Christian Schmidt’in derdi ne?
Bosna Hersek’te, geçtiğimiz yıl 2 Ekim’de gerçekleştirilen, genel seçimlerin üzerinden aylar geçti. Ancak yankıları bir türlü geçmedi, geçmiyor.
Seçim kampanyası, adaylar arası tartışmaların yanı sıra, ayrılıkçı söylemler ve seçim yasası tartışmaları eşliğinde tamamlandı. Sandıklar açılıp, oylar sayılınca: Ülkenin en büyük partisi olan SDA’nın adayı Bakir İzetbegoviç’in, Cumhurbaşkanlığı Konseyi Boşnak Üyeliği yarışını kaybettiği anlaşıldı. Bu koltuğu, SDP çatısı altında birleşen, muhalefetin ortak adayı Denis Beçiroviç kazandı.
Asıl büyük sürpriz ise sandıklar açılırken geldi. Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Hans Christian Friedrich Schmidt, “Bonn yetkilerini” kullanarak, seçim yasasında bazı değişiklikler yaptığını ilan etti.
Christian Schmidt’in yaptığı değişikliklere göre: Entite ve devlet düzeyindeki başkan aynı milletten olamayacak. Ayrıca BH Federasyon entitesinde, Hırvatların çoğunlukta olduğu bölgelerdeki, Hırvat temsilci sayısı artırılacak. Bosna Hersek Federasyonu Halklar Meclisi’ndeki, üç kurucu halkın, delege sayısı 17’den 23’e ve Halklar Meclisi’ndeki sandalye sayısı da 58’den 80’e yükseltilecek.
Şurası çok net: Seçim yasasındaki son değişiklikler, nüfuslarıyla kıyaslandığında, Bosnalı Hırvatlara hak edilmemiş bir kazanç sağlanıyor. Bosnalı Hırvat milliyetçilerin elini güçlendirilip, Boşnakların temsil hakkı kısıtlanıyor.
Daha da önemlisi: Yapılan değişiklikler, Sırp Cumhuriyeti-RS entitesi için geçerli olmayacak. Değişikliklerin sadece Bosna Hersek Federasyonu entitesi için geçerli olması ise ikinci bir çifte standart meydana getiriyor.
Yüksek Temsilcisi Schmidt’in Hırvatlar lehine yaptığı değişiklikler, düşmanımın düşmanı dostumdur diyen, Bosnalı Sırplar tarafından da destekleniyor.
Bosnalı Hırvatlara verilen bu desteğin karşılığı ise Bosnalı Sırpların tezlerinin desteklenmesi şeklinde oluyor. Aşırı milliyetçi Bosnalı Sırp lider Milorad Dodik’in “Hırvatistan’ı müttefik olarak kazanmayı başardık” ve “HDZ’nin adayı Boryana Krişto’nun kazanması RS için çok önemli” şeklindeki ifadeleri, bu işbirliğinin açık bir kanıtıdır.
Hal böyle olunca; seçim yasası tartışmaları, seçim sonuçlarını bile geride bırakan bir tonda, halen devam ediyor. Aslına bakılırsa, sadece seçim yasası değil, Yüksek Temsilci Christian Schmidt’in Bosnalı Hırvatlara yakın duruşu da tartışmaların odağında yer alıyor.
Schmidt’in bu taraflı tavrının sebebi, yine kendisinin, geçmişinde gizli.
1 Ağustos 2021 tarihinde Bosna Hersek Yüksek Temsilciliği koltuğuna oturan Christian Schmidt, merkez sağ Hıristiyan Sosyal Birliği-CSU üyesi. Almanya’nın Güney Bavyera eyaletinde faaliyet gösteren ve Hıristiyan Demokratlar Birliği-CDU’nun kardeş partisi olan bu partiye, henüz gençlik yıllarında katılmış.
Hukuk eğitimi alan Schmidt, CSU Dış, Güvenlik ve Avrupa Politikası Üzerine Bölgesel Çalışma Grubu’nun yanı sıra, Bölgesel Evanjelik Çalışma Grubu ve Federal Evanjelik Çalışma Grubu başkanlığı yapmış.
2014-2018 yılları arasında, Şansölye Angela Merkel’in üçüncü kabinesinde, Federal Gıda ve Tarım Bakanı olarak görev yapan Schmidt’in, tarım lobisiyle bağlantıları her zaman eleştiri konusu olmuştu.
Kasım 2017’de, Avrupa Birliği’nin glifosat kullanımını uzatmama yönündeki hükümet kararını ihlal ederek lehte oy kullanması üzerine, Şansölye Merkel tarafından alenen azarlanmıştı.
Bitmedi: CSU’nun beş başkan yardımcısından biri olarak, partinin dış ve güvenlik politikasının yanı sıra, Avrupa siyaseti sözcülüğünü yapmış. Ayrıca CSU’nun İsrail, Hırvatistan, Avusturya, Amerika Birleşik Devletleri ve Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı ile irtibatı yönetmiş.
Bir de bu: 2020 yılında Christian Schmid’e, Hırvatistan Cumhuriyeti Nişanları arasında önemli bir yeri bulunan “Ante Starçeviç Nişanı” verilmiş.
Bu nişan, takdir edersiniz ki, öyle her önüne gelene verilmez, verilmiyor.
10 Mart 1995 tarihli Hırvatistan Cumhuriyeti Nişanları ve Tanınmaları Kanununa göre: Bu nişan, “Egemen bir Hırvat devletinin kurulması ve inşası uğrunda; Hırvat devlet inşası fikrinin sürdürülmesine ve geliştirilmesine katkılarından dolayı Hırvat ve yabancılara veriliyor.”
Evet…
Schmidt’in, aşırı milliyetçi Bosnalı Hırvat lider Dragan Coviç ile haddinden fazla zaman geçirmesinin, Hırvatlar lehine kararlara imza atmasının; buna karşılık Bosnalı Boşnakların en büyük partisi olan SDA’ya geri çekilmeleri ve yeni hükümetin kurulması sürecinde hiçbir şeye engel olmamaları yönünde telkinlerde bulunmasının sebeplerinden bazıları bunlar.
Ancak bununla birlikte…
Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt’in geçmişi hakkında dile getirilmesi gerekenler, bu kadar değil. Devamı da var.
Nasyonal Sosyalistlerin (Nazilerin) ünlü havacı subayı Albey Werner Mölders’e yönelik iade-i itibar gayretlerine sessiz kalması ve Almanya’nın ulusal demiryolu şirketi Deutsche Bahn’dan, denetim kurulu üyesi sıfatıyla, kazancı vs.
Bir sonraki yazımız, bu yazının devamı olsun.