Meclis’te darbe anayasasının değiştirilmesine yönelik başlatılan çalışmalar devam ediyor. Bu ay sonuna kadar tamamlanması istenen yeni anayasa çalışmalarında yürütme bölümü en büyük sorun olarak duruyor.
HASAN ÖNAL / TBMM BÜROSU - AK Parti yürütme için başkanlık modelini önerirken, muhalefet ise mevcut parlamenter sistemin devamını istiyor. Meclis’te başkanlık, yarı başkanlık, parlamenter sistem tartışmaları süredursun, Türkiye’nin anayasa konusunda önde gelen uzmanlarından ve TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Burhan Kuzu, halkın gelecek yıl cumhurbaşkanını seçerek zaten fiilen yarı başkanlık sistemine geçileceğine dikkat çekti. Kuzu, halktan yetki alan cumhurbaşkanı ile başbakan arasında gelecekte çift başlı yönetim riskinin oluşmaması için de düzenlemenin bir an önce yapılması gerektiğine vurgu yaptı.
YARI BAŞKANLIK MODELİNİN FİİLİ UYGULAMASI
Yeni Akit’e başkanlık sistemi ile ilgili değerlendirmelerde bulunan TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Kuzu, gelecek yıl halkın cumhurbaşkanını seçmesiyle birlikte yarı başkanlık modelinin fiili uygulamasının Türkiye’ye geleceğine dikkat çekerek, gerekli önlemler alınmadığı takdirde bazı sıkıntıların yaşanabileceğini ifade etti. Önceki dönemlerdeki iki başlı tabloda sıkıntıların hep olduğunu aktaran Kuzu, “Bu dönem yaşanmaz ama geçmişte Demirel’le Çiller arasında, Mesut Yılmaz ile Özal arasında, Akbulut’la Özal arasında bile sıkıntılar çıktı. Mesut Yılmaz’la Demirel biraz iyi geçindi, aralarında meşrep birliği var herhalde onu bilemiyoruz.” dedi.
“SEÇİYORSAN, YETKİ DE VERECEKSİN”
İki başlılıktan problem çıkmasının doğal olduğunu ifade eden Kuzu, “İnsanın fıtratıyla ilgili bir durum. Aralarındaki yetkiler de tam belirlenemez. 1982 anayasası bunu tam belirleyememiş. Klasik parlamenter rejim derseniz cumhurbaşkanını halka seçtirmenin bir anlamı kalmaz. Madem ki cumhurbaşkanını halka seçtiriyorsun o zaman yetki de vereceksin. Yetki verdiğin zaman da biraz önce bahsettiğimiz tablo ortaya çıkıyor. O nedenle biz tam başkanlık modelini savunuyoruz. Sunduğumuz öneri de o yönde zaten” dedi.
PARLAMENTER MODEL
BU ÜLKENİN YÜKÜNÜ KALDIRMAZ
AK Parti olarak hep başkanlık modelini savunduklarını ifade eden Kuzu, sözlerini şöyle sürdürdü: “İki başlılık yaşanmasın, yönetimde daha az sıkıntı çıksın diye düşünüyorsa muhalefet, bundan da yanaysa ‘yarı başkanlık modeli de olur’ dedik. Yoksa muhalefetin dediği gibi ‘dün başkanlık sisteminin tamamını savunurken, bugün yarısını savunuyor, yarın hiç savunmaz’ gibi bir tablo ortada yok. Algılayamama yeteneğidir ya da işine gelmiyordur.” Mevcut parlamenter modelin Türkiye’nin yükünü kaldıramadığının altını çizen Kuzu, “İleride anayasa sorunu çok daha katmerleşecek. Bizim çağrımız bir an önce muhalefet de elini taşın altına koymalı. İnşallah onlar da bu işin farkına varır, kavrarlar” dedi.
BAŞKANLIK MODELİNDEKİ
PARLAMENTO DAHA ÖZGÜR
Başkanlık modelinin krallık getireceğini öne sürenlerin bulunduğunu aktaran Kuzu, başkanlıkta parlamenter sistemden daha özgür bir parlamentonun bulunduğunun altını çizdi. Başkanlık sisteminde yürütme ile yasamanın birbirinden tamamen bağımsız olduğunu söyleyen Kuzu, parlamenter sistemde yürütmenin parlamentonun içinden çıkması nedeniyle yeterince denetlenemediğini belirtti. Parlamenter sistemde belli dönemlerle koalisyonların işbaşına geldiğini ifade eden Kuzu, bu dönemlerin de ülkeyi hep geriye götürdüğünü kaydetti.
