• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0

Bebeklerde demir eksikliği neden olur? Demir eksikliği için ne yemeli? Demir eksikliği belirtileri

Yeniakit Publisher
2022-06-14 21:54:00 - 2022-06-14 22:03:25
Bebeklerde demir eksikliği neden olur? Demir eksikliği için ne yemeli? Demir eksikliği belirtileri

Bebeklerde demir eksikliği, genellikle annede eksiklik olması halinde karşılaşılan bir durumdur. Bebeklerde demir eksikliği olması halinde 2. aydan sonra demir takviyesi verilmesi gerekir.

Çocuklarda Demir Eksikliği ve Anemi Nedir?

Demir eksikliği bebeklikten itibaren her yaş çocukta görülebilen bir sorundur. Yeterli anne sütü almama, büyümenin hızlı olduğu 2 yaş ve ergenlik döneminde demirden eksik gıdalarla beslenme, kullanılan ilaçlar ya da sık geçirilen enfeksiyonlar demir eksikliğine yol açabilir.

Demir eksikliği anemisi çocuklarda en sık görülen kansızlık nedenidir.

Anemi

Kırmızı kan hücrelerinin (alyuvarların) sayısının ve hemoglobinin beraber ya da ayrı olarak yaşa uygun normal değerlerin altına düşmesi sonucu oluşur.

Bu azalma sonucu, kanın oksijen taşıma kapasitesi ve hücrelere giden oksijen miktarı azalır. Bununla birlikte hemoglobin düzeyi 7-8 gr/dl'nin altına inmedikçe önemli fizyolojik değişiklikler ortaya çıkmaz. Deri ve göz, yanak içi gibi bölgelerin solukluğu ancak bu değerin altına inince belli olur.
ÖNE ÇIKAN VİDEO

Vücut hemoglobin üretimi için demire ihtiyaç duyar. Demir eksikliği nedeniyle vücut, kırmızı kan hücreleri için yeterli hemoglobini üretemez.

Demir Eksikliği Anemisi

Özellikle gelişme döneminde çocukların hem fiziksel hem de zeka gelişimini olumsuz etkiler. Bu nedenlerle çocuklarda demir eksikliği ciddiye alınması ve belirtilerin takip edilmesi gereken bir durumdur.

Nelere Sebep Olur?

Zamanında doğan bebeklerin demir depoları yerinde olur ve anne sütü ile beslenmeleri sayesinde de demir depoları hiçbir zaman boşalmaz. İnek sütü ile beslenen bebeklerde demir eksikliği daha fazla devam edebilir. Bundan dolayı erken dönemde anne sütünü bırakıp inek sütü tüketmeye başlayan bebeklerde de demir eksikliği ile karşılaşılır. Anne sütü bebeklerin ilk 6 ayda ihtiyacı olan tüm besin gereksinimlerini karşılar. Bu nedenle bebeklerde ek besinlere de ilk 6 aydan sonra başlanması önerilir. Kırmızı et, pekmez, balıkve bakliyatlarda demir yüksektir ve bu nedenle tüketilmesi önerilir. Demir eksikliği belirtileri ile de karşılaşılması halinde bir doktora gitmek ve uzman eşliğinde bunun önüne geçmek için durumlar sağlanır.

Çocuklarda Demir Eksikliğinin Nedenleri Nelerdir?

Bebek ve çocuklarda demir eksikliğinin en önemli nedeni anne sütü ve demir içeren gıdalardan yetersiz beslenmedir.

Anne sütü ile beslenen bebeklerde ilk 6 ay demir eksikliği görülmüyor. Anne sütündeki demir çok kolay emilebildiği için büyüyen süt çocuğuna miktar olarak yeterlidir.

Altı aydan sonra ek gıdaya geçildiğinde yetersiz demir alan bebek demir eksikliği için adaydır. Bebeklerde demir eksikliğini önlemek için; 2 yaşına kadar mutlaka anne sütüne devam etmek, ek gıdalarda demir içeren besinlere yer vermek, inek sütü alerjisi ve fazla inek sütü içilmesi konusunda dikkatli olmak ve ihtiyaç halinde doktor kontrolünde demir preparatları kullanmak gerekir.

Çocuklarda da demir eksikliği anemisinin en önemli nedeni ise hatalı ya da yetersiz beslenme nedeniyle yeterli demirin alınmamasıdır. Çölyak gibi besin emilimini bozan hastalıklar demirin yetersiz alımına neden olabilir.

Diğer Olası Nedenler Şunlardır:

Yoğun burun kanamaları,

Bağırsak polipleri ve bazı bağırsak parazitleri,

Dışkı ve idrar ile kan kaybı (Peptik ülserler, idrar yolu enfeksiyonları ve inek sütü alerjisi gibi nedenlerle),

Makat bölgesinde çatlaklar,

Ergenlik dönemindeki adet kanamalarının düzensiz ve fazla olması.

Bazı ilaçların çocuklarda anemiye neden olabileceği unutulmamalıdır. Alyuvar yapımını baskılayan ya da bozan ilaçlar kansızlık yapabilir.  Besin maddelerinin emilimini engelleyen ilaçlar da kansızlık yapabilir.

Sık geçirilen enfeksiyonlar ve kronik hastalıklar da kansızlık problemini tetikleyebilir. Akdeniz anemisi olarak bilinen Talasemi ise genellikle bebek 4-6 aylıkken ortaya çıkar ve derin kansızlık nedenidir, yoğun tedavi gerektirir.

Çocuklarda Demir Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?

Aneminin en sık görülen belirtisi solukluktur. Bu solukluk en çok göz kapaklarının içine, yanak ve ağız içine, avuç içlerine ve tırnak yataklarına bakılarak anlaşılabilir.

Şu durumlarda vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır:

Ciltte solukluk

Huzursuzluk

İştahsızlık

Çok ağlama (katılma nöbetleri şeklinde olabilir)

Güçsüzlük

Çarpıntı hissi

Ciddi demir eksikliklerinde buz, toprak veya duvar ve metal gibi besin olmayan maddeleri yalama gibi belirtiler de görülür. Çocukta dikkatsizlik ve konsantrasyon güçlüğü görülüyorsa demir eksikliğinden kaynaklanabilir.

Demir eksikliğine erken tanı konulup tedavi edildiğinde bu şikayetlerin çoğu düzelmektedir.

Çocuklarda Demir Eksikliğinin Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Bebeklerde ve çocuklarda kan testi ile demir eksikliği varlığı araştırılır. Demir eksikliği anemisi saptanan çocukta dışkı ve idrar ile kan kaybı olup olmadığı araştırılması da gerekebilmektedir.

Peptik ülserler ve inek sütü alerjisi gibi nedenlerle oluşabilecek kan kayıpları için dışkıda gizli kan testi birkaç kez tekrarlanabilir, zira kanama aralıklı olarak meydana geliyor olabilir. İdrarla kan kaybının en sık nedeni ise idrar yolları enfeksiyonlarıdır.

Çocuklarda Demir Eksikliğinin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Demir eksikliğinin tedavisi çoğunlukla ağızdan verilen demir preparatları ile yapılıyor. Tedavi ortalama 3 ay kadar devam ediyor. İlk 2 ay hemoglobinin yükseltilmesi, 3. ay ise demir depolarının doldurulması amaçlanıyor.

Erken ve düşük kiloda doğan bebeklerde koruyucu demir preparatları verilmesi gerekebiliyor.

Demir Eksikliğini Önlemek İçin Yapılması Gerekenler - Demir eksikliği için ne yemeli? 

Çocuğun gelişimi açısından yol açtığı ciddi sonuçlar dikkate alınarak, demir eksikliğinin vakit kaybetmeden tedavi edilmesi gerekiyor.

Bebeklerin altı ay anne sütüyle beslenmesi

Demir eksikliğine bağlı kansızlığın engellenmesi için diyete önem verilmesi,

Demirden zengin ek gıdaların verilmesine zamanında ve uygun şekilde başlanması gerekiyor.

Demir en çok kırmızı ette, yumurta sarısında, yeşil sebzelerde ve tahıllarda bulunur. Beyaz ette demir kırmızı etteki kadar yüksek değildir. Demir eksikliğinin gelişmemesi için etten ve sebzelerden gelen demirin dengeli alınması gerekir. (acibadem)

Çocuklarda demir eksikliği nasıl giderilir?

Demir eksikliği belirtileri

Çocukların hem fiziksel hem beyinsel gelişimleri için olmazsa olmaz 9 eser element bulunuyor. Bunlardan biri de demir. Birçok soruna yol açabilen demir eksikliği enfeksiyonlara zemin hazırlayabildiği gibi okul performansını da olumsuz etkiliyor.

Demir eksikliği belirtileri

Çocuğunuz kendini yorgun hissediyorsa, halsizliği, iştahsızlığı, soğuğa hassasiyeti varsa ve son dönemlerde sıkça enfeksiyon geçiriyorsa, bu belirtilerin demir eksikliği anemisinden kaynaklandığından şüphelenmek gerekiyor. İşte halen dünyada en sık görülen beslenme bozukluğu olan demir eksikliği anemisine (kansızlık) karşı 10 etkili yöntem...

Et, balık, yumurta ve karaciğer yedirin

Okul çağı çocukları, tüm vücut hücreleri için gerekli bir mineral olan demir ihtiyacını bazı yiyeceklerden gayet iyi karşılayabiliyor. Demir en fazla kırmızı ette bulunuyor. Kırmızı etin yanı sıra balık, karaciğer ve yumurta da tam bir demir deposu. Yumurtayı menemen gibi pişirip, domates, soğan ve C vitamininden zengin olan sivri biberle demir emilimini artırabilirsiniz. Ya da yumurta yanında portakal suyu içerek de demir emilimi artırılabilir. Demir eksikliğine karşı çocuklarınıza eti her gün 2 adet köfte büyüklüğünde yedirebilirsiniz. Ancak karaciğerin esas görevi vücuda giren tüm zehirleri arındırmak olduğu için fazlası vücutta toksinlerin birikmesine neden olabileceğinden dolayı haftada 1 yedirebilirsiniz.

Kuruyemişi beslenmesinden eksik etmeyin

Kuru üzüm, kuru kayısı, kuru erik, çiğ badem, fındık, fıstık ve ceviz gibi kuruyemişler önemli demir kaynakları. Bu nedenle çocuğunuzun beslenme çantasına bir avuç kuruyemiş koyarsanız demir eksikliğini gidermesine katkıda bulunabilirsiniz. Ancak aşırıya kaçılması durumunda kalori bakımından yüksek olabileceğinden diyabet hastalığı ve obezite riskini artırabilir.

Yeşillikleri, C vitamini içeren besinlerle birlikte verin

Sebze ve tahıllar C vitamini içeren besinler ile birlikte alındıklarında demirin çözünürlüğünü artırıyorlar. Bu nedenle çocuğunuza sebze yemeklerinin yanında mutlaka, çok zengin bir demir deposu olan sivri biber ile portakal suyu (liflerini de suyuna katarak) vermeniz demir açısından zengin beslenmesini sağlar. 1 adet portakal demiri bir kat artırıyor. Ancak portakalın 1 taneyi aşmaması çok önemli çünkü fazlası karaciğeri yorabiliyor.

Demir eksikliğine karşı brokoli ve havuç yedirin

Brokoli ve karnabahar sadece çocukların değil yetişkinlerin birçoğunun da yemek istemedikleri, ama tam anlamıyla şifa deposu olan besinler. Çocuklarınıza özellikle brokoli, havuç ve patatesi (kızartmadan kaçının) sevdirin. Çünkü bu besinler demir eksikliği anemisine karşı demir emilimini artırıyor.

Ispanağı portakal suyuyla yedirin

Ispanak, pazı, pırasa, kara lahana gibi yeşil yapraklı sebzeleri çok fazla pişirmeyin. Aksi takdirde bu besinlerdeki demir içeriklerinin kaybolmasına yol açarsınız. Ayrıca her biri son derece faydalı olan bu besinlerden ıspanağı yoğurt yerine portakal suyu ile yedirmeye özen gösterin.

Pekmez-tahini ihmal etmeyin

1 yemek kaşığı keçiboynuzu pekmezinin sabah aç karnına alınması demir eksikliği anemisinin giderilmesinde önemlidir. Ancak çocuğunuza pekmez yemeden bir saat önce ve yedikten bir saat sonra süt ürünü vermeyin. 1 yemek kaşığı pekmez günlük demir ihtiyacının yüzde 15’ini karşılıyor. Tahin de hem demir yönünden hem de C vitamini yönünden zengin olması dolayısıyla kansızlığa karşı fayda sağlayabiliyor. Aşırıya kaçmadan tahin-pekmez karışımının her gün tüketilmesi doğal bir demir eksikliği ilacı işlevi görür.

Kakao tükettirmeyin

Çocuklar zararlı besinlerle ne kadar geç tanışırsa o kadar faydalı. Gazlı içecekler, çay ve kahvenin de çocuk beslenmesinde yeri yok. Çay aktif madde olarak polifenol içerdiği için demir emilimini yüzde 75 azaltıyor ve demir eksikliği anemisi yapmada etken oluyor. Ayrıca kahve, gazlı içecekler ve kakaonun da çocuk beslenmesinde yer almaması gerekiyor.

Demir eksikliği için sütü yemek aralarında verin

Okul çağı çocuklarının tüketeceği günlük süt miktarının yarım litreyi aşmamasına dikkat edin çünkü daha fazlası çocuğunuzun gıdalarla aldığı demirin emilimini azaltacağından kansızlığa neden olabilir. Süt ürünlerini yemeklerle değil de yemek aralarında verin.

Kepek ekmeği yedirmeyin

Küçük çocuklarda işlenmiş kepek ve kepekli besinlerini kullanılması, diyetle alınan, büyüme ve gelişme için şart olan demir ve çinko gibi bazı önemli minerallerin emilimini azaltacağı için sakıncalı. Kepek yerine tam tahıl tüketilmesi demir emilimini artırıyor. Kuru baklagil ve tahıllı yemekleri, yanında bol maydanoz, domates, biber ve limon içeren salatayla verin ki demir alımı artarak demik eksikliğinin giderilmesine katkıda bulunsun.

Bebeklerde demir eksikliği sorunu yaşamamak için...

Çocuğunuzun okul çağında demir eksikliği anemisi yaşamaması için ilk adım, yenidoğan döneminde atılmalı. Bu dönemde demir depolarının dolu olması gerekli. Bebeklerde demir eksikliği sorunu yaşamamak için onu anne sütüyle besleyin ve kesinlikle ilk 6 ay inek sütü vermeyin. İnek sütünün hem demir düzeyi düşük hem de emilimi zayıftır. Ayrıca protein ve sodyum içeriği yüksek alerji ve bağırsak sistemi kanaması yapma riski de yüksektir. Bu nedenle erken dönemde inek sütüyle beslenen bebeklerde demir eksikliği anemisi görülüyor.

 

 

 

Haberle ilgili yorum yapmak için tıklayın.
x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23