Kadı Şureyh’in Vefatı (Kadı)

Tabiînin büyüklerinden olup Künyesi Ebû Ümeyye’dir. Babası Kinde Kabîlesinden Hânî isimli bir zâttı. Hânî, kabîlesi nâmına elçi olarak Medîne’ye gelmişti. Resûlullah’ı görünce Müslüman oldu. Resûlullah ona Ebû Şüreyh künyesini verdi. Ona ve oğlu Şüreyh’e duâ etti. 

Resûlullah sallallahü aleyhi ve sellemin seçkin Eshâbından ilim öğrendi. Hadis ve fıkıh ilminde büyük âlim oldu. Hazret-i Ömer, Hazret-i Ali ve İbn-i Mes’ûd’dan hadîs-i şerîf rivâyet etti. Şa’bî, Nehâî, Abdülazîz bin Refî, Muhammed bin Sîrîn ve başkalarına da kendisi hadîs-i şerîf öğretip rivâyet izni verdi. Hazret-i Ömer tarafından Kûfe’ye kâdı tâyin edildi. Basra’da bir sene kadar kâdılık yaptı. Hazret-i Osman, Hazret-i Ali, Muâviye ve sonrakiler tarafından da Kûfe kâdılığında bırakıldı. Aralıksız altmış seneden fazla kâdılık yaptığı bildirilir.

Hüküm verme konusunda çok bilgili ve pek âdildi. Haccâc’ın kâdılık teklifini kabul etmedi. Kâdı Şüreyh hazretlerine “bu kadar ilmi nasıl elde ettin?” diye sorduklarında; “Âlimlerle görüşerek elde ettim. Birbirimizden karşılıklı istifâde ettik” buyurmuştur.(http://www.rehberansiklopedisi.com)  

İbn Sa’d’ın “Tabakât“ adlı eserinde Kâdî Şüreyh’in eminliğine delalet eden ve insanlara hakiki manada bir hakkaniyetli bir şekilde hüküm vermenin nasıl olması gerektiğini öğreten şu son derece manidar rivayete yer verir:… Ömer b. el-Hattâb bir at almak için pazarlığa girişti. Atı denemek için atın üzerine bindi. O sırada at düştü ve topallamaya başladı. Bunun üzerine Ömer, atın sahibine “Atını al!”, dedi. Adam, “Hayır almam” dedi. Ömer, “Aramızı bulacak bir hakem seç.” dedi. Adam, “Şüreyh hakem olsun” dedi. Ömer ile atın sahibi Şüreyh’in yanına gittiler ve hakem olmasını istediler. Şüreyh, Ömer’e “Ey Emîru´l-Müminîn! Satın aldığını al. Yoksa aldığın gibi geri getir” dedi. Ömer, “Kadılık ancak bu şekilde olur” diyerek Şüreyh’e “Seni Kûfe´ye kadı tayin ettim” dedi. Bu olay, Ömer´in Şüreyh´i tanıdığı ilk günde olmuştu (https://www.siyerdergisi.com)