Hafif buruk, ama oldukça tatlı olan hurma yüksek fiyatı nedeniyle (şu sıralar kilosu 40-50 TL civarında) birçok meyve kadar günlük yaşamın bir parçası olmayı başaramıyor.

Oysa kanser tedavisine destek olmaktan, sindirim sisteminin düzenli çalışmasına, cilt güzelliğinden göz sağlığına kadar oldukça geniş yelpazede fayda sunan bu meyveyi sadece Ramazan ayı yerine günlük olarak tüketmenin sağlığımız açısından pek çok yararı var.

İlk hurma ağacı hakkında kesin bilgi yok. Bununla birlikte ilk bulgular Suriye ve Mısır’da M.Ö 7000-8000 yıllarına kadar dayanıyor. Hurma ağaçları bugünkü Pakistan bölgesinde zaten biliniyordu. Ancak uzun asırlardan beri Basra Körfezi’nde yaygın olarak bilinmesinden dolayı genel olarak bu bölgenin meyvesi olarak anılıyor.

Hangi bölgeden yayılmış olursa olsun insanlık tarihi kadar eski bir tarihe sahip hurma ağacına belki de bu nedenle”hayat ağacı” deniliyor.

Hurma ağacı şekil olarak tıpkı bir palmiye ağacına benzer. Bu ağaç oldukça kalın bir gövdeye sahiptir. Bahsettiğimiz gövde, kesilmiş dalların kalıntılarıyla kaplıdır.

Çekirdekten de yetişmekle birlikte en verimli hurma ağaçları ağacın kendi bünyesinden alınan filizlerin (buna yavru denmektedir) dikilmesiyle gerçekleşir.

Filizin, anne ağacın yakınına dikilmesi, filizin tutması ve anne ağacın verimli meyve vermesi açısından şarttır. Filizin anne ağaçtan uzağa dikilmesi filizin ölmesine, anne ağacın da küserek meyve vermemesine neden olmaktadır.

Hurma en çok çeşidi bulunan meyvelerin başında gelir. Öyle ki bu meyvenin 99 farklı çeşidi olduğu söylenir.

Hepsini saymak imkansız olmakla birlikte hurmanın öne çıkan çeşitleri aşağıdaki gibidir.

• Medine Amber
• Medine Amber Ula
• Medine Acwe
• Medine Mabroom
• Medine Safawi
• Medine Şelebi
• Medine Berni

• • Hurmanın Faydaları ve Besin Değeri 

  Ramazan ayının gelmesiyle market ve pazarlarda daha sık görmeye alışık olduğumuz bir meyve olan hurma pek çok kişi tarafından sadece basit bir meyve ya da iftar atıştırmalığı olarak görülse de bu meyve saymakla bitmeyen marifetlere sahip.

  Hafif buruk, ama oldukça tatlı olan hurma yüksek fiyatı nedeniyle (şu sıralar kilosu 50 TL civarında) birçok meyve kadar günlük yaşamın bir parçası olmayı başaramıyor.

  Oysa kanser tedavisine destek olmaktan, sindirim sisteminin düzenli çalışmasına, cilt güzelliğinden göz sağlığına kadar oldukça geniş yelpazede fayda sunan bu meyveyi sadece Ramazan ayı yerine günlük olarak tüketmenin sağlığımız açısından pek çok yararı var.

  İlk hurma ağacı hakkında kesin bilgi yok. Bununla birlikte ilk bulgular Suriye ve Mısır’da M.Ö 7000-8000 yıllarına kadar dayanıyor (1). Hurma ağaçları bugünkü Pakistan bölgesinde zaten biliniyordu. Ancak uzun asırlardan beri Basra Körfezi’nde yaygın olarak bilinmesinden dolayı genel olarak bu bölgenin meyvesi olarak anılıyor.

  Hangi bölgeden yayılmış olursa olsun insanlık tarihi kadar eski bir tarihe sahip hurma ağacına belki de bu nedenle”hayat ağacı” deniliyor 

  Hurma ağacı şekil olarak tıpkı bir palmiye ağacına benzer . Bu ağaç oldukça kalın bir gövdeye sahiptir. Bahsettiğimiz gövde, kesilmiş dalların kalıntılarıyla kaplıdır.

  Çekirdekten de yetişmekle birlikte en verimli hurma ağaçları ağacın kendi bünyesinden alınan filizlerin (buna yavru denmektedir) dikilmesiyle gerçekleşir.

  Filizin, anne ağacın yakınına dikilmesi, filizin tutması ve anne ağacın verimli meyve vermesi açısından şarttır. Filizin anne ağaçtan uzağa dikilmesi filizin ölmesine, anne ağacın da küserek meyve vermemesine neden olmaktadır.

  Hurma en çok çeşidi bulunan meyvelerin başında gelir. Öyle ki bu meyvenin 99 farklı çeşidi olduğu söylenir .

  Hepsini saymak imkansız olmakla birlikte hurmanın öne çıkan çeşitleri aşağıdaki gibidir.

  • Medine Amber
  • Medine Amber Ula
  • Medine Acwe
  • Medine Mabroom
  • Medine Safawi
  • Medine Şelebi
  • Medine Berni

   

  Hurmanın İçerdiği Vitamin ve Mineraller

  Hurma içerdiği vitamin ve mineral değerleriyle “hayat ağacı” lakabını fazlasıyla hak eden bir meyvedir. Hurma üzerinde yapılan bilimsel araştırmalar bu zengin içeriği ortaya koymakta.

  100 gr hurma içerdiği 277 kalori ile günlük ortalama 1500-2000 arası kalori ihtiyacımızın önemli bölümünü karşılar. Sağlıklı insanlar için önerilen referans diyette kadınların günlük ortalama kalori ihtiyacı 1500, erkeklerin ise 2000 olarak kabul edilmektedir.

   74.97 gram karbonhidrat içeriği ile de gün boyu enerji ihtiyacımızı karşılamaya katkıda bulunur, kış aylarında üşümemizi engeller ve bizi zinde tutar.

  Protein içeriği olarak çok zengin olmasa da 1.81 gram protein içeriği ile protein barındıran ender meyvelerdendir. Özellikle vejetaryen ya da vegan beslenenler için protein kaynağı olarak tüketilebilir.

  Hiç kolesterol içermeyen hurma bu anlamıyla tam bir kalp ve damar sağlığı dostudur.

  Ayrıca 6.7 gram diyet lifi içeren 100 gram hurma bağırsakların rahat çalışmasını sağlayan önemli bir meyvedir. Aradaki bağlantı bilimsel olarak kanıtlanmamış olmakla birlikte besin lifinin kolon kanseri riskini düşürdüğü düşünülmektedir . Düzenli olarak besin lifi tüketmek bağırsak fonksiyonlarının düzenlemesinde etkin rol oynar.

  
  
  

  B kompleks vitaminleri bakımından son derece zengin olan hurmanın 100 gramı 1.6 miligram B3 vitamini (günlük ihtiyacın %8’i) içerir. Ayrıca 0.1 mg B2 vitamini (günlük ihtiyacın %4’ü), 0.2 gr B6 vitamini (günlük ihtiyacın %12’si), 0.1 mg B1 vitamini (günlük ihtiyacın %3’ü) içerir 

  Hurma kalp, ciğerler ve böbrekler başta olmak üzere hayati organların düzenli çalışması için gerekli olan A vitamini  bakımından iyi bir kaynaktır. 100 gram hurma günlük A vitamini ihtiyacının %3’ünü karşılar.

  Eksikliğinde osteoporoz, kalp hastalıkları, varis, erken bunama, çeşitli kanser türlerinin görülme riski artan K vitamini hurmada bol miktarda bulunur. 100 gram hurma günlük K vitamini ihtiyacının %3’üne denk gelen 2.7 mcg K vitamini içerir.

  100 gram hurmada; kemik ve kas gelişiminden, kalp sağlığına ve sağlıklı üreme sistemine kadar vücudumuz için hayati önem taşıyan minerallerden sodyum 1 mg, potasyum 696 mg, kalsiyum 64 mg, demir 0.9 mg, bakır 0.362 mg, magnezyum 54 mg, manganez 0.296, fosfor 62mg ve çinko 0.44 mg bulunur. Yüksek miktarda demir içerdiğinden demir eksikliği anemisi yaşayan kişilere önerilen meyveler arasında yer almaktadır.

  Hurma kan basıncını düzenleyen ve kalp ritminin düzenli olmasını sağlayan potasyum yönünden zengindir. 1 adet hurma 167 mg potasyum içerir ve bu miktar günlük potasyum ihtiyacının %5’ine denk gelir.

  Hurma bağışıklık sistemimizi güçlendirerek hastalıklara, enfeksiyona ve özellikle kansere karşı savaşmamızı sağlayan, göz sağlığının en büyük dostu olan beta karoten bakımından zengindir. Yine göz sağlığı için önem taşıyan lutein ve zeaksantin içerir .

  Prematüre doğum, düşük kilolu doğum, düşük ve diğer doğum sorunlarına karşı önerilen. folik asidi takviye olarak değil de gıdalar yoluyla alıyorsanız hurmayı folik asit bakımından zengin gıdalar listenize ekleyebilirsiniz. 1 adet hurma 3.6 mcg folik asit içerir.

  Hurmanın Diğer Faydaları

  Yukarıda da bahsettiğim gibi sindirim sistemi ve bağırsak hareketi için son derece önemli bir rolü bulunan besin lifi bakımından zengin hurma düzenli olarak tüketildiğinde vücudun ihtiyaç duyduğu besin lifini almasına katkıda bulunur. Düzenli bir sindirim sistemi bağırsakların temizlenmesi anlamına gelir ve bu durum sindirim sistemiyle ilgili kolit, hemoroid ve kolon kanseri gibi hastalıkların görülme riskini azaltır.

  Hurmada bulunan A vitamini göz sağlığının korunması başta olmak üzere sağlıklı bir cilt için önemli bir vitamindir. K vitamini ise kemik ve diş sağlığının korunması konusunda ön plana çıkmaktadır. Yani daha sağlıklı bir cilt, gözler, kemikler ve dişler için beslenme listenize hurmayı da ekleyebilirsiniz.

  Hurma antienflamatuar yani vücutta genel olarak enfeksiyonu önleyici etkisi olan meyveler arasında yer almaktadır. Hurmanın bu özelliği yüksek oranda magnezyum minerali içermesinden ileri gelmektedir. 1 adet hurma günlük magnezyum ihtiyacının %3’ünü tek başına karşılar.

  Oksijenin hücrelere taşınmasında sorumlu kırmızı kan hücrelerinin düzenli üretimi için gereken vitaminler arasında yer alan B2 ve B3 vitaminleri hurmada bol miktarda bulunur. Tabii sadece hurma değil, kırmızı kan hücresi üretimi için gereken E, B6, B9 B12 vitaminleri içeren gıdalar da tüketmelisiniz.

  Hurma enerji değeri oldukça yüksek bir meyvedir. Bu özelliğiyle, kış aylarında ve sabah saatlerinde tüketildiğinde vücuda zindelik ve enerji verir. Aynı zamanda vücut ısısını koruyarak üşümeyi engeller.

  Hurmada bulunan A, B vitaminleri ve magnezyum minerali beyin sağlığının korunması, güçlü bir hafıza ve öğrenme yeteneğinin gelişmesi için önerilen besin öğeleri arasında yer almaktadır.

  Hurma yiyerek oruç açmanın vücut için birçok faydası olduğu bilinir. Özellikle yaz aylarına denk gelen Ramazan dönemi, vücudun uzun saatler aç kalması nedeniyle halsizlik ve yorgunluğu da beraberinde getirir.

   Ortalama 40 gram gelen 2 adet hurmayla oruç açmak vücudunuza 130 kalori, 1 gram protein, 4 gram lif, 32 gr karbonhidrat almanız anlamına gelir. Bu değerlerle birlikte 40 gram hurma yiyerek potasyum, demir, magnezyum, fosfor ve kalsiyum gibi mineralleri de almış olursunuz. Şeker içermesi nedeniyle vücudun şeker dengesini de ayarlamaya yardımcı olur.

  Kabızlığı Gidermek İçin Hurma

  1 bardak içme suyunun içine 2 adet hurma koyun ve sabaha kadar bekletin. Daha sonra sabah uyandığınızda aç karnına bu hurmaları yiyip suyu için. Yöntemin daha etkili olması için suyun içine 1 yemek kaşığı keten tohumu ve 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ekleyebilirsiniz.

  Hurma Çekirdeğinin Faydaları Nelerdir?

  Aşağıda yer alan hurma çekirdeğinin faydaları ve kullanımı ile ilgili bazı bilgiler araştırmalara dayanmakla birlikte  genel olarak çekirdeğin halk arasında yaygın kullanım şekillerine yer verilmiştir. Bu bilgilerin tamamının bilimsel araştırma sonuçlarına dayanmadığını unutmayınız.

  • Hurma çekirdeğini kadın hastalıklarında tedavilere destekleyici olarak kullanılır. Ancak tek başına tedavi yöntemi olarak değildir.
  • Hurmanın çekirdeği etkili bir balgam söktürücüdür. Özellikle gıcık şeklindeki öksürüklerde balgamı sökerek rahatlamaya yardımcı olur.
  • Karaciğer dostu olduğu bilinir. Vücut için zararlı olan toksinlerin atımını destekler.
  • Hurma çekirdeğini hazırladığınız kahveye karıştırıp içerseniz midenizde oluşan ve rahatsızlık veren şişliğin dağılmasını sağlar.
  • Hurma çekirdeklerini değerlendirerek sabun elde edebilirsiniz. Hurma çekirdeğinden yapılmış sabun sayesinde mantar hastalıklarının tedavisi desteklenir.

  Hurma Çekirdeği Nasıl Kullanılır?

  • Hurma çekirdekleri bilindiği gibi sert ve büyüktür. Bu nedenle o şekilleriyle tüketilmeleri mümkün değildir. Hurma çekirdeklerini ezip toz haline getirerek tüketebilirsiniz.
  • Toz haline getirdiğiniz hurma çekirdeklerini süte, yoğurda, bala ya da kahveye karıştırarak tüketebilirsiniz.
  • Hurma çekirdeğinin faydalarını görebilmek için düzenli tüketilmesi gerekir. Ancak bunda da aşırıya kaçmamalısınız. Günlük 1 tatlı kaşığı hurma çekirdeği tozu ideal tüketim miktarıdır.

  Cennet Hurmasının Faydaları Nelerdir?

  Akdeniz’e özgü olan ve ülkemizde de yetişen cennet hurması diğer hurma türleri gibi besin değeri yüksek ve sağlık için faydalı bir meyvedir. Bu hurma aynı zamanda Trabzon hurması olarak da bilinmektedir.

  Bu hurma çeşidi ciddi anlamda bir demir deposudur ve demir eksikliği teşhisi konmuş olanların günlük beslenme listelerine eklemeleri gereken bir meyvedir.

  • Cennet hurması kış mevsiminde yetişen bir meyve olduğu için daha çok kış aylarında yenir. Özellikle bağışıklık sistemini desteklemesi ve gribal hastalıklara karşı kalkan görevi görmesi dolayısıyla tercih edilmeli, düzenli olarak tüketilmelidir.
  • Cennet hurması A, B1, B2, B3, K vitaminleriyle protein, potasyum, karbonhidrat yönünden oldukça zengindir. Bu anlamda hem vitamin hem de mineral deposudur.
  • Bu hurmanın sıkma yöntemiyle elde edilen su yayın olarak yüksek tansiyon için kullanılmaktadır.
  • Bu meyvenin iştah açma özelliği olduğu düşünülen cennet hurması özellikle kilo alamama sorunu yaşayan kişilerce sık tüketilen bir meyvedir.
  • Diğer hurma türleri gibi dokulara oksijen taşıyan kırmızı kan hücresi üretiminde kullanılan vitamin ve mineraller bakımından zengindir.
  • Cennet hurması yüksek orandaki lif içeriği sayesinde sindirim sisteminin düzenli, aksamadan çalışmasını sağlar.

  Hurmanın Zararları Nelerdir?

  • Hurma genel olarak tüketimi güvenli kabul edilen meyveler arasında bulunmakla birlikte aşırı tüketimi bazı sağlık sorunlarına yola açabilir.
  • Diyabet (şeker) hastaları için doktor önerisinin dışında fazla tüketilmesi sağlık sorunları doğurabilir.
  • Hurma ciddi anlamda kalori değeri yüksek bir meyvedir. Bu nedenle kilo sorunu olan kişiler bu meyveyi tüketirken dikkatli olmalı, sınırları iyi belirlemelidir.
  • Hurmanın fazla tüketilmesinin baş ağrısına neden olduğu bilinmektedir.
  • Gereğinden fazla tüketimi dalağı yorduğundan dolayı bu organa zarar verebilir.