Obama için 2014 siyasette zafer ve hezimet anlamına geliyor.
ABD Başkanı Barack Obama için 2014, iç politikada hem hezimetler hem de başarılarla dolu bir yıl oldu. Bir yandan ara seçimlerde Kongre'nin iki kanadını da Cumhuriyetçilere kaptırarak büyük yenilgiye uğrayan Obama, diğer taraftan, göçmenlik konusunda devrim niteliğinde bir adım atarak en önemli seçim vaatlerinden birini kısmen de olsa 6 yıl sonra hayata geçirdi.
Obama için 2015 yılı da Cumhuriyetçi bir Kongre ile başta göçmenlik olmak üzere birçok konuda çekişmelerin yaşanacağı bir yıl olacağı sinyallerini şimdiden verdi.
ABD'nin yoğun dış politikasının yanında 2014'te iç politikadaki en önemli konulardan biri ara seçimlerdi.
Amerikalılar 4 Kasım'da ülkelerinin iç ve dış siyasetteki yönünü belirlemek adına 435 üyeli Temsilciler Meclisi'nin tamamı, Senato'nun 36 sandalyesi ve 38 eyaletin valisi ile eyalet meclisi üyelerini belirlemek için sandık başına gitti.
Seçimlerin sonucunda, 2010 yılında Kongre'nin Temsilciler Meclisi kanadında çoğunluğu Demokratların elinden almayı başaran Cumhuriyetçiler, 4 yıl sonra aynı başarıyı Senato'da da göstererek, Kongre'nin her iki kanadında da çoğunluk parti konumuna ulaştı. Cumhuriyetçiler, Temsilciler Meclisi'nde Demokratların 188 sandalyesine karşı 247 sandalye elde ederek, son 75 yıldaki en yüksek çoğunluklarına ulaştı. Senato'daki bilançoya bakıldığında da Cumhuriyetçiler 54 sandalyeye ulaşırken, Demokratlar ise 46'da kaldı.
ABD Başkanı Obama, seçim sonuçları belli olduktan sonraki açıklamasında, Cumhuriyetçilerin çoğunluğu elde ettiği Kongre ile yeni dönemde çalışmaya istekli olduğunu ve birlikte çalışabilecekleri alanlar bulunduğunu söylese de seçmenlerden bir uyarı aldığını da kabul etti.
Ancak, Kongre'nin iki kanadının da Cumhuriyetçi olması Obama'nın 2015 yılındaki tüm iç politika adımlarını etkileyecek. Kongre, Obama'nın iktidarının son iki yılında icraatlarını hayata geçirmesini zorlaştırabilir.
Hatta bu nedenle kimi gözlemciler, Obama'nın Beyaz Saray'daki son iki yılını "topal ördek" pozisyonunda geçireceği yorumunda bulundu.
Seçimlerden hemen sonra görünür şekilde "yüzü düşen" Obama, yılın sonlarına doğru, iktidarının geri kalan iki yılında "topal ördek" olmayacağının işaretlerini verdi.
Bu adımlardan birini dış politikada Kongre'nin onayı olmaksızın Küba ile ilişkileri başlatma kararı alarak atan Obama, ikincisini de iç politikada gösterdi.
Kongre'ye karşı sabrı tükenen ve ara seçimlerde Senato'yu da Cumhuriyetçilere veren Obama, yılın sonuna doğru ülkedeki yaklaşık 11 milyon kaçak göçmeni yakından ilgilendiren göçmenlik reformu konusunda da devrim niteliğinde bir adım attı ve başkanlık yetkilerini kullanarak yaklaşık 5 milyon yasa dışı göçmeni etkileyen plan açıkladı.
Buna neden ise Obama'nın istediği ve ABD Senatosu'dan geçen kapsamlı göçmenlik reformunun, tüm yıl Kongre'nin Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi'nde takılı kalması oldu.
Obama'nın planı sayesinde ülkede 5 yıldan fazla süredir yaşayan, ABD vatandaşı veya Yeşil Kart sahibi çocuğu olan yasa dışı göçmenlere, geçmişlerinin kontrol edilip, vergilerini ödemeleri sağlanarak, ABD'de geçici statüde yasal olarak kalabilmelerinin yolu açıldı. Ancak bu durum ülkedeki partiler arası gerilimi daha da artırdı.
Göçmenlik reformuna mesafeli bakan ve dolayısıyla Obama'nın bu tek taraflı adımından öfke duyan Cumhuriyetçiler ise tepkilerini göstermede gecikmeyerek, Başkan Obama'yı "başkanlık kurumuna zarar vermek ve hukuku çiğnemekle" suçladı. Temsilciler Meclisi Başkanı Cumhuriyetçi John Boehner, Obama'nın "bir Amerikan başkanı gibi değil, kral ya da imparator gibi davrandığını" savundu.
ABD'deki son ara seçimlerde Kongre'nin her iki kanadında da çoğunluğu ele geçiren Cumhuriyetçilerin, Obama'nın Kongre'yi baypas ederek attığı bu göçmenlik adımına nasıl bir yanıt vereceği şu an merak konusu.
Cumhuriyetçilerin, şimdi bir yandan partinin muhafazakar tabanını tatmin etmeye çalışırken, diğer yandan 2016 başkanlık seçimlerinde kritik önem taşıyacak ılımlı kesim, Hispanikler ve diğer azınlıkları da küstürmeyecek bir denge politikası izlemesi gerektiği yorumlarına rastlanıyor. Atılabilecek adımlar arasında Obama'ya dava açılması, bütçe konularında yönetime zorluklar çıkarılması gibi senaryolardan bahsediliyor.
Bu durum da Obama'yı 2015 yılında Kongre ile en fazla karşı karşıya getirecek konulardan birinin göçmenlik meselesi olacağını gösteriyor. Yine de seçim vaadi olan göçmenlik reform konusunda sınırlı da olsa adım atabilmek isteyen Obama, zorlu ama sonu başarıyla biten bir yıla imza atmış oldu.
ABD'de 2014 yılı Başkan Obama'nın kabinesinde bazı değişikliklere de sahne olurken, bunların en önemli Savunma Bakanlığı (Pentagon) koltuğuydu.
Obama'nın ulusal güvenlik ekibindeki tek Cumhuriyetçi kökenli isim olan 68 yaşındaki eski Nebraska senatörü Amerikan Savunma Bakanı Chuck Hagel, Şubat 2013'den beri yürüttüğü Savunma Bakanlığı görevinden kasım ayında istifa etti.
Hagel, ekim sonunda Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice'a iki sayfalık keskin bir eleştiri yazısı göndererek, Esed'e yönelik niyetine açıklık getirmemesi nedeniyle yönetimin Suriye politikasının çökme tehlikesi bulunduğu uyarısında bulundu. Daha sonra Hagel, "Başkan'a ve Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bu konudaki en iyi düşüncelerimizi iletmeliyiz ve bunlar dürüst, direkt olmalı" dedi.
Hagel'in bu yazısının ardından Amerikan medyasında ABD'nin Esed rejimini stratejisine dahil etmemesinin IŞİD politikasını nasıl başarıya ulaştıracağına yönelik sorular ve eleştiriler arttı. Bu noktada, ismi verilmeyen Pentagon yetkililerinden sızan haberler dikkati çekiyordu.
Hagel'ın istifasının ardında, Obama'nın Suriye politikasının yanı sıra, Beyaz Saray'ın ulusal güvenlik politikası ve karar verme sürecinde "mikro-yönetim" tarzı benimsemesinin yattığı yorumları yapıldı. Ancak, Obama yönetimi, istifa kararını Obama ve Hagel'in birlikte aldığını bildirdi.
Obama, 5 Aralık'ta da Savunma Bakanlığına bakanlıkta 2011-2013 yıllarında bakan yardımcılığı görevini yürüten Ashton Carter'ı aday gösterdi.
(AA)
