İran’la BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya (P5+1 ülkeleri) arasında Viyana’da 17 gün süren nükleer müzakerelerde anlaşmaya varılması dünyaya derin bir nefes aldırdı. İran ile anlaşma kapsamında BM silah ambargosu 5 yıl yürürlükte kalacak. Füze yaptırımları 8 yıl kaldırılmayacak. İran’a uygulanan bütün yaptırımlar ise kademeli kaldırılacak. İsrail, “tarihi bir hata” olarak nitelediği anlaşmaya sert tepki gösterdi.
İran ile BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya’nın yürüttüğü nükleer müzakerelerde anlaşmaya varıldı. İran ile varılan anlaşma kapsamında BM silah ambargosu 5 yıl yürürlükte kalacak. Füze yaptırımları 8 yıl kaldırılmayacak.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Mogherini, varılan anlaşma ile 10 yılı aşkın süredir devam eden bir ihtilafın çözüldüğünü söylerken, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de, ”Bütün yaptırımlar kaldırılacak” dedi. Anlaşmadan en çok rahatsız olan İsrail Başbakanı ise, “Anlaşmayı tarihi bir hata” diyerek tepkisini dile getirdi. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, açıklanan anlaşmanın sadece bir anlaşma değil, bütün taraflar için iyi bir anlaşma olduğunu belirtti.
‘10 YILDAN FAZLA SÜREN İHTİLİLAFI ÇÖZDÜK’
Mogherini, Viyana’da İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ile düzenlenen ortak basın toplantısında, bu başarının kolektif bir çabanın neticesi olduğunu söyledi. Yüksek Temsilci Mogherini, “Hiç kimse bunun kolay olacağını düşünmedi. Tarihi kararlar asla kolay olmazlar. Ancak müzakerelerdeki tüm kesintilere ve geri dönüşlere, birkaç uzatmaya rağmen, umut ve kararlılık, tüm zor anların üstesinden gelmemizi sağladı. Bizler daima kendi neslimize ve gelecektekilere karşı sorumlu olduğumuzun farkındaydık” ifadesini kullandı.
Bütün tarafların yapıcı angajmanı, heyetlerin becerisi ve özverili çalışması sayesinde müzakereleri başarıyla sonuçlandırdıklarını ve 10 yılı aşkın süredir devam eden ihtilafı çözdüklerini belirten Mogherini, “Son 10 yılda çok sayıda insan bu zorlu müzakereleri yürüttü ve onların hepsine teşekkür etmek istiyoruz - kritik katkısı ve yakın işbirliği için Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’na aynı zamanda desteği ve misafirperverliği için Avusturya hükümetine teşekkür etmek istiyoruz” dedi.
Mogherini, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Aylar süren yoğun çalışmanın ardından bizler AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı olarak, Çin Halk Cumhuriyeti, Fransa, Almanya, Rusya Federasyonu, Birleşik Krallık ve ABD dışişleri bakanları ile burada, Viyana’da, 2 Nisan’da Lozan’da uzlaşılan kilit öneme sahip parametrelere dayalı Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA) metnini müzakere etmek için bir araya geldik.”
‘PLAN UYGULANIRSA BARIŞA KATKI SUNAR’
İran’ın nükleer programının tamamen barışçıl olmasını sağlayacak tarihi eylem planını memnuniyetle karşıladıklarını söyleyen Mogherini, “Bu planın tam uygulanmasının, bölgesel ve uluslararası barış ve güvenliğe katkıda bulunacağını umuyoruz. İran, hiçbir şart altında nükleer silahları geliştirmeyeceğini ya da elde etmeyeceği teyit etmektedir” diye konuştu.
Mogherini, eylem planının, BM Güvenlik Konseyi yaptırımlarının yanı sıra diğer yaptırımların kaldırılmasını sağlayacağını ifade ederek planını, ana metin ve “nükleer program”, “yaptırımlar”, “sivil nükleer enerji işbirliği”, “ortak komisyon” ve “uygulamayı” içeren beş ekten oluştuğunu kaydetti.
Mogherini şöyle devam etti:
“Bu plan, bütün tarafların çıkarlarını gözeten dengeli bir anlaşmadır. Karışık, ayrıntılı ve teknik bir anlaşma olması nedeniyle şu an için anlaşmanın hepsini açıklamıyoruz. Fakat anlaşmanın bütün metni ve bütün ekleri kamuoyuna açıklanacak. Önümüzdeki birkaç gün içerisinde anlaşma, Güvenlik Konseyi’ne onaylanması için sunulacak.”
Federica Mogherini, “Bugün (dün) burada açıkladığımız anlaşma sadece bir anlaşma değil, bütün taraflar için iyi bir anlaşmadır. Biz bu anlaşmanın tam olarak uygulanmasını sağlamak için gerekenlerin yapılacağını taahhüt ediyoruz. Bu konuda Uluslararası Atom Enerjisi Kurumunun katkılarına da güveniyoruz” ifadesini kullandı.
