Madencilikte şimdi de Çin belası! Trilyon dolarlık NTE'lerimizi "boksit" diye Çin'e kaptırıyoruz!
Madencilikte Türkiye’nin farkına varamadığı Çin oyunu.. Boksit ve "alüminyum cevheri" denerek tonu 40 dolara Çin'e satılan milyonlarca ton madenimizin içinde trilyon dolarlık NTE'ler var! Türkiye boksit yatakları ulusal bir laboratuvar tarafından analiz edilmeli.
Türkiye kendi ihtiyacının 4 - 5 misli alüminyum işleme kapasitesine sahip olmasına rağmen alüminyumun hammaddesi boksit rezervi konusunda aslında son derece fakir bir ülke..
Dünya boksit rezervlerinin on binde 2'sine sahip Türkiye, küresel üretimin ise binde 2'sini karşılıyor.
Her yıl 15 milyon dolarlık boksit ithal eden Türkiye, anlamsız şekilde 45 milyon dolar civarında da ihracat gerçekleştiriyor. Bunun ortalama 30 milyon dolarlık kısmı Çin'e satılıyor.
Türkiye'nin alüminyum üretim tesisleri ise daha çok ithalata dayalı ham ve hurda malzemeler üzerinden işliyor.
Türkiye'nin rezerv olarak çok da bir hammadde ortaya koyamamasına rağmen mevcut boksitlerinin en büyük alıcısı, pazarın da küresel lideri pozisyonunda olan Çin..
Türkiye, TÜİK verilerine göre Çin'e 2024 yılında ham boksitin dışında içeriği net olarak bilinemeyen "alüminyum cevheri" adı altında da 132 milyon 520 bin dolar değerinde 3 milyon 100 bin ton daha ihracat yapmış durumda.. Bu, Türkiye'nin aynı kalemdeki 4 milyon 400 bin tonluk toplam ihracatının yüzde 70'in aşan bir oran..
Peki Gine'den Avustralya'ya kadar dünyanın bütün zengin hammaddelerini toplayan ve milyar dolarlık pazarı parmağında oynatan Çin, neden Türkiye'nin "kısıtlı" boksit rezervlerini ve "alüminyum cevheri" denen hammaddelerini her yıl ısrarla çekmeyi hiç ihmal etmiyor?
Zurnanın 'zırt' dediği yer tam da burası..
Türkiye, boksit rezerv büyüklüğü açısından "fakir" bir ülke olarak nitelendirilse de mevcut rezervler, içerik ve nitelik anlamında dünyadaki örneklerinden çok çarpıcı ve sıradışı farklılıklar gösteriyor.
Özellikle Seydişehir bölgesindeki boksit madenleri üzerinde yapılan bir bilimsel araştırma, madenin kendi değerinin kat kat üzerinde NTE içerdiğini ortaya koydu.
Yani "boksit" denerek değersizleştirilip tonu 40 dolar gibi gülünç rakamlara Çin'e gönderilen milyonlarca ton cevher, aslında trilyonlarca dolar NTE içeriyor olabilir!.
Öte yandan ülkemizde boksit cevherleşmesindeki NTE potansiyelleri üzerine çok fazla çalışma bulunmamaktadır. Muğla Milas bölgesi tarafında yapılan çalışmalarda karst-tipi-boksit cevherleşmeleri içerisinde NTE değerlerinde zenginleşmeler gözlenirken yine benzer olarak Isparta-Yalvaç bölgesindeki boksit cevherleşmelerinde de kısmi NTE zenginleşmeleri gözlemlenmiştir. Bu değerleri Avrupa'da ki çeşitli üretimi yapılan boksit çevhereleri ile kıyasladığımızda Türkiye'deki boksit değerlerindeki NTE değerlerinin de ekonomik olabileceği anlaşılmaktadır.
