Fatih’in ölümü üzerine Papa bayram etmişti

Fatih’in ölümü üzerine Papa bayram etmişti

MUSTAFA ARMAĞAN

Papa V. Leo’nun Türkiye ziyareti şaşırtıcı bir tepki zincirine yol açtı, daha doğrusu bir öfke patlamasına sebebiyet verdi. Eskiden Müslüman, milliyetçi ve muhafazakâr kesimler tepki verirdi normalde ama bu defa seküler, Kemalist ve ‘ulusalcı’ cemaatler de saldırdı. 

Avrupa’nın alfabe, hukuk ve şapkasını cansiperane savunan bu kafanın bir asır sonra Batı karşıtlarının safına sürüklenmesi doğrusu takdir edilecek bir gelişmeydi. Ama o zaman da soyadına kadar neyi varsa aldığımız Batı’ya karşı çıkanları linçlemelerini nereye koyacağız? Mesela biz Latin alfabesine karşı çıkıyoruz, onlar sanki Batılı bir kafa taşıyormuşçasına bize karşı Batı’yı yani Papanın dünyasını neden savunuyor o zaman?  

X’te şunu sordum kendilerine:

“Peki Papa XIII. Gregorius’un icat ettiği Miladi takvimi kullanmaktan rahatsız mısınız?”

Hiçbiri rahatsız değildi hatta paylaşımımın altına Miladi takvimin ne kadar bilimsel ve üstün olduğunu anlatan yüzlerce -bazıları hakaret de ihtiva eden- yorum doluşmuştu. 

Bu ne perhiz bu ne lahana turşusu beyler. Hem Batı’yı kıble belleyin hem de dinî liderini yerden yere vurun.

İyi de o dinî liderlerden birinin 16. asırda yaptığı Miladi takvime karşı çıkıp Hicri takvimi savunanların varlığı neden zorunuza gidiyor?

Bu arada Fatih Sultan Mehmed bile Papanın gelmesine müsaade etmemiş diye yazan mı istersiniz, yoksa Atatürk İznik Konsilinin 600. yıldönümünde Papanın Türkiye’ye gelme isteğini reddetmişti diye asparagas sallayan mı? Bu arada kırmızı yerine siyah ayakkabı giydiği de anlamlı bulundu: Papa Hıristiyanların matemini tutuyordu muhakkak.

1925 yılında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal’in Papanın Türkiye’ye gelmesine izin vermemesi diye bir şey ise asla söz konusu değildi. Atatürkçü Düşünce Derneği’nin yumurtladığı bir asparagas haber belli ki Kemalistlerin akıllarını başlarından almıştı. Kaldı ki Papalar 1964 yılına kadar yabancı ülkelere ziyarette bulunmazdı. 

Bırakın İstanbul’a gelmeyi, Fatih Sultan Mehmed zamanında Papalar kaçacak delik arıyorlardı ondan. Az daha Roma’yı dahi hakimiyeti altına alacaktı büyük sultan. Hadlerine mi kalmıştı gelmek.

Siyah ayakkabı olayı ise son iki Papanın başlattığı bir gelenekten ibaret: Tevazuu sembolize ediyor. Sadece Türkiye’de değil, diğer yerlerde ve zamanlarda da siyah ayakkabı giydiğini biliyoruz.  

Meselenin bir başka boyutu ise 1967 Temmuz’unda Türkiye’yi ilk defa ziyaret eden Papa olan VI. Paul’un o tarihte müze olan Ayasofya Camii’ni ziyareti sırasında aniden diz çöküp dua etmesiydi. (İlk dört Papa Ayasofya’yı ziyaret etmişti ama son Papaya sadece Sultanahmet Camii nasip oldu.) 

Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangil’in şaşkın bakışları altında diz çöküp duasını eden Papa VI. Paul’un bu hareketi zamanın İslami hassasiyeti olan kesimleri nezdinde bir tepki seline yol açtı. Korsan duanın ardından başlayan Ayasofya’da toplu namaz kılma eylemleri millette Ayasofya şuurunun oluşmasında etkili oldu. Müzenin son günlerine kadar bu eylemlerin devam ettiğini biliyoruz.

Son olarak şunu söyleyelim ki, Fatih Sultan Mehmed’i Hıristiyan yapmak isteyen II. Pius adlı Papa Avrupalı kral ve devlet başkanlarına bir Haçlı seferi açtırmak istiyor ve onlardan destek istiyordu ama onu dikkate alan olmuyordu. Bunun üzerine Fatih Sultan Mehmed’e bir mektup yazdı ve onu Hıristiyanlığa davet etti. Ne var ki ne mektubu gönderecek cesareti vardı Papanın ne de böyle bir niyeti. Asıl gayesi, kendisine söz verip sonra cayan Hıristiyan kralları korkutmak ve etrafında toplanmalarını sağlamaktı. Bu yüzden mektubu Epistola ad Mahometum adıylamatbaada bastırdı ama tabii ki İstanbul’a gönderemedi. Okuması gerekenler okumuş, gereken dersi çıkarmıştı nasıl olsa. 

Zira Fatih Sultan Mehmed’e göndermiş olsaydı mektubu, Sultanın gazap oklarına maruz kalacaktı. Nitekim “Büyük Kartal” dedikleri Sultanın leventleri İtalya yarımadasının topuğunda bulunan Ortranto kalesine çıkmış, Roma’ya doğru ilerliyordu ki Fatih Sultan Mehmed vefat etti. Bunun üzerine Papanın Roma’da 3 gün 3 gece şenlik yapıp çanlar çaldırdığı ve “Büyük Kartal öldü!” diye sevinç çığlıkları attığı biliniyor.