Diyetisyen Baştürk besin bağımlılıkları hakkında makale kaleme aldı.
Diyetisyen Şehide Baştürk'ün kaleme aldığı o yazı;
BU BESİN BAĞIMLILIK MI YAPIYOR ?
Şekerli yiyeceklerinhazır ve paketli gıdaların günümüzde kullanımı arttı ve bu tür gıdalar hayatımızda daha fazla yer almaya başladı. Çayın içine attığımız bir küp kesme şeker veya yemeklerden sonra tüketilen tatlılar kimsenin kolay kolay vazgeçemeyeceği alışkanlıklar haline geldi.Eğer şekeri kesme kararı aldıysanız bunun ne kadar zor olduğunu fark etmiş olabilirsiniz ? Hatta bazı insanlar için bu imkansız görünebilir. Bu durum aklımıza şu soruyu getirir: Şeker bağımlılık mı yapıyor ?
ŞEKER BEYNİN ÖDÜL SİSTEMİNİ HAREKETE GEÇİRİR
Tatlı yiyecekler, beyinde ki ödül sistemini harekete geçirerek dopaminin salgılanmasına neden olur.Dopamin salgılandığında kendinizi iyi hissedersiniz çünkü beynin ödül ve haz merkezi uyarılmış olur. Beyniniz bu davranışın tekrar meydana gelmesini ister bu sebeple beynin hafıza ve davranışı meydan getiren diğer bölümleri ile bağlantı kurar.
ŞEKER TOLERANSI
Bir paket çikolatalı gofret yediğinizde bunun sizi iyi hissettirdiğini hatırlarsınız ve tekrar yemek istersiniz.Bu ödül yolu sayesinde beynimiz bu davranışı tekrar gerçekleştimek için çalışır.Bu davranışı tekrar edildiğinde beyin dopamine yanıt veren reseptörlerin sayısını azaltır ve bir dahaki sefere yediğiniz çikolatanın etkisi beyinde daha az etkiye sahip olur. Yani beyinde tekrar aynı etkiyi yaşatabilmek içinçikolatalı gofretten daha çok yemelisiniz. Bu davranışları tekrar etmek ise bağımlılıkla sonuçlanabilir.Günümüzde yapılan bilimsel çalışmalarda şekerin insanlar üzerinde bağımlılık yaptığı ile ilgilisomut bir kanıt olmasa da , deney hayvanları kullanılarak yapılan çalışmalar bu olasılığı ortaya koymaktadır.
STRESŞEKERE YÖNLENDİRİYOR
Vücudumuzda dopamin azaldığında kendinizi isteksiz,yalnız ve bunalmış hissetmenize neden olur.Bu sebeple birçok insan stres, yalnızlık veya düşük benlik saygısı gibi olumsuz duyguları bastırmak için kendini iyi hissettiren en ucuz ve elde edilmesi kolay yolla başvurup ; şekere yönelir . Bu durum zaman geçtikçe alışkanlık haline dönüşübilir.
ŞEKERİ BIRAKIRSANIZ NE OLUR ?
Fiziksel olarak, şeker bırakıldığında , kilo vermenize , insülin direncinizin kırılmasına , aknelerin azalmasına yardımcı olur. Şekeri bırakmak uyku ve ruh halinizi de iyileştirebilir. Ayrıca şeker tüketimini azalttığınızda , daha önce tükettiğiniz şekerli yiyecekler size aşırı tatlı gelmeye başlayacaktır.
GİZLİ ŞEKERLERE DİKKAT
Diyetinizden şekeri kesmek kolay olmayabilir, çünkü çok sayıda işlenmiş ya da hazır yiyeceklerin içerisinde gizlenmiş şekerler eklidir. Örneğin; glikoz şurubu, agave, fruktoz ,pancar şekeri, şeker kamışı, pudra şekeri, üzüm şekeri, bal ,akçaağaç şurubu ,mısır şurubu, dekstrin, maltoz ,glikoz ,laktoz ,maltodekstrın vb. gibi gizlienmiş şekerler beynin ödül sistemini sükroz gibi kolayca aktive ederler.
