Doğal mantar: Tirmit mantarı özellikleri ve faydaları nelerdir? Tirmit kavurması tarifi

Tirmit mantarı nedir?

Lactarius yan, tirmit mantarı cinsinin yaklaşık 150 türü olmasına rağmen, sadece bazıları yenilebilir ve sadece birkaçı görülmeye değer. Tirmit mantarı olarak da bilinen, peveraccio sarı, özellikle Avrupa'da, ekvatorun bölgeler kuzeydeki bir mantar yayılır. Adı, ürettiği büyük miktarda latekse atıfta bulunan ve eli doldurabilen elin boşluğu anlamına gelen Latin sineklerinden türemiştir.

Kırılırsa, karakteristik balıkkokusu ile büyük miktarda beyaz lateks üretirler. Bu özelliği onu diğer mantarlardan tanınabilir kılar. Etkilenen kısımda lameller kahverengi bir renk alır.

Tirmit mantarı özellikleri

Ülkemizde özellikle kuzey bölgelerde yaygın olarak yetişen tirmit mantarının şapkası 5-15 cm kadar büyüklükte, kuru ve et gibidir, hiçbir zaman yapışkan olmaz. Şapkanın kenarı mantarın genç olduğu dönemlerde içeri kıvrıktır, daha sonra düzensiz olarak dalgalı bir hal alır.

Tirmit mantarının sapı 10-12 cm kadar uzunlukta olup oldukça kalın ve sağlamdır. sapın dış bölümünde muma benzer bir örtü vardır. Şapka ile aynı renkte veya biraz daha açık, şapka tarafındaki birkaç cm’lik kısımda sarımsı, diğer kısımlarında kızılımsı kahverengidir.

Tirmit mantarı, kırmızı kahverengi ve ateş sarısı olmak üzere iki tiptir. Kırmızı tipi iğne yapraklı ağaç ve kayın ormanlarında yosunlar arasında gelişir, ateş sarısı tipi sadece kayın ve meşe ormanlarında bulunur.

Tirmit mantarının kokusu balığa tadı ise bademe benzer. Yaygın olarak sıcak yağda kızartılarak yenir. Taze mantar kesildiği zaman bol miktarda beyaz sıvı salgılar, kuru ve yaşlı numunelerde bu sıvı yoktur.

Tirmit mantarı, bitkilerle sıkı bir yaşam döngüsü içerisinde olan bir mantar türüdür. Bu nedenle kapalı ortamlarda kültür mantarı olarak üretimi yapılamamaktadır. Bu da sevilen bu mantarın mevsiminde maddi değerinin artmasına neden olur.

Yağ oranı oldukça düşük olan tirmit mantarı, çam mantarı ve cincile mantarı gibi, diyet yaparken zayıflamaya yardımcı olur. Protein açısından zengin olan tirmit mantarı, yağsız yapısı ile kolesterol hastaları tarafından et yerine tüketilebilir. Tirmit mantarının kalbi koruduğu ve damar tıkanıklığının önüne geçtiği düşünülmektedir.

Yemek Tarifleri

Portakallı ıslak kurabiye tarifi nasıl yapılır? Portakallı şekerli anne kurabiyesi - pastane usulü

Tirmit Mantarı Yenir mi, Zehirli mi?

Tirmit mantarı bir bir yenilebilir mantardır. Aslında bu türün L. torminosus gibi diğer mantarları
zehirlidir. Bunların yoğun bir balık kokusu vardır. Fakat piştikten sonra kısmen koku azalır.
Mantarların besin değerleri üzerine yapılan bir araştırma, Lactarius volemus'un iyi bir protein ve karbonhidrat kaynağı olduğunu ortaya koymuştur.

Tirmit Mantarının Faydaları Nelerdir?

Yağ oranı az olan ve protein açısından oldukça zengin olan mantarın et yemekleriyle kullanıldığında protein miktarı daha fazla yüzeye çıkar. Yağsız bir yapıya sahip olduğu için özellikle de kilo vermede ve sağlıklı diyet programlarında rahatlıkla yer verilebilen bir mantar türüdür. Bağışıklığı güçlendirir.

Topladıktan sonra topraklı ayakları kesin, gerekirse fırçalayın ve nemli bir bezle silin ancak bir kase suya daldırmaktan kaçının. Daha büyük olanları kesebilirsiniz. 

Pişirmek için tavada yüksek ateşte soteleyebilirsiniz. Çok yumuşak olmalarını önlemek için onları deforme eden suyu çıkarın. Sonrasında sosa kaynatılmış yemekler, risotto veya taze makarna, omletle eşlik edebilir.

Tirmit mantarı ne yapılır?

Farklı baharatlarla karıştırılıp tuzlandıktan sonra yağda kızartılarak da yenilebilir. Aynı zamanda çorba yapımında kullanılan tirmit mantarı haşlanarak turşu yapılır. Turşusu kurulan tirmit mantarları ise daha sonra kavurma yapılarak tüketilebilir

Tirmit Mantarı Nasıl Yetiştirilir? Tirmit Mantarı Yetiştiriciliği

İlkbahar ve sonbahar-kış aylarında çeşitli çam türleri ile birlikte yetişir. Genelinde yaygın kuzey yarımkürede, özellikle ılıman bölgelerde, Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya'da değil, aynı zamanda bazı tropikal bölgelerde yetiştirilir.

Tirmit kavurması tarifi

Malzemeler

• 2 tabak tirmit(500-600 gr)
• 2 yemek kaşığı tereyağı
• 2 adet büyük boy kuru soğan
• 1 çay kaşığı tuz
• 1 çay kaşığı kırmızı pul biber
• Yarım çay kaşığı karabiber

Tirmit kavurması nasıl yapılır?

Tirmit mantarları temizlenir. Büyükse bölünüp, küçükse bölünmeden bol su ile yıkanır. Ardından süzgece alınıp, suyu süzülür. Daha sonra kuru soğanlar piyazlık doğranıp, tereyağı ile birlikte kısık ateşte karamelize olana dek kavrulur. Ardından temizlenen tirmit mantarlar ilave edilip, yüksek hararetli ocakta, sürekli alt-üst edilerek kavrulur. Bir süre sonra ocağın altı kısılır. Tirmit kavurmasının ocaktan alınmasına yakın tuzu ve baharatları ilave edilir. Tirit kavurması, suyunu tamamen çektiğinde ocaktan alınır ve sıcak sıcak servis edilir.

Tirmit mantarı nerede yetişir?

Tirmit mantarı,  yapraklı ağaç altlarında, özellikle kayın ormanlarında ve sınırlarında bazen çam ormanlarında görülür. Toplanma mevsimi genel olarak Temmuz – Eylül ayları arasındadır. Karadeniz bölgesinde kayın ormanlarında bol bulunan bu mantarı tanımak da oldukça kolaydır. Beyaz sıvısı sayesinde kolayca ayırt edilebilir. Diğer mantar türlerinde oranla toprak üzerinde daha uzun süre yaşayabildikleri için sonbahar sonlarına kadar bulunabilirler. Hava alan fırınlarda kurutulduktan sonra haşlanarak buzdolabında bir yıl boyunca saklanabilir. Aynı zamanda turşusu da yapılabilir.

Kadın - Aile

Ceviz kabuğunun saça faydaları nelerdir? Ceviz kabuğu saça nasıl sürülür?