Papa 14. Leo Önemli Merkezleri ziyaret etti ama… Neden Ayasofya’ya Uğramadı! Bu Tercihin Arkasında Ne Var? İşte nedeni…
Katolik dünyasının ruhani lideri Papa 14. Leo, göreve geldikten sonraki ilk yurt dışı ziyaretini Türkiye’ye gerçekleştirerek dikkatleri üzerine çekti. İstanbul’da yoğun bir program takip eden Papa, Fener Rum Patrikhanesi, Ermeni Apostolik Katedrali, çeşitli kilise ve cemaat merkezlerini ziyaret etti. Ancak tüm bu temaslar arasında çok kritik bir eksik vardı: Ayasofya!
Hristiyan dünyasının yüzyıllardır “kalp merkezi” olarak gördüğü, ilahiyat tarihinde özel bir yere sahip olan Ayasofya’nın Papa’nın programına dahil edilmemesi, uluslararası kamuoyunda da Türkiye’de de geniş soru işaretleri oluşturdu.
Ayasofya, Papa’nın programında neden yoktu?
Papa’nın Türkiye’deki pek çok dini yapıyı ziyaret etmesine rağmen Ayasofya’ya gelmemesi, Vatikan’ın diplomatik yaklaşımı açısından tartışma doğurdu. Zira Ayasofya’nın yeniden camii statüsüne dönüştürülmesi, Batı’da uzun süredir siyasi baskı malzemesi olarak kullanılmaya devam ediyor.
Vatikan, Ayasofya’nın camii oluşunu “kabullenmekte zorlandığı” için mi ziyaret programına almadı?
Ayasofya’ya gelmek, Vatikan açısından “tanıma” anlamına geleceği için mi mesafeli duruldu?
Papa Leo, Türkiye’deki azınlık merkezlerine sıcak mesajlar verirken, Ayasofya’dan özellikle mi uzak durdu?
Kulislerde konuşulan iddialar
Diplomasi çevrelerinde öne çıkan değerlendirmelere göre Papa’nın Ayasofya’ya gitmemesinin birkaç nedeni olabileceği belirtiliyor:
1. Vatikan’ın “sembolik kayıp” endişesi
Ayasofya’nın 2020’de yeniden camii olarak ibadete açılması, Vatikan’da “tarihi kayıp” olarak yorumlanmıştı. Papa'nın Ayasofya’ya ziyareti “bu kararı resmen kabul etmek” şeklinde yorumlanabilirdi.
2. “Siyasi provokasyona dönüşmesin” kaygısı
Vatikan bazı çevrelerin “Papa Ayasofya’da” fotoğraflarını iç siyasette kendi amaçları için kullanmasından çekindi.
3. Hristiyan Dünyası’nda iç baskı
Katolik ve Ortodoks dünyasında Ayasofya meselesi hâlâ derin bir kırgınlık oluşturuyor. Papa’nın ziyaret etmesi bu tartışmaları yeniden alevlendirebilirdi.
Papa Türkiye’de ama Ayasofya dışında: Mesaj çok net
Papa 14. Leo’nun Türkiye’deki ilk ziyaret rotası, diplomatik açıdan şu mesajları veriyor:
Azınlık cemaatlerine sıcak mesaj
Türkiye ile diyalog kapısının açık tutulması
(Papa Ayasofya'da temsili fotoğraf. Yeni Akit)
Ancak Ayasofya konusunda Vatikan’ın hâlâ mesafeli durduğu
Bu durum, Vatikan’ın İstanbul’daki dini mimariyi değil, siyasi dengeyi öncelediğini bir kez daha gözler önüne serdi.
