Türk somonu, Norveç’le rekabette öne geçti. 2024’ün ilk dört ayında 117 milyon dolarlık ihracat geliriyle dikkat çekti. Karadeniz'de başlayan hasat sezonunda gözler şimdi yıl sonu hedefi olan 600 milyon dolara çevrildi.
Eylül-Kasım döneminde barajlardan denize bırakılan ve yaklaşık 4 kilograma ulaşan Türk somonlarında hasat dönemi başladı. 1 Temmuz’a kadar sürecek olan süreçte, Trabzon açıklarında yetiştirilen somonlar özenle toplanarak fabrikalarda işleniyor ve dünyanın dört bir yanına ihraç ediliyor. Geçen yıl 500 milyon dolarlık döviz girdisi sağlayan ihracatta, bu yılın sadece ilk dört ayında 117 milyon dolara ulaşıldı. Uzmanlar, Türk somonunun tat, renk ve besin değerleriyle Norveç somonuna göre daha kaliteli olduğunu belirtiyor.
İhracatın göz bebeği oldu
Türk somonunun ihracat bakımından ülkemizin göz bebeği olduğunu belirten Politek Su Ürünleri Genel Müdür Yardımcısı Talha Altun, "Son yıllarda Türk somonu ülkemizin ihracat açısından göz bebeği diyebiliriz. Bölgemizde fındıktan sonra en büyük ihracat kalemlerinden bir tanesi. Eylül-Ekim-Kasım gibi barajlardan denize indirmiş olduğumuz balıkları yaklaşık yedi ay boyunca büyütüyoruz. Hasat dönemi denizden fabrikalara taşınması işlenmesi ve ihracat dönemimiz Nisan-Mayıs-Haziran dönemlerinde 1 Temmuz itibariyle hasat dönemimiz bitiyor. Daha sonra işlemiş olduğumuz ürünleri yurt dışına ihracat çalışmalarımız devam ediyor. Denize indirmiş olduğumuz 500 gramlık balıklar denizde ortalama 3-4 kilograma geldiği zaman hasat tamamlanmış oluyor" dedi.
Geçen yıl somon ihracatından 500 milyon dolarlık döviz girdisi sağlandığını bu yılın 4 aylık döneminde ise bu rakam 117 milyon dolar olduğunu kaydeden Altun, "2024 yılında somon ihracatını 500 milyon dolarla kapattık Nisan ayı itibariyle 117 milyon dolardan gidiyoruz. İnşallah bu sene geçtiğimiz seneyi geçeceğimizi düşünüyoruz. Türk somonu ağırlıklı olarak Rusya, Japonya, Kanada ve Avrupa ülkelerinden Fransa son dönemde artan taleplere karşılık veriyor diyebiliriz" diye konuştu.
Norveç somonundan çok farklı
Türk somunun Norveç somonuna göre daha lezzetli olduğunu bunun da denizdeki tuzluluk oranının az olmasından kaynaklandığını kaydeden Altun, "Türk somonunun Norveç somonuna göre farklılıklarına bakacak olursak aslınca Norveç somonuna göre daha kaliteli daha lezzetli bir balık. Hem renk olarak hem tat olarak Omega-3 ve Omega 6 olarak Norveç somonuna göre daha iyi bir balık. Dolayısıyla son dönemlerde özellikle Japonların tercih ettiği bir balık diyebiliriz. Bu balık özellikle Karadeniz Bölgesi, Doğu Karadeniz Bölgesinde ağırlıklı olarak oluyor. Çünkü tuzluluk oranı diğer denizlere göre daha düşük. Akarsuların da çok büyük etkeni var. Bölgemizdeki akarsu zenginliği de buna bir etken" ifadelerini kullandı.
Ülkemizde balık tüketim miktarının kişi başına 7.2 kilogram olduğunu Japonya'da ise bu rakamın 65 kilograma kadar çıktığını hatırlatan Altun, "Trabzon, Rize, Artvin bölgesinde yoğun olmakla beraber Ordu, Samsun, Sinop'a kadar uzayan bir üretim alanı var. Somon ihracatının tamamı hemen hemen Karadeniz bölgesinden oluyor. Çünkü tuzluluk oranı nedeniyle diğer bölgelerde somon üretimi olmuyor. İç piyasadaki tüketimimiz şu anda kişi başı 7.2 kilogram. Amacımız iç piyasadaki tüketimimizi artırabilmek. Çünkü Avrupa'da ortalama 28 kilogram. Japonya'da 65 kilogramı bulabiliyor. Şu an dünyada en az balık tüketen ülkelerden biriyiz. Amacımız 2030 yılına kadar tüketimi 21 kilolara çıkartmak" şeklinde konuştu.
Türkiye, Norveç’i solladı
Norveç'in yıllık somon üretim miktarının 2 milyon ton civarında olduğunu ülkemizde ise bu ise bu rakam yüz bin tonlarda olduğunu belirten Altun, "Türk somonu ihracatı serüveni 2016 yılında başladı. Norveç bu işe 1940 yıllarında girmiş. Şili 1980'lerde girmiş dünyanın en büyük üreticileri. Türkiye olarak onların yanında çok çok düşük bir konumdayız. İnşallah farkındalığımız arttıkça dünyadaki kalitemizi de artırdıkça pazarda ciddi bir ivmemiz oluşacaktır. Norveç yıllık yaklaşık 2 milyon tona yakın üretim yapıyor. Şili bir milyon tona yakın üretim yapıyor. Türkiye şu anda üretim miktarı yaklaşık yüz bin tonlarda. Oldukça düşük seviyelerde kat edecek çok daha yolumuz var diyebiliriz" dedi.
