Engelli bireylerin spor yapması nasıl karşılık buluyor?

Engelli bireylerin spor yapması nasıl karşılık buluyor?

Ahmet Gülümseyen

Toplumda engelli olarak adlandırılan özel gereksinimli bireyler için hareket eğitimi ve spor için o kadar öneme sahip ki. Bir-iki diye başlayan örnekler, bugün sayısız emsale dönüştü. Engelli bireyler 2 binli yılların başında bir elin parmakları kadar spor branşı yapamazken, mevcut hükümetin çalışmalarıyla zamanla bu olumsuzluğun üstesinden gelinmesine vesile oldu. Bu konuda ki her bir yaşanmışlık, daha iyisi için neler yapılabileceği gerçeğini gözler önüne sermektedir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Spor A.Ş.’de (yeni ismiyle Spor İstanbul) çalıştığımız 2015-2019 yılları arasında, bir velimizle yaptığımız röportajda, tekerlekli sandalyeye bağımlı çocuğunun yüzme eğitimi sonrasında sosyal hayatın içinde yer alıp, geçmişe göre daha sağlıklı ve zinde hale yolcuğunu ‘Bir umut, bin bir umuda dönüştü’ sözleri, bugün halen kulaklarımızda çınlıyor. Otizm teşhisi konmuş çocuklara hareket eğitimi ve spor öğreten Halil Erkuzu kardeşimize, bir gün ne yaptığını sorduğumda ‘Melekle birlikteyiz’ sözlerini, bir başka kardeşimizin “Hocam beni hareket ettir de ne yaptırırsan yaptır. Çünkü hareketsizlikten evde çürüyorum” sözlerini unutmak mümkün değil. Bu sözleri size bir canlı varlık, bir insan diyor. Ayaklarını kullanamamasına rağmen, bu açığını elleriyle kapatma azim ve başarısı göstererek, Tekerlekli Sandalye Mili Takım Antrenörlüğüne kadar yükselen Emrah Elban kardeşimizin ‘Yeri geldi, ellerim ayaklarım oldu’, bir başka sporcunun ‘Ellerim kantlarım oldu’ sözleri. Bunun gibi daha birçok örnek. Tüm bu göz ardı edilmeyecek kadar öneme sahip gerçekleri dikkate aldığımızda, hareket eğitimi ve sporun özel gereksinimli (engelli) bireyler için ne denli önem taşıdığını görmek, inanın zor değil. Yeter ki gereceklere ‘sağır’ ve ‘kör’ olmayalım…

HER ENGELLİNİN YAPACAĞI BİR BRANŞ VAR…

Hareket eğitimi ve sporun özel gereksinimli birey için ne kadar öneme sahip olduğunu, yaşanmış hayat hikâyelerinde şahitlik ediyoruz. Zamanı geliyor hayaller, çalışma neticesinde madalya ile taçlanıyor. Kendilerine sağlanan hareket eğitimi ve spor yapma imkânlarıyla sağlığına kavuşup hasta yatağından kalkarak, sosyal hayata katılım gösterip yalnızlıklarını yenen bireyler, işleyen süreçle dezavantajlarını avantaja, umutsuzluklarını umud, sonrasında ise mutluluğa çevirmesini bildiler. İste bir örneği. Engelli bireyler ‘engellerini’ önce hareket eğitimi sonrasında ise sporla yenmekle kalmayıp, 2024 yılında gerçekleşen uluslararası organizasyonlarda kazandıkları 218 madalya ile ‘taçlandırdıklarını’ Anadolu Ajansı (aa) haberinden okuyoruz. Geliştirilen özel projeler sayesinde sporla hayata nasıl tutunacaklarını gösterdiler. Bu merkezi (hükümet) ve yerel yönetimlerin (belediyeler) aldığı kararlarla gerçekleşebilir. Engelli bir bireyin hareket eğitimi ve spor yapması, yöneticilerin kişisel tercihlerine bırakılmaması gerekmektedir. Böylesine bir süreç gerekirse çıkarılacak yeni yasalarla desteklenip, güvence altına alınması önem taşımaktadır. Kazanılan madalyalar, her bir engellinin yapabileceği bir spor branşının olduğu, engelli bir bireye fırsat/imkân verildiğinde neleri başarabileceğini çok sayıda örnekle görmek mümkün. Dünya ve Avrupa şampiyonalarında atıcılık, atletizm, badminton, eskrim, halter, karate, masa tenisi, okçuluk, tekvando, yüzme gibi çok sayıda branşta kazılan madalyalar, bunlardan sadece bir kaçı. Bu tür örnekler, ‘Engelli birey spor yapabilir mi?’ cehaletini yenmesini sağlıyor…

HÜKÜMETİN YAPTIĞI ÇALIŞMALAR 

Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak’ın, engellilerin spor yapma hususunda, hükümet çalışmalarıyla ilgili son açıklamaları, bu bağlamda önem taşıyor; “Bakanlığımız her vatandaşımızın eşit koşullarda hayata katılımını sağlamayı temel ilke edinmektedir…. Bedensel, görme, işitme engelliler ve özel sporcular federasyonlarımızın iş birliğiyle eğitim verdiğimiz antrenörlerimiz aracılığıyla engelli bireylerin spora aktif katılımını teşvik ettik. Özel gereksinimi olan bireylerin sporla buluşmasına, spor altyapısının gelişmesine katkı sunmaya devam edeceğiz…2007 yılından sonra engelli erişimine uygun yapılan spor tesisleriyle engelli vatandaşların önündeki tüm sorunları kaldırıldı. Daha önce evinden çıkamayan engelli vatandaşlarımız, engelli erişimine uygun yapılan spor tesisleriyle hayata tutundu. Engelli vatandaşlarımız sadece 3 Aralık’ta değil, her an aklımızda. Ülke olarak ciddi bir spor altyapısına ve alanında uzman antrenörlere sahibiz. Her engelli bireyimizin, engel derecesine göre mutlaka ilgileneceği ve yapacağı bir spor branşı var. Türkiye’nin ilk Paralimpik Oyunlar Hazırlık Merkezi’ni 2015 yılında hizmete açtık. Hazırlık merkezinin yanında 2021’de engelli sporcuların erişimine uygun 7 antrenman salonuna sahip merkez spor salonu binası faaliyete geçti. Takımlar, merkezden dışarı çıkma gereksinimi duymadan antrenmanlarını kolaylıkla yapabiliyor. Spor salonlarının konaklama alanına yakın konumda olması da milli takımlar ve kentteki diğer engelli sporcular için avantaj sağlıyor.”

BURAK KILIÇ SİLAH KULANARAK, 

ENGELLİLERİN SESİ OLMAK İSTİYOR

Sosyal Medya üzerinden (ınstagram-youtube; ahmetgülümseyen) yayınlarımız devam ediyor. Bu haftaki konuğumuz Sivil Toplum Kuruşları Gönüllüsü Burak Kılıç kardeşimiz oldu. Burak, doğuştan iki ayağını kullanamadığı için tekerlekli sandalye ile hayatını devam ettiriyor. Burak kardeşimizle yaklaşık bir saate yakın bir yayınımız oldu. Hayatından önemli kesitleri ve hedeflerini bizler aracılığıyla kamuoyuyla paylaştı. Kendisi sosyal medyayı (ınstagram;kburak1453) aktif kullandığı için, hayatından/yaşadıklarından önemli kesitleri bu platformdan paylaştığını dile getirdi. Bizim yaptığımız yayının amacı ise, sesini duyuramadığı kesimlere Burak’ın sesini duyurabilmek. Yeşilay ve Kızılay’da Gönüllü faaliyetlerine katılan Burak Kılıç Ümraniye’de oturuyor. Bacaklarını kullanamadığı için, yeri geliyor elleri onun ayakları oluyor. Hal böyle olunca da, kullanıma bağlı olarak kolları oldukça kuvvetli. Bu avantajı değerlendirme, bir spor branşıyla taçlandırmak istiyor. Burak kardeşimiz hangi sporu yapamaz ki; Masa tenisi, okçuluk, tekerlekli basketbol, halter v.b. birçok branş. Kendi ifadesiyle ‘polis ve askerlik mesleğine aşık’ olduğu için, Burak’ın hayalinde havalı silahlar kullanmak, bu branşta yarışmalara katılmak istiyor. Araştırmalarına rağmen, bugüne kadar bu branşı yapmaya uygun şartlara ulaşamamış. Burak Kılıç kardeşimizin beklentisinin/hayalinin yerine getirilmesi için, Ümraniye Belediyesi ve İstanbul Gençlik Hizmetleri Müdürlüğü’ne çağrıda bulunmak, bir nevi kapısını çalmak istiyor. Biz bu satırları yazarken, diğer yandan, engelli bireylerin sosyal hayatını güçlendirmek için Ümraniye Belediyesinin açılışını yaptığı Asude Engelsiz Yaşam Cafe’nin açlış haberi gözümüze ilişiyor. Ümraniyelilere böyle tesis kazandırdıkları için başkan İsmet Yıldırım ve ekibini tebrik ediyoruz. Ümraniye Belediyesi yetkililerine buradan bir çağrıda bulunmak istiyoruz; Ümraniye Belediyesi Havalı Silahlar Atış Poligonu yapılması durumunda, engelinden dolayı evinden çıkmayan Burakların, spor aracılığıyla evinden çıkıp sosyal hayata katılımlarına öncülük yapılmış olur…