Dört işlem olan toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemlerini yapabilmek amacı ile geliştirilen mekanik ve elektronik araçlar hesap makinesi olarak ifade edilir.
Hesap makinesinin geçmişi oldukça uzun yıllara dayanmaktadır. Bazı kaynaklar abaküsleri hesap makinelerinin başlangıcı sayarlar. Ancak ilk defa dört işlemi birlikte yapabilen hesap makinesini Alman Bilim Adamı Wilhelm Schickard tarafından 1623 yılında geliştirmiştir. Wilhelm Schickard geliştirmiş olduğu hesap makinesi ile 6 basamaklı sayılara kadar işlem yapabilmektedir. Bu hesap makinesi matematik, astronomi, haritacılık gibi pek çok alanda kullanmış olsa da, yapısı ve kullanım şekli oldukça karmaşık ve bir o kadar da zor olduğu için yaygınlaşamamıştır.
1645 yılında babasının işlerinde yardımcı olması amacıyla Fransız matematikçi ve fizikçi Blaise Pascal tarafından dişlilerden oluşan mekanik bir hesap makinesi tasarladı. Kullanımı daha kolay olması nedeniyle daha çok tercih edilen bu hesap makinesi 1799 yılına kadar kullanıldı.
1882 yılında ilk ticari mekanik hesap makinesini Fransız mucit Charles Xavier Thomas geliştirdi. Geliştirmiş olduğu hesap makinesi o kadar başarılı oldu ki neredeyse bu ürünü kullanmayan ticari ofis kalmamıştır. Aritmometre adı verilen bu ürün ile ticari hesap makinesi olarak tarihe geçti.
1970 itibariyle elektronik gelişmelerin hızlanması ile birlikte mekanik hesap makineleri yerini dijital ve programlanabilir olanlarına bıraktı. Elektronik alanındaki gelişmeler hesap makinelerinin gelişmesini sağlarken asılında başka bir elektronik icadın da keşfedilmesine sebep oldu. Bu icat ise bilgisayarlardır. İngilizcesi “Computer” olan bilgisayarın “compute” kelimesi ve “er” takısından oluştuğu görülmektedir. “Compute” kelimesi hesaplamak anlamına gelirken, sonuna getirilen “er” takısı ile oluşan “Computer” hesaplayıcı anlamı taşımaktadır. Alsında hesap makinesi geliştirilirken bilgisayar geliştirmiş oldu dense çokta yanıltıcı olmaz.
Hesap makinesi ile neler yapılabilir?
Günümüzde amaçlarına göre çok çeşitli hesap makineleri bulunmaktadır. Bilgisayarda yazılımsal olarak tasarlanan hesap makinelerini hesaba katmazsak, standart ve bilimsel olmak üzere iki çeşit hesap makineleri vardır diyebiliriz.
Standart hesap makinelerinde dört işlemin yanında, yüzde alma, karekök alma ve yapılan işlemleri hafızda tutma gibi temel işlemler yapılabilmektedir.
Bilimsel hesap makinelerinde ise, standart hesap makinelerinin yaptıklarının yanında; mutlak değer, üs alma, logaritma hesaplama, kesirlerle işlem; trigonometrik ifadeler olan sinüs, kosinüs, tanjant, kotanjant değerlerinin ve ters trigonometrik ifadelerin değerlerinin hesaplanması işlemleri yapılabilmektedir.
Hesap makinesi nasıl çalışır?
Geçmişte tasarlanan hesap makineleri mekanik olduğu için çalışma sisteminde çeşitli dişliler ve tekerlekler kullanılmıştır. Ancak günümüzde artık dijital hesap makineleri kullanılmaktadır. Dijital hesap makineleri mini bir bilgisayar gibi düşünülebilir. İlk olarak dijital hesap makineleri onluk sayı sistemi yerine ikilik sayı sistemi kullanır. Yani girilen onluk sayılar ikilik sayı sistemi ile hesaplanır. Bilgisayarlarda olduğu gibi hesap makineleri de giriş birimleri, çıkış birimleri, hafıza birimleri ve işlemlerin yapıldığı merkezi işlem birimi (çipler) bulunmaktadır. Giriş birimlerinden alınan veriler işlenmek üzere hafıza birimlerinde depolanır. Sonrasında hesap makinesinin merkezi işlem birimi komutları işleyerek sonuçları hem çıktı birimine hem de tekrar hafıza birimine gönderir. Çıktı birimi olan ekran ise merkezi işlem biriminden gelen sinyaller doğrultusunda sonuçları gösterir.
Hesap makinelerinde hangi parçalar bulunur?
Temelde dijital bir hesap makinesinde gösterge paneli, güç kaynağı, tuş takımı ve işlemci, bellek gibi elemanların bulunduğu elektronik devreden oluşmaktadır.
Hesap makinesinde dört işlem nasıl yapılır?
Hesap makinesinde herhangi bir dört işlem yapmak istediğimizde önce ilk sayı girilir, daha sonra yapmak istediğimiz dört işlemin sembolü olan tuşa basılır, ardından ikinci sayı girilir ve son olarak eşittir tuşuna basılarak sonuç ekranda görüntülenecektir. Bu şekilde en temel düzeyde dört işlem yapılmış olur.
Hesap makinelerinde karekök alma nasıl yapılır?
Verilen bir sayının hangi sayının karesi olduğunu bulmaya yarayan matematiksel işleme karekök denir. Hesap makinelerinde karekök bulmak için yapılması gereken işlem oldukça basittir. Verilen sayı hesap makinesinde yazılır sonrasında karekök sembolü olan tuşa basılarak sonuç bulunur.
Hesap makinesinde yüzde alma işlemi nasıl yapılır?
En çok bir ürünün KDV oranını hesaplarken kullanılan yüzde alma işlemi aslında çok basittir. Bir örnek üzerinden açıklanırsa, 50 TL’nin yüzde 18’ini hesaplamak için, hesap makinesine 50 girilir, çarpma işlemi tuşuna basılır sonrasında % sembolü olan tuşa basılır. Hesap makinesi 50 TL’nin yüzde 18’ini hesaplamış olacaktır.
Hesap makinelerinde nelere dikkat etmek gerekir?
Hesap makinelerinde en çok görülen sorunların başında çabuk pil bitmesi gelmektedir. Günümüzde birçok hesap makinesi uzun süre kullanılmadığında kendisini otomatik olarak kapatır, ancak otomatik kapatmayan makinelerde her kullanım sonrasında kapatmak gerektiği unutulmamalıdır. Tuş takımında ki yazıların silinmesi de bir başka dikkat edilmesi gereken noktadır. Islak ve nemli ellerle kullanıldığında yapılan malzemeye göre değişiklik gösterse de bazı hesap makinelerinde tuşların üzerindeki yazılar silinmektedir.
MC, MR, M+ ve M- tuşları ne işe yarar?
Hesap makinelerinde bulunan MC, MR, M+ ve M- tuşlar hafıza yönetimi ile alakalıdır. Herhangi bir sayı girip M+ tuşuna basarsanız bunu belleğin toplama bölümüne aktarır. M- aynı şekilde girilen sayıyı belleğin çıkarma bölümüne aktarır. MR tuşuna basıldığında belleğin M+ bölümündeki sayıdan belleğin M- bölümündeki sayıyı çıkartarak bulunan sonucu ekranda gösterir. MC tuşu ise M+ ve M- belleğindeki tüm sayıları silerek belleği temizler.
