• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0

Katık ayranı nedir?

Yeniakit Publisher
2018-11-07 16:00:00 -
Katık ayranı nedir?

Bugünün yaşı 70'e dayanıp işi bitmişlerin çocukluğunda adına “katık” denilen bir ayran yapılırdı ki, ayranın aslı odur.


Siz yoğurdun sulandırılıp kafaya dikilenini ayran mı diyorsunuz. O zamane ayranı. O sözde ayran.. Bilesiniz ki, gerçek katık ya da ayran tereyağın altında kalan nefis suyun adıdır. Yayık ayranı da denir. Çünki yayıkta yapılır. Tavana iplerle asılan uzun yayıkla sürekli olarak belli bir ritimde çalkalanır.

Ortasındaki 20-30 cm çapındaki yuvarlak deliğin üzeri bir tülbentle kaplıdır. Ara sıra bu tülbent açılır ve ayranın üzerine birikmiş tereyağ, süzgeç yardımı ile alınır.

Saatlerce “çıttak, çottak..” sesleri çıkaran bu yayığın sesine ocakbaşında yanan odunların çıtırtısı eşlik ederdi bir vakitler.. E, Anadolu'nun nice köyceğizinde yine yapılmaktadır elbette..
Anaların alnından süzülen ter el yordamı ile sıyrılır ve basma eteğin kenarına bir süs gibi silinirdi. İşte gerçek ayran böyle bir emeğin sonucunda ortaya çıkan bir şeydi.

SON KULLANMA TARİHİ OLMAYAN AYRANLAR

Hani diyorlar ya tereyağı zararlı, yok kalp yok kolestrol.. Hepsi hikaye, hepsi ilaç ve hazır besin sanayiinin halkı ürkütüp kendi ürettiklerini kakalama taktiği!
ÖNE ÇIKAN VİDEO

Bahçede, tarlada ilaçlanmamış ot, çiçek, elma, kekik yiyen hayvanlardan sağılan sütün yoğurt yapımıyla başlayan hikaye, ona su katılarak ve çalkalanarak hem tereyağı elde edilmesi hem de günlerce dayanan ve neredeyse son kullanma tarihi olmayan ayranlarla devam ederdi.

Tuz asla katılmazdı bu mavimtrak renkli ayrana.. Diğer adıyla 'katık'a. Hele azıcık ekşimeye yüz tutsun, tadı bir başka keskin oluyordu insanın susuzluğunu zevkle bastırırcasına. Hazır beklerdi küpeciklerde bir Allah'ın kuluna ikram edilmek üzere..

Hadi buyrun evde yapın

Evde yayık tereyağı yapacaklar için tavsiyem ev tipi yayık makinesi almaları. 15-20 kg.'lık bir yayık makinesi ev için yeterli.

Malzemeler;

Güvendiğiniz sütçünüzden 5 lt. süt,

Probiyotik yoğurt mayası,

Önceden biriktirdiğiniz istediğiniz miktarda süt kaymağı, (güvendiğiniz yerden aldığınız katkısız krema)

Soğuk su ve biraz buz.

Yapılışı

Çiğ gerçek ve yağı alınmamış sütü kaynatıp, oda ısısına ulaştıktan sonra ağzı açık olarak buzdolabında 1 gece bekletin. Ertesi gün dikkatlice üzerindeki kaymak tabakasını kapaklı bir saklama kabına alıp buzluğa kaldırın. Bu işlemi eve her alınan süt için yapın. Ta ki tereyağ yapacak miktarda en az 1-2 kg kaymak biriktirmiş olun. Kaymak mutlaka buzlukta biriktirilmeli, buna dikkat edin yoksa ekşir.

Yeterince kaymak biriktirdiğinizde.. Son aldığınız süte yoğurt çalın..

Daha önce topladığınız ve buzlukta sakladığınız kaymakları bir gece önce dolabın rafına alıp çözülmesini sağlayın. Sabah bunları yoğurdunuza katın. Yoğurdun üzerinde kalınca bir yağ tabakası oluşacaktır. Probiyotik yoğurdunuzu mayalayın ve mayalama sonrası bir gece buzdolabında kalsın.

Ertesi gün yoğurdun tamamını yayık makinesine boca edin. Üzerine takribi olarak yoğurt ile aynı miktarlarda buz gibi soğuk su ilave edin.

Yayık makinesinde 25 dk kadar çalkalanması yeterli olur. Bazen bir miktar daha soğuk su ya da biraz buz ilave ederseniz yağ daha çabuk ayrılır.

Makineyi kapatıp delikli kevgirle yağı dikkatlice toplayıp derince bir kaba alın, biraz karıştırıp suyunu süzüp yağı soğuması için buzdolabına kaldırın.

Yağ iyice soğuyunca elinize bir eldiven geçirip güzelce yoğurun ki içinde hiç ayran kalmasın. Ayran kalırsa yağınız acır. Ayrandan tamamen arınan yağı kapalı bir kaba geçirip buzdolabına alın. Bir gece dinlenen yağın tadı gerçekten nefis olur.

Gelelim yayık makinesinde kalana.. İşte o kalan sıvı gerçek ayrandır.

Hemen bir sürahiye alıp ayran olarak ev halkına sunabilirsiniz. Yağsız da olsa gerçek bir yayık ayranı olan bu ayranın lezzeti, gerçekten müthiş olur.

DAHASI VAR...

Kalan ayranı bir tencereye alıp kaynatın, altını kapatıp ılınınca suyunu ve içindeki pütürleri ayırıp, bez torbada süzerseniz yoğurt çökeleğiniz olur. Tuzlamayı unutmayın. Çok lezzetlidir, tavsiye edilir.

Gördüğünüz gibi yayıkta kalan ayranı değerlendirme şekilleri bunlar, tercih size kalmış.

Gerçek probiyotik yayık tereyağı yapılışı biraz zahmetli gibi görünebilir. İlk yapılışta zor olur fakat bir iki kere yaptıktan sonra pratik kazanırsınız. Başarının püf noktası buz gibi bol soğuk su dökmek olduğunu unutmayın!

x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23