Ukrayna ilerliyor: Bazı savaş uçakları alev aldı! Gündemi sarsan sıcak çatışma kafalar karıştı
Ukrayna, Rus bombardıman uçaklarını yok etmek için büyük bir "Örümcek Ağı" operasyonu başlattığını duyurdu. Ukrayna Güvenlik Servisi, 34 hava aracının imha edildiğini ve Rusya'ya 7 milyar dolarlık hasar verildiği belirtti. Savaşta hareketli saatler yaşanıyor. iki ülke tarafından harekete geçildi. İşte detaylar...
Rusya ve Ukrayna arasındaki müzakereler, Ukrayna'nın Rusya topraklarındaki hava saldırılarına rağmen planlandığı şekilde İstanbul’da gerçekleştirilecek. Rus müzakere heyetinin üyesi ve Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin, "Görüşmeler yapılacak" dedi. İstanbul’da Çırağan Sarayı’nda pazartesi günü saat 13:00’te başlayacak toplantıda taraflar ateşkes, esir değişimi, çocukların iadesi ve liderler düzeyinde görüşme konularını kapsayan bir "yol haritası" sunacak. Reuters, Ukrayna’nın bu görüşmelerde Rusya’ya yönelik bazı yaptırımları kaldırmaya hazır olduğunu öne sürdü.
Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonu. Son gelişmeler:
- Reuters, Ukrayna’nın 2 Haziran’da İstanbul’da yapılacak barış görüşmelerinde sunacağı ateşkes memorandumunun tam metnini yayımladı. Ukrayna'nın önerileri arasında tam ve koşulsuz ateşkes, tüm savaş esirlerinin takası ve müzakerelerin başlangıç noktası olarak temas hattının kabulü yer alıyor. Ateşkes en az 30 gün sürecek ve uzatılabilecek, ABD ve üçüncü ülkelerin gözetiminde izlenecek. Memorandum ayrıca güven artırıcı önlemler ve tüm esirlerin değişimini içeriyor. Metin, Ukrayna’nın AB ve NATO’ya katılım hakkını saklı tuttuğunu ve Ukrayna topraklarında dost ülkelerin askerlerinin bulunmasının da engellenemeyeceğini vurguluyor. Öneride Rusya'nın 2014'ten bu yana ele geçirdiği Ukrayna toprakları üzerindeki egemenliği tanınmayacağı belirtiliyor.
Memorandumda ayrıca liderler düzeyinde bir görüşme çağrısı yer alıyor. Bu görüşmede kalıcı ateşkes, izleme mekanizmaları, güvenlik garantileri, toprak anlaşmazlıkları, ekonomi ve tazminat gibi konular ele alınacak. Ayrıca, kısmi ve aşamalı yaptırımların kaldırılması, yaptırımların yeniden uygulanabilmesi ve dondurulan Rus varlıklarının Ukrayna'nın yeniden inşasında kullanılması ya da tazminat ödemesi için tutulması öneriliyor.
Öte yandan, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un daha önce açıkladığı talepler arasında, Ukrayna'nın tarafsız ve askersiz statüsü, Rusça kullanımına yönelik yasaların iptali, Donetsk, Lugansk, Herson, Zaporijya, Kırım ve Sivastopol’un Rusya’nın parçası olarak tanınması, Batı yaptırımlarının kaldırılması ve Ukrayna'nın askerden ve Nazizmden arındırılması yer alıyor.
- Rusya'nın Ukrayna ile barış sürecine ilişkin ikinci tur müzakereleri öncesinde Rus heyetinin başkanı Vladimir Medinskiy, pazartesi İstanbul'da yapılacak görüşmelerde Rusya'nın pozisyonunun ayrıntılı şekilde açıklanacağını bildirdi. Medinskiy şartarı önceden açıklamayı reddederek, "Her şeyi yarın ayrıntılı olarak anlatacağız" dedi. İstanbul'da 16 Mayıs'ta yapılan ilk tur müzakerelerden sonra ikinci tur görüşmeler için Rus delegasyonu aynı kadro ile tekrar bir araya geldi. Heyette, Medinskiy dışında Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, Genelkurmay Ana İstihbarat Dairesi Başkanı İgor Kostyukov ve Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin yer alıyor.
- Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy, akşam yaptığı açıklamada SBU’nun (Ukrayna Güvenlik Servisi) Rusya’daki askeri hava üslerine yönelik insansız hava aracı saldırılarını gerçekleştirdiğini söyledi ve ayrıntılarını paylaştı. Zelenskiy, operasyonun bir buçuk yıl hazırlandığını belirtti ve “En ilginci – ve artık bunu alenen söyleyebiliriz – bu operasyonun ‘karargâhı’ Rusya’nın bir bölgesindeki FSB yönetiminin hemen yanında bulunuyordu” dedi. Operasyonda toplam 117 drone kullanıldığını ifade eden Zelenskiy, operasyonun Ukrayna için “tarihe geçecek bir zafer” olduğunu savunarak SBU Başkanı Vasiliy Malyuk’a teşekkür etti.
- Moskova'dan beklenen ilk resmi açıklama geldi. Rusya Savunma Bakanlığı bugün Ukrayna’nın Murmansk, Irkutsk, Ivanovo, Ryazan ve Amur bölgelerinde bulunan askeri havaalanlarına FPV-dronlar ile saldırı düzenlediğini duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, Ivanovo, Ryazan ve Amur bölgelerindeki saldırıların püskürtüldüğü, ancak Murmansk ve Irkutsk bölgelerinde havaalanlarının yakınlarındaki bölgelerden başlatılan saldırılar sonucunda birkaç hava aracı üzerinde yangın çıktığı belirtildi. Açıklamada, “Yangınlar söndürüldü. Askeri personel ve sivil personel arasında can kaybı olmadı. Terör saldırılarına karışan bazı kişiler gözaltına alındı” denildi.
- Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU), Telegram'dan yayınladığı mesajda bugün Rusya'daki askeri havaaanlarına gerçekleştirilen insansız hava aracı saldırılarının sorumluluğunu üstlendi.
- ABD merkezli haber portalı Axios llk haberinde "Ukrayna, Rusya’daki bugünkü drone saldırıları öncesinde Trump yönetimini önceden bilgilendirdi" denildi. Daha sonra aynı site şu haberi geçti: "Bir Ukraynalı yetkili, Ukrayna’nın saldırıdan önce Trump yönetimini bilgilendirmediğini açıkladı. ABD’li bir yetkili de gazetecilere, Trump yönetiminin saldırıdan haberdar olmadığını doğruladı.
- Ukrayna haber ajansı UNIAN, Sibirya ve Murmansk bölgelerine yönelik drone saldırılarının Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’in kişisel kontrolü altında gerçekleştirildiğini bildirdi. Ajansın kaynaklarına göre, saldırı planını Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) Başkanı Vasiliy Malyuk yönetti. Rus M. Komsomolets gazetesinin aktardığına göre, plan kapsamında FPV dronları gizlice Rusya’ya gönderildi ve daha sonra bu dronlar, kamyonlara yerleştirilen ve uzaktan kumanda ile açılan ahşap yapılar içinde saklandı. Saldırı başladığında, kamyonların kapakları açılarak dronlar fırlatıldı. İrkutsk ve Murmansk bölgelerinde gerçekleştirilen saldırılar sonucu hedef alınan askeri noktalar zarar görürken, Rus yetkililer henüz resmi açıklama yapmadı. Bölge valileri ise saldırıları doğruladı. (M. Komsomolets)
- Rusya Federasyon Konseyi Anayasa Komitesi Başkanı Andrey Klişas, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin 1 Haziran’da gerçekleştirdiği tüm saldırılara karşılık verileceğini söyledi. Klişas, Telegram kanalında yaptığı açıklamada, “Bugünkü tüm saldırılara cevap verilecek, ve bu kesinlikle olacak,” dedi. Bu açıklama, Rusya’daki tren kazaları ve köprülerin patlatılması, Irkutsk ve Murmansk bölgelerinde kamyonlardan fırlatılan dron saldırıları gibi olayların ardından geldi. Ukraynalı kaynaklar bu saldırıların “Örümcek Ağı” adını verdikleri bir operasyon kapsamında gerçekleştirildiğini belirtiyor. Rusya Savunma Bakanlığı konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapmadı.
- Sibirya’da bulunan Irkutsk bölgesinin Usollskiy ilçesindeki bir askeri birime ilk kez insansız hava aracı (dron) saldırısı gerçekleştirildi. Bölge Valisi İgor Kobzev, saldırının dronların bir kamyo içinden fırlatılmasıyla gerçekleştirildiğini açıkladı. Kobzev, “Drone’ların kaynağı tespit edildi ve kamyon şu anda güvenlik güçleri tarafından kontrol altında” dedi. Olayın ardından bölgeye FSB, Acil Durumlar Bakanlığı ve Rosgvardiya ekiplerinin sevk edildiği, durumun kontrol altına alındığı belirtildi.
Vali, saldırıda hedef alınan askeri birimin Sredniy yerleşiminde bulunduğunu, burada bir eski binanın da zarar gördüğünü kaydetti. Kobzev, “Bu, Sibirya’daki ilk drone saldırısı” diyerek bölge sakinlerine herhangi bir tehlike olmadığını vurguladı. Olay, Irkutsk’a yaklaşık 75 kilometre mesafedeki Sredniy yerleşiminde meydana geldi.
- Rusya'nın Murmansk bögesi de dron saldırısına hedef oldu. Bölge Valisi Andrey Çibis, bölgeye yönelik insansız hava aracı (İHA) saldırısını doğruladı. Resmi makamlara göre saldırı, Irkutsk bölgesinde de benzer şekilde bir askeri üssü hedef alan dronlar gibi, büyük olasılıkla Ukrayna tarafından gerçekleştirildi. BBC’nin Ukrayna servisine konuşan kaynaklar, saldırının Murmansk’taki “Olenya” ve Irkutsk’taki “Belaya” askeri havaalanlarını hedef aldığını belirtti.
- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin kara kuvvetlerine bağlı bir eğitim birimi, füze saldırısına maruz kaldı. RBC'ya yansıyan resmi açıklamaya göre, saldırıda en az 12 kişi hayatını kaybederken, 60 kişi de yaralandı. Saldırının tam olarak nerede gerçekleştiği belirtilmezken, saldırı sırasında toplu etkinliklerin olmadığı, çoğu personelin hava saldırısı alarmı sonrası sığınaklara indiği ifade edildi.
- Rusya delegasyonu, 2 Haziran’da (yarın) İstanbul’da gerçekleşecek olan Ukrayna ile müzakerelere katılmak üzere yola çıktı. Ukrayna tarafı da müzakerelere katılacağını teyit etti ve heyete Savunma Bakanı Rüstem Umerov’un başkanlık edeceğini açıkladı. Umerov, 16 Mayıs’taki önceki görüşmede de aynı görevi üstlenmişti. Rusya heyetine ise o görüşmede Cumhurbaşkanı Yardımcısı Vladimir Medinskiy liderlik etmişti. Taraflar, 2 Haziran’daki müzakerelerde ateşkesin esaslarını belirleyen memorandum taslaklarını görüşmeyi planlıyor. Görüşmenin, daha önce kullanılmış olan Dolmabahçe Sarayı yerine bu kez Çırağan Sarayı’nda yapılabileceği öne sürüldü.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy müzakerelerde Ukrayna tarafının hedeflerini şu şekilde özetledi: “Birincisi — tam ve koşulsuz ateşkes. İkincisi — esirlerin serbest bırakılması. Üçüncüsü — kaçırılan çocukların geri getirilmesi. Ve nihayetinde güvenli ve kalıcı bir barışı sağlamak için en yüksek düzeyde bir liderler toplantısı hazırlamak.” Zelenskiy ayrıca, “Kilit konular ancak liderler tarafından çözülebilir” diye ekledi.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Bryansk ve Kursk bölgelerinde yaşanan tren kazalarının ardından Bryansk Valisi Aleksandr Bogomaz ve Rusya Demiryolları (RZhD) Başkanı Oleg Belozyorov ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov’un aktardığına göre, Putin her iki yetkiliden de demiryolu kazalarına ilişkin alınan önlemler hakkında bilgi aldı. Olaylar sonucunda, Bryansk bölgesinde bir otomobil köprüsü patlatılarak altında geçen Klymov–Moskova seferini yapan yolcu treninin üzerine yıkıldı; bu olayda 7 kişi hayatını kaybetti, 71 kişi yaralandı. Kursk bölgesinde ise bir yük treninin geçtiği demiryolu köprüsü patlatıldı ve trenin makinisti ile iki yardımcısı yaralandı. Peskov, Putin’in gece boyunca FSB ve Acil Durumlar Bakanlığı’ndan (MChS) olaylarla ilgili düzenli olarak raporlar aldığını belirtti.
- ABD Başkanı’nın özel temsilcisi Kit Kellogg, Fox News’e yaptığı açıklamada, Rusya-Ukrayna çatışmasının bir tür “proxy (vekalet) savaşı” olduğunu kabul etti.
Kellog “Putin, Ukrayna’ya silah sevkiyatının sürmesi halinde NATO’yu doğrudan saldırgan olarak göreceklerini söyledi. Gerçekten de bu, biraz proxy savaşı gibi. Açıkçası, bazı açılardan bu doğru. Avrupa ülkelerinin yaptığı yardımlara bakın. Putin'in bunu gördüğü açık" dedi.
Kellogg. Ayrıca, Tump’ın göreve geldikten sadece 120 gün içinde Rusya ve Ukrayna arasında ilk doğrudan görüşmeleri başlattığını ve bu konuda Biden’ın bin gün boyunca sonuç alamadığını belirtti.
- Rusya'nın Bryansk bölgesinde bir karayolu köprüsünün çökmesi sonucu Moskova’ya gitmekte olan bir yolcu treni raydan çıkarak devrildi, en az yedi kişi hayatını kaybetti, 69 kişi yaralandı. Olayın, Pilşino-Vıgoniçi demiryolu hattının tek hatlı kısmında saat 22:44’te meydana geldiği ve köprünün çökmesinin “ulaşım faaliyetlerine yasa dışı müdahale” sonucu gerçekleştiği bildirildi. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı (MÇS), kazanın ardından hayatını kaybedenlerin ve yaralıların olduğunu duyurdu. Olayın kesin nedeni henüz açıklanmazken, bu tür ifadeler daha önce demiryolu sabotajlarına atıf yapmak için kullanılmıştı.
- Dün gece Kiev ve Zaporijya bölgesinde yoğun patlamalar rapor edildi. Ukrayna Hava Kuvvetleri’nin açıklamalarına göre, Rusya hem nsansız hava araçları hem de seyir füzeleri kullanarak karma saldırılar düzenliyor. (turkrus)
