Doların 3,32’ye kadar dalgalanması kur zammını beraberinde getirdi. Dolar, TL karşısından yıl başından bu yana yüzde 12 değer kazanırken, cep telefonlarında beyaz eşyaya kadar ithal girdili tüm ürünlerde fiyat artışları bekleniyor. Otomobil fiyatları ise şimdiden yüzde 4 ile yüzde 8.2 arasında artış kaydetti.
ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın sert söylemleri ve FED’in faiz artırım beklentisi doları 3,32 lira rekor seviyesine taşıdı. Böylelikle dolar, TL karşısında yıl başından bu yana yüzde 12 değer kazanırken, yeni kur seviyesi zamlara kapı açtı. Kurların etkilediği ve tüketicinin cebini ilgilendiren sektörlerin başında tüketici elektroniği ve otomotiv geliyor.
SERMAYE ÇIKABİLİR
Otomobil fiyatlarında, son 6 ayda yüzde 4 ile yüzde 8,2 arasında artış gözlenirken, cep telefonlarından beyaz eşyaya, hazır giyimden konuta kadar ithal girdili tüm ürünlere bu yükselişin yansıması bekleniyor. Sene başından bu yana doların 2,92’den 3,32 liraya dalgalanmasının ithal girdi fiyatlarını artıracağını belirten uzmanlar, bunun da ithalat faturasını yükseltmesi öngörüyor. Bu durumun vatandaşa yüksek enflasyon olarak yansıyacağını belirten analistler, “Enflasyon yukarı doğru etkilenecek” değerlendirmesinde bulunuyorlar. Kapital FX Araştırma Uzmanı Enver Erkan, küresel açıdan bakıldığında dolardaki yükselişin emtia fiyatları üzerinde etkili olacağını, bunu da ithalat faturasının kabarması anlamına geldiğini belirtti. ABD’nin Trump’la birlikte korumacı politikalarının ise daha sıkı para politikalarına zemin hazırlayacağının altını çizen Erkan, bu durumun Türkiye gibi gelişmekte olan ülke ekonomilerinden sermaye çıkışı anlamına geldiğini kaydetti. Dolarda yeni kur seviyesi, reel sektör açısından düşünüldüğünde, şirketlerin dolar risklerini mutlaka hedge etmeleri gerektiği uyarısında bulunan Erkan, aksi durumda finansmanda sıkıntıların oluşabileceğine işaret etti.
DÖVİZ HESABI YÜKSELİR
Vatandaşları da dolar borcu konusunda uyaran Erkan, kur artışının döviz mevduatına ilgiyi artıracağı öngörüsünde bulundu. Erkan, “Hane halklarının döviz mevduat oranı yüzde 40 seviyesinde. Bu oran yüzde 45-50’lere gelebilir. Bu da dolarizasyon demek ve TL’nin değer kazanmasını zorlaştırır. O nedenle vatandaş dövize doğru bir eğilim sergileyebilir, kendini korumak ve uzun vadeli pozisyon almak açısından” değerlendirmesinde bulundu.
ENFLASYON YUKARI ÇIKAR
Doların son bir hafta yüzde 3 değer kazandığını belirten Erkan, kurdaki yeni seviye vatandaş açısından ele alındığında, fiyat artışlarının gündeme gelebileceğini söyledi. Erkan, şöyle devam etti: “Yüksek kur, genel olarak maliyet enflasyonu oluşturacak bir durum. Özellikle ithal edilen ürünler, dayanıklı tüketim malları, ulaştırma burada önemli. Buradaki fiyatlarda yukarı yönlü eğilim söz konusu olabilir. Yüzde 7’ye kadar gerileyen çekirdek enflasyon belki yüzde 9’a kadar eğilim gösterebilir. Manşet enflasyon yüzde 8-8,40 olabilir. Yüksek ihtimalle kasım enflasyonunda kısmi, aralık enflasyonuna belirgin etkisi olmasını bekleyebiliriz. Yeni yılda yıllık zamların da işin içine girdiğini düşünecek olursak, 2017’yi yüksek enflasyonla karşılayabiliriz.”
DERİ İÇİN OLUMLU
İstanbul Deri ve Deri Mamulleri Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Şenocak, dolardaki yükselişin ithal girdisi düşük sanayi üretimleri için olumlu olduğunu ifade etti. Dericilerin de bu sektörden biri olduğunu ifade eden Şenocak, “Dericiler açısından iyi çünkü satışlarımız dolar ve euro bazlı” dedi. Girdilerinin yüzde 30’unun ithal, yüzde 70’inin yerli üretim olduğuna işaret eden Mustafa Şenocak, “Böyle bakınca kurun yükselmesi deri ihracatçıları açısından iyi. Çünkü ağırlıklı giderlerimiz dolarla olmadığından üretim maliyeti açısından iyi. Bu açıdan doların yükselmesi olumlu ancak istikrarsız olması olumsuz” ifadelerini kullandı.
ÇELİKTE %10 FİYAT AYARI
İstanbul Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği Başkanı Rıdvan Mertöz, dolar kurunda sert iniş çıkışları istemediklerini ve yeni yılla birlikte fiyatlara yaklaşık yüzde 10 kur ayarlamasının söz konusu olabileceğini bildirdi. Üyelerinin yüzde 50 iç pazar, yüzde 50 dış pazara çalıştığına işaret eden Merköz, girdi maliyetlerinin dövizle olduğunu kaydetti. Mertöz, “Belki 2017’de yüzde 10 fiyat ayarlaması yapacağız. Çünkü TL satışlı fiyatlar ciddi aleyhimize duruyor. Bizim ürünlerimiz ağırlıklı alüminyum, bakır ürünler, demir-çelik, paslanmaz çelik. Bunlar mutfak malzemeleri, otomotiv gibi ürünlerde kullanılıyor” değerlendirmesinde bulundu.
YENİ FİYATLAR 2017’DE
Yıl başından bu yana doların yüzde 12 değer kazanması fiyat artışını da gündeme getirdi. Tekstil ürünlerinin yanı sıra, özellikle mutfak ürünleri, otomotiv, bilgisayar, cep telefonları üretiminde kullanılan çelik ve alüminyum hammaddesinde yüzde 10 fiyat ayarlaması söz konusu.
Karar
