Kültür Bakanı, Kültür Yolu ve “Gerger Sultan Alaeddin Camii’nin restorasyonu işi!..”
Kültür Bakanı, Kültür Yolu ve “Gerger Sultan Alaeddin Camii’nin restorasyonu işi!..”
MEHMET EMİN GERGER
Konumuz “800 yıllık Tarihî Gerger Sultan Alaeddin Camii”nin Kültür Bakanlığı tarafından bir an evvel Restore edilerek yeniden ibadete açılmasıdır!.. Zira “Gerger Sultan Alaeddin Cami-i Kebiri’nin” Restore edilerek, yeniden ibadete açılması için T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne 10/08/2023 yılında Belgeleriyle yapmış olduğumuz yazılı müracaatımıza, aradan üç yıllık uzun bir zaman geçmesine rağmen, maalesef olumlu bir cevap almış değiliz! “1. Derece Tarihî Tescilli yapı olduğu Resmî olarak kabul edilen Gerger Sultan Alaeddin Camii’nin üzerinde ot bitmiş üçte biri ayakta kalan “yıkık minaresi”, görenlerin yüreklerini sızlatıyor!.. Selçuklu ve Osmanlı Devleti zamanında asırlarca “Cami” olarak hizmet veren, Gerger Kazası’nın “İslâmî Tapusu” sayılan; “Gerger Sultan Alaeddin Camii”nin restore edilerek yeniden ibadete açılması, başta T.C. Kültür Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü olmak üzere, yetkililerin birinci derecede görevidir! Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Mehmet Nuri Ersoy; “Kültür Yolu’nu” deprem mağduru Adıyaman’a ve Türkiye’nin en geri kalmış İlçelerinden biri olan Gerger’e uzatmalı, 100 yıllık ihmale son vererek, “Gerger Sultan Alaeddin Camii”nin restore ettirerek bir an evvel yeniden ibadete açılmasını sağlamalıdır!
Şimdi “Gerger Sultan Alaeddin Camii’nden özet olarak bahsedelim:
Adıyaman İli’nin Gerger Kazası (İlçesi)’nin en önemli Tarihi Camii, Gerger İlçesi’nin Nefs-i Gerger (Oymaklı) Köyü’nde bulunan, 800 yıllık Selçuklu eseri Sultan Alaeddin Câmi-i Kebîr’idir. Osmanlı Arşiv Belgelerinde, Selçuklu Sultanı 1. Alaeddin Keykubad tarafından 1220’li yıllarda yaptırılan ve Osmanlı Devleti zamanında asırlarca Cami olarak hizmet veren, bugün Minaresi’nin üçte biri hâlâ ayakta olan “Gerger Sultan Alaeddin Cami-i Kebiri’nden şöyle bahsedilmektedir: “Sultanım. İnayetli, merhametli Efendim Hazretleri Devlet-i ikbal ile sağ olsun. Arzuhal-i kullarıdır ki, Malatya Sancağında GERGER KASABASI’NDA VAKİ SULTAN ALAEDDİN’İN BİNA EYLEDİĞİ CAMİ-İ KEBİR’de Diyarbekir hazinesi malından olmak üzere … … yevmi iki akçe vazife ile mutasarrıf Seyyid Hamza ve yine Cami-i mezkurda yevmi iki akçe vazife ile mutasarrıf müezzin olan Seyyid Süleyman kendi hüsn-i rızalarımız ile Berât-ı Şerif-i alişân ile mutasarrıf olduğumuz hizmetlerimizi yine Cami-i mezburda iki akçe vazife ile devirhan olan Seyyid Hüseyin b. Seyyid Süleyman’a kasr-ı yed ve Beratlarımızı yedine teslim olunmakla merahim-i aliyyelerinden mercûdur ki, cihet-i mezkuranın kayıtları derkenar-ı malum-i devletleri buyuruldukta atik beratlarımız mûcebince altı akçe Hüseyin kullarına tevcih olunup müceddeden Berat-ı Şerif itâ buyurulmak ricasıyla arzuhale cesaret babında emr ü Ferman lutf-i ihsan Devletlü inâyetlü Efendim Hazretlerinindir.
Bende Es-Seyyid Hüseyin b. Es-Seyyid Süleyman (Devlet Arşivleri Başkanlığı, Osmanlı Arşivi, BOA, Belge Tarihi: Hicri. 20-03-1218 (Miladi:1803) 1761 Tarihli başka bir Osmanlı Arşiv Belgesinde de; “GERGER’DE VÂKİ “SULTAN ALAADDİN CAMİİ” baha-i hasır, kandil ve şem’-i asel cihetlerinin mutasarrıfı İmam Abdurrahman’nın 1171 senesi vazifesinin Diyarbekir Hazinesi’nden itası.” (Devlet Arşivleri Başkanlığı, Osmanlı Arşivi, BOA, Belge Tarihi: H. 21-01-1175 (Miladi:1761) yine Gerger Sultan Alaeddin Camii’nden açıkça bahsedilmektedir. 16/01/2023 tarihli Dilekçemiz üzerine, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Şanlıurfa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü tarafından 26/01/2023 Tarihli Kararıyla; “Adıyaman İli Gerger İlçesi Oymaklı (Nefs-i Gerger) Köyündeki (115 Ada, 38 No’lu Parsel’de yer alan) Sultan Alaeddin Camii, Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı ve 1. Grup Yapı olarak Tescil edilmiştir.” Bu vesileyle Şanlıurfa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’ne hassasiyetlerinden dolayı teşekkür ederim.
Bundan sonra yapılması gereken, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü öncülüğünde, Adıyaman Valiliği, Gerger Kaymakamlığı, Gerger Müftülüğü, Gerger Belediye Başkanlığı, hayırsever işadamları ile Diyanet İşleri Başkanlığı’nın işbirliğiyle, 800 yıllık Selçuklu eseri olan “Gerger Sultan Alaeddin Cami-i Kebiri’nin” restore edilerek, yeniden ibadete açılmasıdır! Böylelikle hem Gerger İlçemiz hem de Türkiye çok önemli tarihî ecdad yâdigârı bir Selâtîn Camii’ne kavuşmuş olacak (1) Gerger İlçemiz ekonomik olarak kalkınacaktır.
Kültür Bakanı’ndan isteğimiz; Gerger İlçemizin İslâmî kimliğine, turizmine, maddi ve mânevi kalkınmasına, gelişmesine vesile olacağı gün gibi âşikâr olan 800 yıllık Selçuklu eseri “GERGER SULTAN ALAEDDİN CAMİ-İ KEBİRİ” bir an evvel “RESTORE EDİLEREK”, YENİDEN MUTLAKA İBADETE AÇILMALIDIR! Vesselam.
Daha geniş bilgi için bkz. “Osmanlı Arşiv Belgelerine Göre Gerger Kazası, Gerger Kalesi ve Sultan Alaeddin Camii”, M. Emin Gerger, Gerger Yayınları, İstanbul, 2022, Kitabı istemek için İletişim: [email protected]/ Tel: 0532. 5226164