Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi, ABD'nin saldırılarının ardından İran'daki durumun "daha ciddi" bir hal aldığını belirterek, "nükleer silahların yayılmasının önlenmesi rejiminin" çökebileceği uyarısında bulundu.
ABD'nin İran'a yönelik hava saldırılarının ardından toplanan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) oturumuna çevrim içi katılan Grossi, gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Yarım asırdan fazla süredir uluslararası güvenliği destekleyen "Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'nın (NPT)" tehlike altında olduğunu dile getiren Grossi, İran'da yaşananların, ABD'nin saldırılarıyla daha ciddi bir hal aldığını söyledi.
Grossi, diyalog ve diplomasiye dönmek için bir fırsat penceresi olduğunu belirterek, "Bu pencere kapanırsa, şiddet ve yıkım düşünülemez boyutlara ulaşabilir ve bildiğimiz küresel nükleer silahların yayılmasının önlenmesi rejimi çökebilir." diye konuştu.
Müzakere masasına dönülmesi çağrısını yineleyen Grossi, "NPT'nin koruyucuları olan UAEA müfettişlerinin İran'daki nükleer tesislere geri dönmelerine, yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş 400 kilogramlık uranyum stoku da dahil tüm stokları denetlemesine izin vermeliyiz." diye konuştu.
Grossi, herhangi bir anlaşma ve düzenleme yapmak için sahadaki gerçeklerin tespit edilmesinin bir önkoşul olduğunu bunun da UAEA denetimiyle yapılabileceğini kaydetti.
ABD'nin saldırılarının ardından İran'daki nükleer tesislerin durumuna ilişkin bilgi veren Grossi, Tahran'ın, uranyumu yüzde 60 oranında zenginleştirdiği ana tesis olan Fordo nükleer tesisinde krater görüldüğünü, bunun da ABD'nin sığınak delici mühimmat kullandığını gösterdiğini aktardı.
"Hiç kimse Fordo'daki tesisin yer altında oluşan hasarı değerlendirebilecek durumda değil"
Grossi, "Şu anda UAEA dahil hiç kimse Fordo'daki tesisin yer altı kısmında oluşan hasarı değerlendirebilecek durumda değil." dedi.
Gece boyunca İsfahan nükleer tesisinde başka binaların da vurulduğunu ve ABD'nin saldırıda seyir füzesi kullandığını ifade eden Grossi, "Etkilenen yapılar arasında uranyum dönüşüm süreciyle ilgili bazı binalar da bulunmaktadır. Ayrıca bu tesiste, zenginleştirilmiş malzemenin depolanması için kullanılan tünellerin girişlerinin de vurulduğu görülmektedir." açıklamasını yaptı.
Grossi, Natanz'daki tesisin de vurulduğunu belirterek, üç tesisin de çevresinde radyasyon seviyelerinde artış olmadığını bildirdi.
Nükleer tesislere saldırılmaması gerektiğine işaret eden UAEA Başkanı, bu tür eylemlerin, saldırıya uğrayan devletin sınırları içinde ve dışında radyoaktif sızıntılara neden olabileceğine dikkati çekti.
Grossi, askeri gerilimin tırmanmasının, insan hayatını tehdit ettiğini ve İran'ın nükleer silah elde etmemesini uzun vadede güvence altına alacak diplomatik çözümü geciktirdiğini vurguladı.
UAEA'nın çatışmayı bitirmek için üzerine düşeni yapmaya hazır olduğunu söyleyen Grossi, "Dünya genelinde daha fazla ülkede daha fazla nükleer silah olması, bizim güvenliğimizi artırmayacaktır." değerlendirmesini yaptı.
