• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0

Bebek işaret dili nedir? Çocuklarda dil gelişimi nasıl desteklenmeli? | Dil gelişimi

Yeniakit Publisher
2022-06-23 09:26:00 - 2022-06-23 09:32:04
Bebek işaret dili nedir? Çocuklarda dil gelişimi nasıl desteklenmeli? | Dil gelişimi

Çocukların anne ve babalarıyla iletişime geçmesi, kendilerini ifade edebilmesi ihtiyaçlarını anlatması için çok önemlidir. Bebek işaret dili ve dil gelişimi arasındaki ilişki nasıldır?

Bebeğinizin ilk 3 yılını gerçekten değerli bir öğrenme ve duyusal keşif zamanı haline getirmek mümkündür. Özellikle işaret dili, konuşma dönemi öncesinde bebeğinizle iletişime geçmenin en basit ve doğal yolu olarak görülmektedir ve aslında iletişimin başlangıcıdır.

Dil, insanın dünyadaki yerini ve değerini belirleyen olgudur. Konuşma yeteneği, yani dil, insanın en önemli niteliklerinin başında gelir. Dil gelişimi doğumdan itibaren hızla başlayan bu koordineli gelişim ve öğrenme sürecinin önemli bir parçasıdır. Dil, düşünme ile birlikte, bellek, muhakeme, problem çözme ve planlama gibi bilişsel süreçleri de içermektedir. Aynı zamanda, özellikle bebeklerin, çocukların sosyal yaşamlarının gelişimi için kaçınılmazdır. Tüm bebekler dili öğrenmeye öncelikle kullanılan dildeki sesleri öğrenmekle başlarlar. Dil gelişimi ile beyinin gelişmesi ile yakından ilişkili olup en geç 3 yaş dolaylarında belirgin dil kazanımı beklenir (Karacan, 2000 ).

İşaret dili nedir?

İşaret dili, iletişim kurmak amacı ile işitme engelli bireylerin kendi aralarında el hareketlerini ve yüz mimiklerini ve bir bütün olarak vücut dilini kullanarak oluşturdukları görsel, sesiz bir dildir (Kelepir ve Göksel, 2006). İşaret Dili sözcük, deyim ve düşüncelerin el, yüz ve beden hareketleriyle karşılığının ifade edildiği bir iletişim yöntemidir ve ayrıca yazılı olarak kullandığımız sembollerin, yani harf şekillerinin parmaklar aracılığıyla gösterilmesidir (Parlak, 2011). Bunun yanı sıra, el ve kol hareketleri ve mimik, yani yüz ifadesi ve beden hareketleri de bu dilin bir parçasıdır (Türk İşaret Dili Sözlüğü, 2015).

Bebek işaret dili nedir?

İnsanlar arasında en çok temeli duyma ve konuşma olan sözlü iletişim kullanılmaktadır ancak özellikle engelli bireyler arasında ya da anne bebek ilişkisinin gelişim aşamasında bu işaret dilinin kullanılması sağlam bir ilişki kurulmasına yardımcı olmaktadır. Bebek işaret dili, konuşma dönemi öncesinde bebekle iletişime geçmenin basit ve doğal bir yoludur. Her bebek, bazı ihtiyaç ve isteklerini kendince anlatmak, tepki vermek ister, ağlayarak, rastgele sesler çıkararak ya da semboller ve jestler yaparak yakınındakilerle iletişim kurmak ister. Kendini işaretlerle ifade edebilen, işaret dilini öğrenen bebekler, yaşıtlarına göre daha erken konuşmaya başlayabilir; hareketlerini kontrol etmeyi öğrenebilir.

Bebeklerin vücut hareketleri, gülümsemeleri, jestleri ve sesleri de bize neye ihtiyaç duydukları yönünde ipuçları verir. cocukludunya.com'un haberine göre; Gelişimsel açıdan biyolojik, nörolojik, psikososyal, psikoseksüel ve bilişsel gelişim bir arada ve birbirini yakından etkileyerek oluşur. Dil gelişimi doğumdan itibaren hızla başlayan bu koordineli gelişim ve öğrenme sürecinde önemlidir (Karacan, 2000).Bebek işaret dili bebeklerin dil kazanımı öncesinde bebekle iletişim kurmanın doğal ve basit bir yoludur. Bebekler dil gelişimi için doğuştan itibaren duymaya karşı daha duyarlıdır ve sesleri takip ederler ve ilk başlarda seslere tepki verirler. Bebek işaret dili, konuşma dönemi öncesinde bebeğinle iletişime geçmenin basit ve doğal bir yoludur. Bebeklerin kendilerini ifade edebilmesinin bir yolu olarak görülen bebek işaret dili öğretimine 6 aylıkken başlanabilmektedir. Bebeklerin kendilerini işaret dili ile 8 aylıkken net bir şekilde ifade etmeye başlayabilmektedirler (Dağabakan ve Dağabakan, 2007)
ÖNE ÇIKAN VİDEO

Bebek işaret dilinin faydaları nelerdir?
Bebek işaret dilinin en öncelikli faydası ona bakım veren kişi ya da annesi ile sağlıklı, olumlu ilişki kurmayı kolaylaştırmasıdır.
Bebek işaret dili, dil gelişiminin bir uzantısı olarak kabul edilebilir. Kendini işaretlerle ifade edebilen bebekler, anne ve babalarıyla daha iyi iletişim kurabilmektedir. Yaşıtlarına oranla daha erken konuşmaya başlayabilir, uzun cümleler kurabilir ve hareketlerini kontrol etmeyi öğrenebildiği gibi kelime haznesini de önemli bir oranda geliştirme olanağı bulur(Karacan, 2000). Uzmanlara göre, bebek işaret dili konuşmanın yerini alabilecek eksiksiz bir işaret dilinden ziyade bebekleri elleriyle iletişim kurmaya teşvik eden bir sistemdir (Piştav-Akmeşe, 2016).
Bebek ve çocuklarda işaret dilini kullanmak kendini ifade etmeyi ve sosyal gelişimi başlatırken aynı zamanda da küçük motor becerilerini de geliştirmektedir çünkü işaret dili, el becerisini gerekli kılmaktadır. Küçük kasların güçlenmesi, koordinasyon eksikliğinin giderilmesi açısından faydalıdır, el-göz koordinasyonu kazanmaları üzerinde olumlu etkileri olmaktadır.
İnsanlar iletişim kurarken beden dillerini kullanmaya yatkın olduklarından işaret dili, aynı zamanda kelime haznesini de geliştirmekte. Bir kelimeyi hem duyarsınız, hem görürsünüz. Bu da beyin üzerinde daha büyük bir etki bırakır. İletişim becerileri açısından da önemli katkıları olduğu kesin. Örneğin, otizmli kişilerin de işaret dili gibi araçlar kullanarak daha kolay iletişim kurdukları gözlemlenmiştir (Belgin, ve Yücel, 2011).

Sosyal-duygusal gelişim, kişinin kendini ifade edebilmesi, duygularını kontrol edebilmesi, kendisiyle ve çevresiyle barışık ve uyum içinde olabilmesidir. Biliş ve beceriler duygunun yorumlanmasında kaçınılmazdır. Sosyal ve duygusal yeterlilik yaşam boyu gelişmektedir. Duygusal gelişim sosyal gelişimin temelini oluşturmaktadır. Duygusal gelişim biyolojik temelli olmakla birlikte, olgunlaşma ve öğrenme sonucu oluşmaktadır. Öğrenme için ise sosyal etkileşim şarttır. Bu bağlamda duygusal gelişim, sosyal gelişimin temelini oluşturmakla birlikte, duygusal ve sosyal gelişim birbiriyle etkileşim içinde olan iki gelişim alanıdır. Bedensel ve bilişsel gelişime paralel olarak biçimlenen duygusal yapı, zaman içinde duygusal dengeyi oluşturacak şekilde olgunlaşır. Çocuğun duygusal dengesinin gelişmesi, benlik kavramını da önemli ölçüde etkiler bu açıdan bakıldığında gelişimin bir bütün olduğu ve bu gelişimsel basamakların ilk bebeklik yıllarında temel yapı taşlarının oluştuğu unutulmamalıdır (Tatar, 2009).

Bunlar dışında, altını değiştirme, huysuzluk, endişe, öfke, süt isteme veya kitap okuma gibi beklentilerini anlayabilmek için bebek işaret dili onun hakkında yakınlarına bilgi vericidir. Duygularını ve isteklerini belirtebildiği ve anlatabildiği zaman tüm bebekler daha rahat ve daha az huzursuz olur çünkü Duygularını hareketlerle gösterebildiği için büyüklerinin kendisinden beklentileri karşısında hareketlerini kontrol edebilir. Bu sayede konuşmaya, kendini ifade etmeye ve iletişim kurmaya daha hızlı başlar.

Bebek işaret diline başlamadan önce bilinmesi gerekenler nelerdir?

Bebeklik ve erken çocukluk yılları bireyin tüm yaşam becerilerinin temellerinin atıldığı çok önemli bir dönemdir. Çocukların yaşamın ilk yıllarında kazandığı öğrenme alışkanlıkları, bilgi ve beceriler yaşamın ileriki yıllarına aktarılmaktadır. Bu nedenle yaşamın ilk yıllarından itibaren onların bilinçli ve doğru bir şekilde desteklenmesi ve yönlendirilmesi gerekmektedir Her bebeğin ve çocuğun gelişimin farklı olacağı unutulmamalı ve öncelikle onu anlamaya çalışmak çok önemlidir. Çocuğun verdiği mesajlar sayesinde kurulan bağ sayesinde çocuk güvenli bağlanmayı öğrenecektir ancak bu süreçte çocuk gelişimi ve gelişim özellikleri hakkında kritik yaş dönemleri hakkında bilgi sahibi olmak da çok önemlidir (Tatar, 2009).

Her bireyde gelişim ortak bazı ilkelere göre oluşur. Bu ilkeler aşağıdaki gibi sıralanabilir.

0 – 3 yaş grubu içinde, çocuğun temel güven, sevgi ve kabul görme güdülerinin doyurulması, ileri yaşlarda özerk ve bağımsız bir bireyselleşme yetkinliğine ulaşmasına neden olur. Dolayısıyla bu dönemde özerkleşme ve bireyselleşme çabalarının yetişkinlerce engellenmesi, bireyin sosyal gelişimini olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle çocukların gelişimi süresince bazı benzer özelliklerin yanı sıra, kalıtsal mirasların ve etkileşimin örüntülerinin farklılığı nedeniyle bazı ayrılıklar göstermeleri de doğaldır.
Gelişim, kalıtım ve çevrenin etkileşimi sonucunda oluşur. Kalıtımla anne ve babadan çocuğa bazı yetenek ve özellikler geçer. Bu yetenek ve özellikler çevre etkileri ile yeterliliklere dönüşür.
Gelişim yaşam boyu sürer. Gelişim belli aşamalara bölünmüş ve her biri, önceki aşamaların birikimlerine dayalı olarak oluşan bir süreç içinde gerçekleşir. Örneğin çocuğun zihinsel gelişimi, dil gelişimi hem etkilemekte hem de ondan etkilenmektedir. Aynı şekilde çocuğun sosyal gelişimi, zihinsel ve ahlaki gelişimin hem nedeni, hem de sonucu olmaktadır. Yani tüm gelişim alanları, iç içe geçmiş bir etkileşim örüntüsüdür (Erden ve Akman, 2003).

Bebek işaret dili nasıl uygulanır?

Bütün bebekler işaret dili kullanabilir mi?
Bebek işaret dilinde tutarlı olmak ve sabırlı olmak çok önemlidir. Bebek işaret dilini kullanmada başarılı olmasını ancak işaretleri sık sık tekrarlayarak sağlayabilir, bunu da yine ona bakım veren annesinden ya da onun yakınındaki kişilerden öğrenecek, model alacak ve tepki verecektir. Bu nedenle onunla göz göze temas kurmak, parmak işaretleri, el, kol işaretleri, mimikler yapmak sizi taklit etmesini sağlayacak ve kendini de ifade etmek amacıyla kullanabilecektir. Bebeklerle doğumun ilk günlerinden itibaren konuşmak, mimik ve jestlerle ona duygularla ilgili ipuçları vermek faydalı olacaktır. İşaret dilini kullanmak sessiz kalmak demek değildir. Kelimenin işaretini yaparken aynı zamanda bebeğe bu kelimeyi söylemek ve onunla konuşmak bu işareti öğrenmesini sağlayacaktır. Amaç, ilişkinizi geliştirmek ve bebeğinin gerilimini azaltmak olmalıdır, kusursuz olmak gerekmemektedir çünkü her işareti anlamayabilir, taklit edemeyebilir bu onun daha sonra öğrenemeyeceği anlamına gelmez. İşaretleri her fırsatta kullanmak öğrenmesini hızlandırır. Bebek işaret dilini öğrenmek için çeşitli kitaplar, videolar ve internette pek çok kaynak bulunmaktadır. Özellikle kitap okurken jest mimik ve el hareketleri ile okumak çok faydalı olacaktır.

Tüm bebekler bebek işaret dilini öğrenmeli midir?

Tüm bebeklerin bebek işaret dilini öğrenmesi, uygulaması çok önemlidir, özellikle konuşma güçlüğü yaşadığını düşündüğünüz, konuşma gecikmesi olan çocuklarda işaret dilini öğrenmek onları biraz daha rahatlatacaktır. Agresif olan, dikkati dağınık olan, sağır dilsiz çocuklarda, otizm belirtileri gösteren ya da down sendromlu olduğu düşünülen çocuklarda bu işaret dilini öğretmek çok daha faydalı olacaktır.

Dil gelişiminde problem yaşayan çocuklar kendini anlatmada zorluk çektiklerinden öfke patlaması yaşar, nesne fırlatma, vurma gibi olumlu olmayan davranışlar sergilemektedirler. Bundan dolayı bebeklik çağı itibariyle bebeklerin dil gelişimleri takip edilerek gelişmesi için çözümler bulmak yarar sağlayacaktır. Çocukların anne ve babalarıyla iletişime geçmesi, kendilerini ifade edebilmesi ihtiyaçlarını anlatması için çok önemlidir. yukselenzeka.com'un haberine göre; Dil gelişimi destekleyen aktiviteler... 

Çocuklarda Dil Gelişimi Destekleyen Aktiviteler

1. Birlikte Deneyimleyin
Bebekler ilk olarak sözcükleri hafızalarına kaydederler. Birçok sözcüğü kullanmaya başlamasalar da anlamaya başlarlar. Bu nedenle çocukla birlikte farklı ortamlara girip birlikte farklı deneyimler edinmek, gördüğünüz şeyleri anlatıp tanımlamak öneme sahiptir. Bunu yaparken de anlaşılır bir dil kullanılmalıdır. Çocukların beş duyusu düzenli olarak uyarılmalıdır. Bulunduğunuz ortamdaki koku, sesler, desenler ve renklerden bahsedilmelidir. Böylece kelimenin kalıcılığı desteklenmiş olacaktır.

2. Sık Sık Konuşun
Çocuklarda dil gelişimi iyi kullanabilmeleri için önce iyi anlamaları gerekmektedir. Dilini iyi anlaması için de çocuğun konuşmaları sık sık duyması gerekmektedir. Kısaca çocuğun konuşmasını desteklemek için bok bol konuşmalar yapmak çok önemlidir. Bu konuşmalar basit konuşmalardır. Günlük aktiviteleri yaparken bile konuşmak, çocuğun dil gelişimine destek olmaktadır.

3. Günlük Olarak Kitap Okuyun
Çocuklarda dil gelişimi için resimli kitaplar önemli bir yere sahiptir. Bu kitapları okumak ve sayfadaki tanıdık resimleri göstererek desteklemek, bunu yaptıktan sonra anlayıp anlamadığını görmek için sorular sormak dil gelişimini desteklemektedir.

4. Birlikte Şarkılar Söyleyin
Çocukların müziğe olan sevgisi ve şarkılara olan ilgisi dikkat çekmektedir. Bu nedenle çocukla birlikte şarkılara eşlik etmek ve tekrar tekrar söylemek sözcük kapasitesine destek olacaktır. Şarkıya alkış ya da ayakla ritim tutmak, çocuğu dahil etmenin farklı bir yoludur.

5. Yetişkin Kelimeleriyle Yetişkin Gibi Konuşun
Bebeklerin konuşmaları basit ve tatlıdır. Bu nedenle onlar gibi konuşmak hoşa gidebilir. Bunun yanında her çocuğun ve bebeğin kendine has kelimeleri ve bir bebek dili vardır. bazen bazı nesnelere farklı kelime ile seslenir ve aile bireyleri de hoşlarına giderek o nesneye artık o şekilde hitap ederler. Bu aile içi güzel bir aktivite gibi görünse de aslında çocukların dilini kullanma becerisi üzerinde olumsuz etkiler bırakır. Bunun yanında çocuklarda dil gelişimi şu şekilde de algılanacaktır; hem onun dili hem de gerçek kelimeleri kullandığınızı gördüğünde kafa karışıklığı yaşayacaktır. Bundan dolayı tüm sözcükleri olduğu şekliyle kullanmak dil gelişimleri açısından önemlidir.

6. Sorular Yöneltin
‘Hangi kitabı okumak istiyorsun?’ ya da ‘ne zaman yemek yemek istersin?’ gibi sorular yöneltmek dil gelişimi için önemlidir. İstediği şeyi hemen vermeyip soru sorarak kendinin söylemesini sağlayın. Cevap verdiğinde ne istiyorsa sizde onun adını tekrar söylemelisiniz. Böylece çocuğunuzun dil gelişimini olumlu yönde desteklemiş olursunuz.

7. Çocuğunuzu Ödüllendirin
Çocuk anlaşılır bir sözcük söylediğinde ya da yeni bir kelimeyi söylemeye başladığında, çocuğu tebrik etmek için güzel sözler söyleyin. Bunu yaparken de aşırıya kaçmamaya özen gösterilmelidir.

Anne babalar tarafından çocukların ve bebeklerin dil gelişimlerinin desteklenmesi çok önemlidir. Dil gelişmesinde gen faktörünün önemi büyük bir yere sahip olsa bile, ev içinde çocuklara verilen sözlü uyarılar dil gelişim sürecini hızlandıracaktır.

Çocuğun dil gelişiminde normalin dışında, geride kalmasından şüpheleniliyorsa; anne ve baba, gırtlak ve dil gelişimini kontrol ettirmek için bir kulak burun boğaz uzmanına başvurmalı ve konuşma tedavi uzmanından yardım istemelidir.

Haberle ilgili yorum yapmak için tıklayın.
x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23