Cildinizde veya gözlerinizde sıra dışı bir sarı renk mi var? Bunun sebebi kansızlık da olabileceği gibi hepatit olabilir. En kısa zamanda uzman bir doktora görünmelisiniz. Peki, sarılık nedir? Sarılığın belirtileri nelerdir? Sarılık neden olur? İşte ayrıntılar...
Cildinizde veya gözlerinizde sıra dışı bir sarı renk mi var? Bunun sebebi kansızlık da olabileceği gibi hepatit olabilir. En kısa zamanda uzman bir doktora görünmelisiniz. Peki, sarılık nedir? Sarılığın belirtileri nelerdir? Sarılık neden olur? İşte ayrıntılar...
Cilt, mukoza veya gözler sarı renk alır
Sarılık cildin, mukozanın (iç organlarımızın içini örten zar) veya gözlerin sarı renk almasıdır. Bu sarı pigment, kırmızı kan hücrelerinin bir yan ürünü olan bilirubin maddesinden kaynaklanır. Bilirubin, vücudun eski kırmızı kan hücrelerini yenilerken oluşturduğu, sarı bir maddedir. Diyelim vücudunuza bir darbe aldınız ve bir çürük oluştu. İyileşme sürecinde bu çürüğün farklı renkler aldığını görürsünüz. Çürüğün içinde sarı renk olduğu gözünüze çarparsa, bu gördüğünüz bilirubin maddesidir. Normalde her gün kırmızı kan hücrelerinin %1'i emekli olur ve yerlerini yenileri alır. Eskiler karaciğerde işlenir ve atılır. Bu sırada üretilen bilirubinin çoğu dışkıyla vücuttan atılır. Eğer karaciğerin başa çıkabileceğinden çok daha fazla sayıda kan hücresi yıkımı oluyorsa bu durumda vücutta bilirubin (sarı pigmentler) birikmeye başlar. Bu oran gözle görülür bir hal aldığında da ortaya sarılık çıkar.
Karaciğerde hasar olması sebeplerden biri
Sarılık çok fazla sayıda kan hücresinin ömrünü doldurması, karaciğerin aşırı yüklenmesi ya da karaciğerde hasar olması veya bilirubinin karaciğerden safra yoluyla bağırsağa geçişinde sorun olmasından kaynaklanabilir. Pek çok bebek hayata geldiklerinin ilk haftasında sarılık olur. Zorlu doğum süreci çok fazla kırmızı kan hücresinin erkenden emekliye ayrılmasına neden olabilir. Bebeklerin karaciğeri ise sıklıkla bu aşırı yüklemeye karşı hazırlıksızdır. Anne sütünü almadan ve gerçek anlamda kaka yapmaya başlamadan önce, bilirubin daha kolay birikir. Prematüre bebekler arasında sarılık daha yaygındır. Sağlıklı bebekler arasında yaygın olarak rastlanan sarılığa fizyolojik sarılık denir.
Patolojik sarılık nedir?
Hem bebeklerde hem de yetişkinlerde de ortaya çıkabilen patolojik sarılık ise, nedenine ya da ciddiyetine bağlı olarak sağlık riski oluşturan sarılık türüdür. Kan hastalıkları, kan uyuşmazlığı, genetik sendromlar, hepatit, siroz, diğer karaciğer hastalıkları, safra kanalı tıkanması, enfeksiyon ve kullanılan ilaçlar gibi pek çok farklı nedeni olabilir. Ayrıca fizyolojik sarılığın susuz kalma, erken doğum, zor doğum ya da farklı nedenlerle daha ciddileşmiş haline de patolojik sarılık denilebilir.
Sarılık hangi belirtileri gösterir?
Sarılık bir anda ortaya çıkabilir ya da zaman içinde yavaş yavaş gelişebilir. Genel olarak sarılığın belirtilerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
Gözlerin akı ve cilt sarı bir renk alır. Sarılık ciddi bir seviyedeyse sarı renk kahverengiye çalabilir. Eğer göz akları sarı değilse, cildinizin sarı renk almasının sarılık dışında başka bir nedeni olabilir.
Ağzın içi sarı bir renk alır.
İdrar rengi koyulaşır ya da kahverengi olur.
Dışkının rengi açıktır, kil rengi olur.
Sarılık tedavisi var mı?
Bu hastalığın tedavisi, hastalığın oluşumunda altında yatan etmenlere göre ve hastalığın bulunduğu safhaya göre değişiklik göstermektedir. Hastalığın teşhisi sırasında belirlenen hastalığın aşamasına göre doktorunuz tarafından bir takım tedavi yöntemleri geliştirilir. Örnek olarak;
Anemiye bağlı olarak ortaya çıkan bir sarılıkta, tedavi işlemi demir seviyesini arttırmak amacıyla yapılan takviyeler ile gerçekleştirilir. Demir bakımından zengin besinlerin tüketilmesi önerilir.
Hepatit ile ortaya çıkan sarılık hastalığında ise antivirüs ilaçları ve steroid ilaçları verilir.
Oluşan çeşitli tıkanmalarda ise tedavi yöntemi ise ameliyat ile tıkanıklığın açılması yönündedir.
Son olarak da ilaçlardan kaynaklı olarak oluşan sarılık belirtilerinde yine aynı şekilde bu durumu ortadan kaldıracak birtakım ilaç takviyeleri ile hastalık ortadan kaldırılır.
Sarılık ile baş etmenin en önemli yolu bir doktora giderek erken teşhis ile birlikte hastalığın tedavi yollarının belirlenmesi ve tedavi işleminin gerçekleşmesidir. Sonuç olarak belirlenen tedavi yöntemi ile en kısa sürede iyileşmenin sağlanması ön koşuldur. Doktorun verdiği ilaçların dışında herhangi bir takviye reçetesiz ilaç alımından uzak durulması gerekilmektedir. Aksi takdirde çeşitli yan etkiler oluşarak hastalığın çeşitli yan etkilere maruz kalma durumu gerçekleşebilir.
