Türkiye prangalarını bir bir kurtuluyor! Yerli navigasyon sonunda geliyor
Türkiye uzaydaki yerini sağlamlaştırmak ve dijital bağımsızlığını pekiştirmek için harekete geçti. Milli navigasyon sisteminden atomik saate, yerli harita uygulamasından yapay zeka destekli altyapılara kadar birçok alanda dışa bağımlılığı azaltacak hamleler yolda.
Yıllardır küresel sistemlere bağlı olarak yürütülen navigasyon ve konumlandırma hizmetlerinde Türkiye, kendi teknolojisini devreye alıyor.
AA muhabirinin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının "2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi"nden derlediği bilgiye göre, sanayi üretiminde otomasyonun yaygınlaşması ile bağlı cihaz ve sistemlerin sayısının artması, siber tehdit risklerini de beraberinde getiriyor.
Bu kapsamda, sanayi sektöründe siber güvenlik uygulamalarının yaygınlaştırılması, endüstriyel otomasyon sistemlerini olası saldırılara karşı korumak ve hassas verileri güvence altına almak için önem taşıyor. Yerli teknolojilerle geliştirilecek siber güvenlik çözümlerinin, Türkiye'nin dijital altyapısının güvenliğini artırması ve dijital dönüşüm sürecinde güçlü bir oyuncu olmasını sağlaması bekleniyor.
Türkiye'nin stratejik altyapılarda dışa bağımlılığının azaltılması ve uzaydaki varlığının güçlendirilmesi vizyonuyla Bölgesel Konumlama ve Zamanlama Sistemi devreye alınacak. Bu sistem, GPS gibi küresel sistemlere alternatif olarak Türkiye'ye kendi uyduları üzerinden hassas konum, navigasyon ve zamanlama verileri sunacak.
Sistem, askeri operasyonların güvenliğinden sivil haberleşme ağlarının kesintisizliğine, akıllı ulaşım sistemlerinden hassas tarım uygulamalarına kadar birçok alanda kritik işlevler üstlenecek.
Bu doğrultuda, ön fizibilite çalışması, atomik saat geliştirilmesi, mevcut sistemlerin dayanıklılığının artırılması, Uydu Tabanlı İyileştirme Sistemi çalışmaları ve nihai olarak Bölgesel Uydu Konumlama Sistemi kurulması adımlarının atılması öngörülüyor.
Ayrıca, TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü ve Türkiye Uzay Ajansı işbirliğiyle üretilen rubidyum atomik saatinin prototipinin uzay kalifikasyon testleri devam ediyor. Küp uydu tasarımı da tamamlanarak alt sistemlerinin üretimi ve tedariki aşamasına gelindi. Bu çalışmalar, gelecekteki uydularda kullanılacak yerli ve milli atomik saatlerin geliştirilmesi ile özel sektör girişimlerine daha fazla katkıda bulunulması için önem taşıyor.
Yerli harita ve navigasyon uygulaması geliştirilecek
Öte yandan, milli navigasyon sistemi, arama motoru ve sosyal medya gibi dijital platformların yerli olarak geliştirilmesi, teknolojik bağımsızlığın güçlenmesi, dışa bağımlılığın azaltılması, ulusal veri güvenliğinin güçlendirilmesi ve bu platformlar aracılığıyla ortaya çıkan ekonomik faydanın yurt içinde kalması açısından önem arz ediyor. Söz konusu platformların yerli girişimciler tarafından hayata geçirilmesiyle bu alanlarda dışa bağımlılığın azaltılması planlanıyor.
Bu kapsamda, Türkiye'ye özgü ulaşım, şehir planlaması ve kültürel alanlardaki ihtiyaçları karşılayacak, aynı zamanda dijital dönüşüm sürecine katkı sağlayacak uluslararası mecrada bilinen ve kullanılan yerli bir harita ve navigasyon uygulaması geliştirilecek.
Dijital bağımsızlık ve güvenliğin sağlanması, yerel kullanıcıların korunması, eşit rekabetin tesisi ve altyapının güvence altına alınması öncelikleri doğrultusunda Türkçe büyük dil modeli ve yapay zeka destekli yeni nesil uygulamalar geliştirilmesi de amaçlanıyor.
