İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya Akit TV’de canlı yayında...

Milletin ekranı Akit TV, bugün İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya'yı ağırlıyor. Yerlikaya, Gün Başlıyor programında, Murat Şahin’in sorularını cevaplandırıyor.

Bakan Yerlikaya'nın açıklamalarının satırbaşları şöyle:

Öncelikle bu fırsatı verdiğiniz için size ve Akit TV ailesine teşekkür ediyorum. Ekranları başında izleyen vatandaşlarımıza da hayırlı sabahlar diliyorum.

Bakanlık görevine atanmadan önce 33 yıl devlette çalıştım. Sağlık bakanlığında personel genel müdürlüğüm var. Ama içişleri bakanlığında 22 yaşında kaymakam olarak girdiğim bu meslekte sayın cumhurbaşkanımız itimat etti, bu görevde bulunuyorum.

Şırnak, Ağrı, Tekirdağ, Gaziantep, İstanbul Valiliği yaptım. Güney Doğu Anadolu’da ailemle 11 yıl kaldım.

Dedemin elini öptüm, kaymakamlık sınavını kazandığımı söyledim, peş peşe sorular sordu ve sonrasında ne yapacaksın dedi. Makamlar değişir ama dönüp dolaşacağın yer dönüp dolaşacağın yer yine bu makam yani vatandaşlık makamı dedi. Maharet yüz akıyla emekli olmaktır. Dua etti ve ne yap et ama bize buğzettirme, insanları sev ve ayrım yapma. Doğru olduğun meselede bunu yap ama güzellikle yağ. Nobran yapma.

Gittiğim her yerde yaptığım şey şu, insanlara sevgi ve saygıyla, aile olarak, o şehrin ferdi olarak yaşamak. Vatandaşlara hep hemşehrim olarak hitap ettim. Çalıştığım tüm illerden fahri hemşehri olarak gönderdiler beni.

Sonradan nedamet duyacağınız bir şeyi yapmamaya özen gösterince insanlarla aranızda bağ oluşuyor.

Sevgi iklimi oluşunca zorla kolay olur.

23 yıl bitti, 23 yıldan gün aldık. Sayın Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın liderliğinde büyük ve güçlü Türkiye ideali doğrultusunda gece gündüz demeden çalışıyoruz.

23 yıldır cumhurbaşkanımızın hükümetlerinde muhteşem yollar yapıldı. Ben Ağrı’da valilik yaparken artık köy yollarında sıcak asfalt yapmaya başladık. Oradan tüm Türkiye’ye yayıldı.

Yollar muhteşem, viyadükler köprüler hepsi arttı. Peki bu yol üzerinde bu trafiğin kurallarına uymak gibi bir yapısal dönüşüm ve trafik kültürünün oluşmasıyla ilgili cumhurbaşkanımızım muhteşem bir konuşması var. 2021’de milletin evi külliyede diyor ki, “2030 olduğu zaman bu muhteşem yollarda kuralları öyle bir içselleştirelim ve öyle bir trafik kültürü oluşturalım ki, can kayıpları, ağır yaralanmalar en az yarıya düşsün ama 2050’de inşallah sıfır can kaybı olsun.”

Trafik Güvenliği Strateji belgesi sayın cumhurbaşkanımızın talimatıyla hazırlandı ve bunun üç eylem planıyla da yürürlüğe girdi.

Tabi bir hedef var, kazaların yarı yarıya inmesiyle ilgili.

2015’te günlük 20,6 can kaybı var. 2023’te 17,9 oldu ve 2024’e geldiğimiz zaman 17,4 can kaybına indik. Hedefimiz 2030’da araç sayısı 42 milyon olmasına rağmen bile biz 7,6’ya ulaşmak noktasında milletimizle birlikte kararlıyız.

Göreve ilk geldiğimde tüm brifingleri aldıktan sonra sayın cumhurbaşkanımızın talimatları doğrultusunda ne durumda olduğumuza baktık ve şuna karar verdik, trafikte net bir denetim şazım. Teknolojik yenilenmeye gittik, yeni araçlar aldık, yaka kamerası işini trafik ve jandarmada tamamladık. Vatandaşımıza nasıl davrandığımızı ve vatandaşlarımızın da nasıl davrandığını kayıt altına almak lazım. Birbirlerinden şikayet oranı yüzde 95’e yakın azaldı.

Denetimi artırdık ama gelinen noktada iki yılda denetimi yüzde 50 artırdı. İşlem sayısı da arttı ama caydırıcılıkla ilgili modası geçmiş idari işlem cezaları olduğu için arzuladığımız neticeyi alamıyorduk.

Trafikte bir kültür oluşturmak için bu işin olmazsa olmaz temel yapı taşı caydırıcılıktır.

Caydırıcılık öyle bir mekanizma ki biz sürücülerin davranış biçimlerini oluşturacaksak bu dönüşümün olmazsa olmazıdır. Araçtan inmemekle ilgili bir kültür oluşturacak isek adam aklından bile geçiremeyecek bunu. Dolayısıyla bizim gelinen noktada caydırıcılıkla ilgili 1983 model olan trafik kanunun tamamını inceledik ve bir plot çalışma yaptık.

5 kural ihlali ile mevcut cezaların caydırıcılığını kaybettiğini fark ettik. Bunların güncellenmesiyle kesin çözüm sunacak. Yasa dışı çakar vardı. İstanbullular çok iyi bilir. Yasa dışı çakarla ilgili 30 Kasım 2024’te tek maddelik kanun yaptık. 11 buçuk ay geçti. Yüzde 87 bitti. Neden? Daha önce çakarın tek bir işlem türü vardı. O da para cezası idi. Onu da otuz gün içinde ödersen indirim vardı. Hiçbir kıymeti, caydırıcılığı yoktu. Kabinede anlattım bunu. Dedim ki bu ceza ile biz yürüyemeyiz vatandaş bize buğzediyor. Ne yaptık, üç tür ceza getirdik. 1- İlkinde cezayı 189 bin lira yaptık, bir ay ehliyetine el koyma, bir ay da aracı trafikten men ettik. 2- ikincisinde aracı almak 6 ay oldu ve ceza 276 bin liraya arttı. Denetimi de artırdık. Ne oldu? İkinci cezayı alan sadece 1 kişi var. Caydırıcılık bu işte.

İlk defa getirdiğimiz caydırıcı mekanizmalarda bunu istedik. Sayın cumhurbaşkanımızın talimatıyla bir 2030’a varmadan yarı yarıya düşürmekte kararlıyız.

Trafik kuralları şöyledir, sadece kara veya yaya yollarında basit, kimin ne yapacağını belirleyen kurallar değil. Bu trafik güvenliği doğru bir kültür oluşursa, evvela kurallara riayet oluşur. Kurallara riayet olunca zaten saldırganlık veya kamu düzenini bozucu bir asayiş olay gerçekleşmiyor. Herkesin sevgi ve saygı içerisinde hareket ettiği bir olay haline geliyor. Kurallara riayet edersek kazalar yine olsa da volümü düşer. Kazada yaşama tutunma artar, ağır yaralanma ve ölüm oranları düşer.

Bir kaza olmuş, mahkemeye düşmenin ne anlamı var? Özür dile. Helalleş. Bir hata yaparız, yolda adam durup size tebessüm ederek buyur geç dese, ömür boyu bu iyiliği unutamazsınız. O yüzden kurallara riayet edelim ki trafik kültürümüz hızlıca oluşsun.

Bizim derdimiz ceza yazmak falan değil ki. Bizim yazdığımız cezaların yarısı 1986’dan beri sosyal yardımlaşmaya gidiyor. Geri kalan hazinenin. Bu rakamların İçişleri ile ilgisi yok. Bizim amacımız sosyal kâr. Biz trafik kazaları düşünce en çok sevinen İçişleri’dir.

“Gereği Yapıldı” haklarını aldık. Bir sorun olunca vatandaşımız doğrudan ulaşacak. Şu an 112’yi arıyorlar. Gereği Yapıldı çok özel ve dünyada eşi benzeri olmayan bir hizmet haline gelecek.

Trafikte tartışma nedeniyle kasten öldürme sayısı 123. Basit bir trafik tartışmasının evrildiği nokta, 123 can!..

Kasten yaralama 31 bin 875… bunların tamamı en büyük asayiş suçları. Ama bakın, bir kurala uymamak nerelere gelmiş.

Bunu önlemek için, caydırıcı olarak ne getirdik: 2 ay arabayı alıyoruz. 60 gün cebindeki ehliyeti de alıyoruz. 180 bin lira da para cezası… Ortada kalıyor. Yanında çoluğu çocuğu da varsa bu adam ne hisseder, hanımı diyecek ki, ben sana söyledim kavga etme. Öfkeden kalkan zararla oturur. Yasa dışı çakarda olduğu gibi, göreceksiniz, 8-9 ay içinde yüzde 90 bitecek. Bu yasa daha çıkmadı bile. Yasalaştığı zaman göreceksiniz.

Gereği Yapıldı’nın en büyük caydırıcı özelliği bu. Aynı anda gereğini yapıp milletimize duyunca vatandaşlar diyor ki, yahu yapmayalım. Artık vatandaşlar telefondan çekip hemen gönderiyor.

Yerleşim yeri içerisinde can kayıpları yüzde 65. Yerleşim yeri dışında yüzde 35… En çok can kaybı trafikte oluyor.

Ayrıntılar hazırlanıyor...