İnsanoğlu yeni keşifler ve araştırmalar için atmosfer dışına çıkalı uzun bir zaman geçse de hâlâ dünyamız hakkında bilmediğimiz ve yeni yeni keşfettiğimiz detaylar da ortaya çıkıyor. Bilim adamlarının yeni araştırmalarına göre Antarktika hakkındaki büyük bir gizem, bulunan bir ahtapotun DNA'sı üzerinden çözüme kavuştu.
İnsanoğlu yeni keşifler ve araştırmalar için atmosfer dışına çıkalı uzun bir zaman geçse de hâlâ dünyamız hakkında bilmediğimiz ve yeni yeni keşfettiğimiz detaylar da ortaya çıkıyor. Bilim adamlarının yeni araştırmalarına göre Antarktika hakkındaki büyük bir gizem, bulunan bir ahtapotun DNA'sı üzerinden çözüme kavuştu.
Bilim adamları yaklaşık 100 bin yıl önce Antarktika'nın devasa batı buz tabakasının çökerek kıtayı çevreleyen üçlü deniz arasındaki su yollarını geçici olarak açtığına inanıyor. Bu senaryoya ilişkin yeni kanıtlar ise şaşırtıcı bir şekilde ahtapotların DNA'sında ortaya çıktı. Turquet ahtapotları, Antarktika'da bir kilometre derinliğe kadar suda yaşayan ve kıl kurtları, amfipod kabukluları ve diğer küçük omurgasızları yiyerek beslenen bir canlı türü.
Günümüzde Weddell, Amundsen ve Ross denizlerindeki Turquet ahtapotları kıta büyüklüğüne sahip olan Batı Antarktika buzulları tarafından ayrılmış durumda. Yani bu ahtapot popülasyonları günümüzde bir araya gelemiyor. Ahtapot üzerinde yapılan DNA çalışmaları sonucunda ise Turquet ahtapotlarının farklı popülasyonlarının birbirleriyle çiftleşip çiftleşmediği ve bu çiftleşmenin hangi noktada gerçekleştiğine bakıldı.
Bu çalışma, bu popülasyonlar arasında en son 125 bin yıl önce, küresel sıcaklıkların bugünküne benzer olduğu 'Son Buzullararası' dönemde genetik bağlantı olduğunu ortaya çıkardı. O dönem ve günümüzdeki buzul yapısının benzerliği aynı zamanda gezegenimizin yakın gelecekte deniz seviyesinde büyük bir artış olabileceği yönündeki endişeleri de güçlendiriyor.
Bundan yaklaşık 116 bin ile 129 bin yıl kadar önce, son buzullararası dönem olarak adlandırılan sıcak bir dönemde, gezegenimiz birkaç milyon yıl devam ettiği düşünülen buzul çağlarına kısa bir mola verdi. Bu dönemde küresel deniz seviyesi de mevcut seviyelerden 5 ila 10 metre daha yüksekti. Gezegenin ortalama sıcaklığı bugün olduğundan yaklaşık 0,5°C daha sıcaktı ve iklim tahminleri bunun önümüzdeki yıllar içinde tekrar olacağını (deniz seviyelerinde de metrelerce yükseklik yaşanabileceğini) öngörüyor. Pek çok bilim insanı bu yükselmeye, geçmişte olduğu gibi Batı Antarktika Buz Tabakasının çöküşünün ve buna bağlı olarak erimenin neden olabileceğine inanıyor.
Jeolojik kanıtlar buzul tabakasındaki bu çöküşün son birkaç milyon yılda en az bir kez, belki de belirtilen son buzul arası dönemde meydana geldiğini gösteriyor.
DNA testleri nasıl ortaya çıktı?
Peki bu DNA testi ve buluntular nasıl ortaya çıktı? Yeni çalışmanın arkasındaki araştırmacılar, 33 yıl boyunca toplanan 96 ahtapottan küçük doku örnekleri aldı. James Cook Üniversitesi'nden evrimsel genetikçi Sally Lau, ahtapotları ayrı ayrı popülasyonlara bölmek için kullanılabilecek, tek nükleotid polimorfizmleri ve adı verilen genetik işaretlerin geniş modellerini inceledi. Daha sonra, eski ahtapotlar arasındaki farklı melezleşme senaryolarını test etmek için demografik modeller oluşturdu ve bu senaryolar onların bugünkü genetik modellerini ortaya çıkardı.
Ortaya çıkarılan bu modeller buzul çağlarından önce, dört ahtapot popülasyonunun Antarktika'yı çevreleyen okyanus akıntıları ile birbirine bağlı olduğunu gösteriyordu. Ancak Batı Antarktika Buz Tabakası büyüdükten sonra bu popülasyonlar birbirinden uzaklaştı, ayrıldı ve genetik farklılıklar ortaya çıkmaya başladı. Buz tabakası, küresel sıcaklık düştüğünde genişler, daha fazla buz oluşturur ve bu da deniz seviyesini düşürür. Sonuç olarak Lau, son buzul arası dönemdeki farklı buz tabakası koşullarının ahtapotların genlerini nasıl etkileyeceğini tahmin etmek için bu modelleri kullandı.
Model simülasyonlarını binlerce kez çalıştırdıktan sonra Lau, buz tabakasının tamamen çökme senaryosunun günümüzde ahtapot genlerinde görülen SNP modelleriyle en iyi şekilde eşleştiğini buldu. Hayvanların ortalama nesil süreleri ve mutasyon oranlarına dayanarak, bu farklı ahtapot popülasyonlarının 139 bin ila 54 bin yıl önce yeniden çiftleşmeye başladığı hesaplandı. Tüm bu bulgular daha önce varsayılan buz tabakasının çöküşünü destekliyor ve Antarktika'nın gizemi için kanıt niteliğinde.
