentezle CO₂’yi organik maddeye (odun, yaprak, kök) dönüştürür. Ancak bazı ağaçlar bu karbonu kalsiyum oksalat kristalleri şeklinde depolayabiliyor. Ağaç parçaları çürüyüp mikroplar ve mantarlar kristalleri kalsiyum karbonata dönüştürdüğünde, karbon çok daha uzun süre depolanmış oluyor. Ayrıca bu mineral toprağı daha alkali ve besin açısından zengin hale getiriyor.
Zurich Üniversitesi’nden Dr. Mike Rowley, bu sürece dair şu yorumu yapıyor:
“Oxalat-karbonat yolunu uzun süredir biliyorduk, ancak karbon depolama potansiyeli yeterince dikkate alınmamıştı. Agroforestry amaçlı ağaç dikiyorsak, hem organik hem inorganik karbon depo edebilecek ağaçları seçmeliyiz.”
Araştırmacılar, Samburu bölgesinde yetişen üç incir türünü inceledi. Stanford Sinchrotron Işını Merkezi'nde yapılan analizlerle kalsiyum karbonatın hem gövdenin dış yüzeyinde hem iç kısımlarında oluştuğu belirlendi. Dr. Rowley’ye göre;
“Kalsiyum karbonat oluşurken çevresindeki toprak daha alkali hale geliyor. Kristaller hem dışta hem içte depolanıyor; mikroorganizmalar hem yüzeyden hem iç gövdeye doğru etkili oluyor.”
Bu üç tür arasında Ficus wakefieldii, CO₂’yi kalsiyum karbonata dönüştürme konusunda en etkili olanı olarak öne çıktı. Şimdi araştırmacılar, bu türün agroforestry için uygunluğunu su ihtiyacı, meyve verimi ve farklı koşullarda ne kadar karbon depolayabileceği açısından incelemeyi planlıyor.
Oxalat-karbonat yoluna sahip türler önce tropikal bölgelerde incelendi ve genellikle meyve vermeyen ağaçlardı. İlk keşfedilen türlerden biri olan Iroko (Milicia excelsa), ömrü boyunca bir ton kalsiyum karbonat depolayabiliyor.
Kalsiyum oksalat biyomineralleri yaygın; onları karbonata dönüştüren mikroorganizmalar da öyle. Dr. Rowley bu potansiyele dikkat çekiyor:
“Kuru ortamlarda karbonat tespiti kolay olsa da nemli bölgeleere karbonat yine de depolanıyor. Şimdiye kadar birçok tür tespit edildi ama daha fazlası olabilir. Bu yol, ağaç dikimini desteklerken karbon yutak kapasitemizi önemli ölçüde artırabilir.”
Kuran'ı Kerim'de de Tin Suresi'nde de iki meyveye yemin edildiği görülmüştür. Bunlar, incir ve zeytindir.
''Yemin olsun incire ve zeytine''
