2001 yılında yayımlanan bir araştırma sonucu, çölyak hastalığı ya da glüten intoleransı olan kişilerin ayda sadece bir kez bile glütenli gıdalar tüketmeleri sonucu, bu nedene bağlı ölüm riskini tam %600 oranında arttırdığını göstermektedir.
Eğer sizde de aşağıdaki semptomlardan birkaçı mevcutsa glüten intoleransı veya alerjiniz olabilir:
- En sık görülen belirtiler özellikle glüten içeren ürünleri tükettikten sonra sindirim sisteminizde gaz oluşumu, gaz çıkarma, şişkinlik ve hazımsızlık belirtileri ve diyaredir.
- Bazı durumlarda diyare yerine kabızlık da görülebilir. Özellikle çocuklarda diyere yerine kabızlık meydana gelmesi daha yaygındır.
- Ciltte Keratosis pilaris oluşumu meydana gelebilir. Keratosis pilaris özellikle kolların arkasında ve bazen bacaklarda meydana gelen noktacıklı görünüm sayesinde anlaşılabilir. Cilt tavuk derisine benzer. Bu durum glütenin bağırsak dokusuna zarar vermesi nedeniyle yağ asitleri ve A vitamininin vücut tarafından yeterince emilerek kullanılamadığının bir göstergesidir.
- Genel yorgunluk, halsizlik, zihin yorgunluğu. Özellikle glütenli yiyeceklerin tüketildiği bir öğün sonrası hissedilen yorgunluk hissi.
- Hashimoto tiroidi, Romatoid artrit, Sistemik Lupus ve MS gibi teşhis edilmiş bir otoimmün hastalığınız varsa, ya da ülseratif kolit, sedef ve skleroderma gibi bir rahatsızlıktan yakınıyorsanız, glüten intoleransı riskiniz daha da yüksek olabilir.
- Özellikle ara ara baş dönmesi ya da denge kaybı gibi bazı nörolojik semptomlar yaşıyorsanız,
- Bazı hormonal dengesizlikleriniz varsa, adet öncesi serginlik ve semptomlar yaşıyorsanız ya da nedeni açıklanamayan kısırlık probleminiz varsa,
- Migren tipi baş ağrılarından şikayetçiyseniz,
- Kronik yorgunluk ya da fibromiyalji teşhisi konulmuşsa, ya da hekiminiz mevcut halsizliğinizin ve ağrılarınızın nedenini açıklayamıyorsa,
- Özellikle el parmaklarının eklemleri, diz ve kalça gibi eklem bölgelerinde enflamasyon, şişkinlik ve ağrı mevcutsa,
- Anksiyete, depresyon, ani duygu durum değişimleri gibi psikolojik problemler yaşıyorsanız, sizde de teşhis edilmemiş “glüten intoleransı” ya da “çölyak hastalığı” olma riski yüksek demek olabilir.
GLÜTEN İNTOLERANSININ VARLIĞI NASIL ANLAŞILIR?
Hekime danışmadan ya da test yaptırmadan glüten intoleransınız olup olmadığını anlayabilmek istiyorsanız bunun için bir “eliminasyon diyeti” uygulamalısınız.
Eliminasyon diyetinden kasıt, glüten içeren gıdaları en az 2-3 hafta tamamen hayatınızdan çıkarmanızdır. Fakat işin püf noktası glüten içeren gıdaları ya da ilaçları hayatınızdan %100 çıkarmanızdır. Çünkü en minimal miktar bile vücut tarafından algılanacak ve enflamatuar reaksiyonlar başlatılacaktır. Bu nedenle temel olarak dikkat etmeniz gereken şey çok katı bir anti-glüten diyeti uygulamanızdır.
Vücudunuzun glütenden arındığı 2-3 haftanın sonunda yeniden glüten içeren besinlerle beslenmeniz sonucu yukarıdaki rahatsızlıklardan bazıları meydana geliyorsa, muhtemelen glüten intoleransınız var demektir. Ancak aklınızda bulunması gerekir ki glütenin büyük bir protein olması nedeniyle vücudunuzdan tam olarak temizlenebilmesi ayları hatta yılları da alabilir.
Glüten intoleransınız olup olmadığı konusunda emin değilseniz bunun için bir hekimden yardım alabilir ya da “York Testi” veya “Gıda İntolerans Testi” gibi testlerden yararlanarak bu durumdan kesin olarak emin olabilirsiniz.
GLÜTEN İNTOLERANSININ TEDAVİSİ NASIL OLUR?
Bu durumun kesin bir tedavisi olmasa ya da ilaçlarla tedavisi henüz mümkün olmasada,glüten içermeyen gıdalarla beslenmek ve hayatınızdan glüteni kesin olarak çıkarmanız “glutenfree” ürünleri kullanmanız, semptomların oluşumunu ortadan kaldıracaktır.
Fakat daha önceden de bahsedildiği gibi “Ara sıra glütenli ürünler yenilebilir”, “Bir öğünden bir şey olmaz”, “Yediğim her şeyi incelemek zorunda mıyım?”, “Glutenfree ürünleri bulmak çok zor” gibi düşünceleri tamamen kafanızdan silmelisiniz. Çünkü glütenin az miktarı da çok miktarı da “mutlaka” bağışıklık sisteminin devreye girmesine ve semptomların meydana gelmesi için gereken reaksiyonları tetiklemeye yeterli olacaktır. Bu nedenle glütenli besinlerin neler olduğunu öğrenerek kesinlikle bu besinlerden uzak durmalısınız. Bunun haricinde marketlerden aldığınız bisküvi, çikolata vs.gibi tüm atıştırmalık ürünlerin üzerinde “glüten içermez” ya da “glutenfree” ibaresinin bulunmasına dikkat etmelisiniz.
2001 yılında yayımlanan bir araştırma sonucu, Çölyak hastalığı ya da glüten intoleransı olan kişilerin ayda sadece bir kez bile glütenli gıdalar tüketmeleri sonucu, bu nedene bağlı ölüm riskini tam %600 oranında arttırdığını göstermektedir.