New Mexico’da meydana gelen sel felaketi, 2024’teki orman yangınlarının bıraktığı "yanık izleri" nedeniyle daha da yıkıcı hale geldi. Peki nasıl?
New Mexico’da meydana gelen sel felaketi, 2024’teki orman yangınlarının bıraktığı "yanık izleri" nedeniyle daha da yıkıcı hale geldi. Peki nasıl?
4 Temmuz’da Teksas’ta yaşanan aşırı yağışların ardından ani sel riski batıya, New Mexico’ya kaydı. Salı günü Rio Ruidoso havzasına 89 mm (3.5 inç) yağış düştü. Ruidoso kasabasında 35 ev sel sularına kapıldı, üç kişi hayatını kaybetti. ABD Ulusal Hava Servisi, bu aşırı hava olayının, 2024 yılında aynı bölgede çıkan orman yangınlarının bıraktığı "yanık izlerinden" kaynaklandığını bildirdi.
Orman yangınları sonrası yanan alanlarda bitki örtüsünün yok olması, yağmur sularının toprak tarafından emilmesini engelliyor. Bu da suyun doğrudan yüzeyden nehirlere akmasına ve ani sel riskinin katlanarak artmasına neden oluyor.
Tayvan’da Typhoon Danas, Pazartesi günü kategori 2 seviyesinde karaya çıktı. İki kişinin ölümüne, 700 kişinin yaralanmasına yol açtıktan sonra ülkenin kuzeyinden yeniden denize yöneldi. Mudan bölgesinde 457 mm yağış meydana geldi; bu da bentlerin taşmasına ve heyelanlara neden oldu.
Tayfun Tayvan üzerinde zayıflamış olsa da, batıya doğru yönelerek Çin’in doğu kıyılarına ulaştı ve burada da şiddetli ve uzun süreli yağışlara neden oldu.
Çin’in Zhaotong kentinde 24 saat içinde 230 mm yağmur yağdı ve 7.000 kişi tahliye edildi. Bu yoğun yağışlar, Çin’in orta ve doğu bölgelerini son haftalarda etkisi altına alan yoğun sıcak hava dalgasının hemen ardından geldi.
Doğu Avrupa’da Fırtına Kaosu
Doğu Avrupa, Pazartesi günü şiddetli fırtınalara sahne oldu. Macaristan ve Sırbistan’da ulaşımda ciddi aksamalar yaşandı. Budapeşte Havalimanı, terminallerden birinde meydana gelen su baskını ve pistlere düşen enkaz nedeniyle geçici olarak kapatıldı. Bu durum, bazı uçakların çevredeki havaalanlarına yönlendirilmesine yol açtı.
Macaristan’da rüzgar hızları 160 km/s’ye kadar ulaştı ve demiryolu hatlarındaki elektrik tellerini kopardı. Bu nedenle birçok tren seferi iptal edildi.
Akdeniz'de Deniz Suyu Sıcaklıkları Tehlike Saçıyor
Güney ve Doğu Avrupa, bu yaz ve sonbahar boyunca şiddetli fırtına riskiyle karşı karşıya. Bunun nedeni, Akdeniz’de yaşanan rekor seviyedeki deniz suyu sıcaklığı dalgası.
Özellikle Batı Akdeniz’de deniz yüzeyi sıcaklıkları mevsim normallerinin 5°C üzerine çıkmış durumda. Bu da atmosferde konvektif (dikey yükselici) hava olaylarını tetikleyerek fırtınaları güçlendiriyor. Aşırı deniz suyu sıcaklıklarının nedeni ise, Güney Avrupa’daki uzun süredir devam eden sıcak ve sakin hava koşulları ile iklim krizinin kalıcı etkileri olarak gösteriliyor.
