Av. Özer Alişan Ekren 'Soru ve cevaplarla Uyuşturucu Dosyalarında Suç Ayrımı' başlıklı bir yazı kaleme aldı.
İşte Av. Özer Alişan Ekren'in kaleme aldığı o yazı;
- Uyuşturucu dosyalarında kişisel kullanım ile ticaret veya başkasına verme ayrımı nasıl yapılır?
Uyuşturucu dosyalarında ilk bakılan mesele, ele geçirilen maddenin kişinin kendi kullanımı için mi yoksa başkasına verilmek üzere mi bulundurulduğudur. Kişisel kullanım halinde TCK 191 uygulanır. Kanun, kullanmak için uyuşturucu madde satın alma, kabul etme, bulundurma ve kullanma fiillerini birlikte düzenler ve 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörür. Ancak bu dosyalar ilk seferde hapisle sonuçlanmaz. Soruşturmada şüpheli hakkında beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir, erteleme süresinde asgari bir yıl denetimli serbestlik uygulanır, gerek görülürse denetimli serbestlik süresi içinde tedavi tedbiri de uygulanabilir. Yükümlülükler ihlalsiz tamamlanırsa dosya takipsizlikle kapanır. Dosyanın ticaret boyutuna kayması, miktardan çok delillerin yönüyle belirlenir. Paketleme, hassas terazi, iletişim kayıtları, para hareketleri ve kolluk tespitleri yoksa dosya çoğu kez kullanım kapsamında kalır. Aynı gramaj, farklı delillerle tamamen farklı bir hukuki sonuca gidilebilir.
- Kamuoyuna yansıyan iddialarda kullanmak için esrar ekmek ile başkasına temin etmek veya satmak için esrar ekmek ayrımı hukuken nerede başlar?
Bu ayrım, aslında madde ekiminin amacında başlamaktadır. Kendi kullanımına yönelik esrar ekimi, 2313 sayılı Kanun m.23/5 kapsamında değerlendirilir ve 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası öngörür. Bahçede ya da ev içi saksı ekimi, ortalama 20-30 kök gibi sınırlı kök sayısı, kullanım tahlilleri ve satışa işaret eden izlerin bulunmaması bu yönde değerlendirilir. Ekim faaliyeti, başkasına temin etme veya satış amacıyla yapılıyorsa yaptırım ağırlaşır. Bu durumda 4 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası ile 5 milyon TL’ye kadar adli para cezası söz konusu olabilir. Mevzuatta kenevir ekimi için kesin bir kök sınırı öngörülmemektedir. Kök sayısı, ekimin nasıl yapıldığı, yetiştirme düzeni, paketleme izleri, para hareketleri ve iletişim kayıtlarıyla birlikte değerlendirilir. Satış veya başkasına temin amacını gösteren emareler güçlenirse mesele kullanım iddiasını aşabilir ve suç vasfı buna göre belirlenir.
- Uyuşturucu madde kullanımını kolaylaştırma ve özendirme iddiasında suç hangi hallerde oluşur?
TCK m.190’da iki ayrı fiil düzenlenmiştir ve ikisinin de cezası da aynıdır. Birincisi, uyuşturucu kullanımını fiilen mümkün kılacak somut kolaylaştırmadır. Kullanıma yer sağlamak, mekanı veya aracı kullanıma uygun hale getirmek, aparat temin etmek, gizleme düzeneği kurmak ya da kullanma yöntemini öğretmek bu kapsamdadır. Sırf aynı ortamda bulunmak veya konuşmak, kullanımı somut olarak kolaylaştırmıyorsa suç oluşmaz. İkinci husus ise, uyuşturucu kullanımını özendirmektir. Burada önemli nokta aleniyet unsurudur. Uyuşturucu madde paylaşımı veya yönlendirmesi belirsiz sayıda kişiye ulaşabilecek şekilde yapılmışsa suç oluşacaktır. İki kişi arasında kalan, dışa kapalı konuşma kural olarak özendirme sayılmayacaktır. Her iki fiil bakımından da 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile adli para cezası öngörülmektedir. Adli para cezasının üst sınırı 5 milyon TL’ye kadar çıkabilmektedir. Bu suçlar sağlık meslek mensubu tarafından işlenirse ceza yarı oranında artırılacaktır.
