Ankara 6. İdare Mahkemesi, CHP Tunceli Milletvekili Hüseyin Aygün’ün, Meclis bünyesinde cemevi açılması talebini reddeden TBMM Başkanlığı işleminin iptali talebini, reddetti.
Ankara 6. İdare Mahkemesi, davayı oy birliğiyle reddetti.
İdare Mahkemesinin gerekçesinde, Anayasa’da herkesin vicdan, dini inanç ve kanaat hürriyetine sahip olduğunun, din ve vicdan özgürlüğünün olağanüstü hallerde dahi sınırlandırılamayacağının hüküm altına alındığı hatırlatıldı.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın görevlerine ilişkin Anayasa hükmünün de hatırlatıldığı gerekçede, cami ve mescidlerin Diyanet İşleri Başkanlığı’nın izniyle ibadete açıldığı belirtildi. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Anayasa’nın kamu hizmeti görevlileriyle ilgili hükümleri düzenleyen 128. maddesine göre çıkarılan kamu görevlilerine ilişkin mevzuat hükümleri karşısında cami ve mescid dışında bir yerin ibadethane olarak kabul edilmesi ve Alevi inancının gereği ibadetin icrası için cemevi açılmasının yürürlükteki mevzuata göre mümkün bulunmadığı ifade edildi.
Ancak uluslararası sözleşmeleri, iç hukuka üstün kılan Anayasa’nın 90. maddesi gereği konunun uluslarararsı sözleşmeler yönünden de irdelenmesi gerektiğine işaret edilen gerekçede, BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde “herkesin din ve vicdan özgürlüğü” bulunduğununu öngörüldüğü hatırlatıldı.
BM Genel Kurulunca Din veya İnanca Dayalı Her Türlü Hoşgörüsüzlük ve Ayrımcılığın Kaldırılması Bildirgesi ile konuya ilişkin genel prensiplerin belirlendiği ifade edilen gerekçede, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “Düşünce, Vicdan ve Din Özgürlüğü”ne ilişkin 9. maddesine de yer verildi.
Gerekçede, Anayasa’nın din ve vicdan özgürlüğüne ilişkin hükümlerinin, uluslararası anlaşma hükümlerine paralellik içerdiği belirtildi.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Tekke ve Zaviyelerin Kapatılmasına İlişkin Kanun’un ve din, inanç özgürlüğü bakımından var olan uygulamaların, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) kararlarıyla ne ölçüde örtüştüğünün ortaya konulması gerektiği vurgulanan gerekçede, “Gelinen noktada Aleviliğin, AİHS 9. madde kapsamında görüldüğü konusunda herhangi bir tartışma kalmamıştır. Kaldı ki, Türkiye’deki uygulamalar bakımından da bu konuda tereddüt yoktur” ifadesi kullanıldı.
Diyanet İşleri Başkanlığı’na, genel bütçeden pay ayrıldığı, İslam dininin inançları, ibadet ve ahlak esasları ile ilgili işleri Müslümanlık ortak kimliği esas alınarak, Anayasa ve laiklik ilkesi doğrultusunda bütün siyasi görüş ve düşüncelerin dışında kalarak, miletçe dayanışma ve bütünleşmeyi amaç edinerek görev yapma işlevi tanındığı hatırlatıldı.
