Şeker hastalığı ülkemizde yaygın olarak görülen sağlık sorunlarından biridir. Ramazan ayı sebebiyle yaklaşık 14 saat aç kalınması sebebiyle şeker hastalarının oruç tutup tutamayacakları merak ediliyor. Peki, insülin iğnesi orucu bozar mı?
VM Medical Park Samsun Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hulusi Atmaca, Ramazan'da diyabet hastalarının oruç tutup tutmaması hakkında açıklamalarda bulundu.
Diyabet hastaları dikkat etmeli
Prof. Dr. Atmaca, orucun, uzun süren açlık ve susuzluk nedeniyle diyabetik hastalar için çok dikkat edilmesi gereken bazı özelliklerin göz önünde bulundurulması gereken bir durum olduğunu söyledi. Prof. Dr. Atmaca, “Diyabet; besin içeriğine göre kan şekerinin kolay yükseldiği bir hastalık olarak bilinmesine rağmen aynı zamanda da kan şekerinin kolay düşebildiği bir hastalıktır. Bu açıdan diyabet, kan şekerinin dengesizleştiği bir hastalıktır. Diyabeti olmayan sağlıklı bireylerde beslenmedeki dengesizliklere rağmen kan şekeri normal sınırlarda seyredebilirken, diyabetik bireylerde pankreastan salgılanan insülindeki yetersizlik nedeniyle bu denge kurulamaz. Böylece uzun süren açlıklarda kan şekeri hayati tehlikelere yol açabilecek ani şeker düşüklüğüne veya aşırı ve sağlıksız beslenmede kan şekerinin ileri derecede yükselmesine yol açabilir” diye konuştu.
Oruç ve diyabet ilişkisi
Oruç ve diyabetik hasta ilişkisini basitçe üç grupta ele alınabileceğini söyleyen Prof. Dr. Atmaca, “Koşulsuz oruç tutmaması gereken hastalar: Bunlar; tip 1 diyabeti olanlar, tip 2 diyabeti olup ta kan şekeri dengesiz ve kontrol dışı seyredenler, hipoglisemi yaşayanlar, yoğun insülin tedavisi (günde 3 kez veya daha fazla insülin enjeksiyonu) alanlar ve böbrek yetmezliği eşlik eden hastalardır. Belirli önlemleri alması koşuluyla oruç tutabilecek hastalar, diyabet hapları ile veya günde bir veya iki kez insülin kullanımı ile kan şekeri dengede olan tip 2 diyabetli hastalardır. Bu gruba giren hastaların hekimlerine başvurarak oruca özgü bir tedavi düzenlemesi yapmalıdır. Oruç tutabilecek hastalar, kan şekeri sadece diyetle veya metformin ve/veya pioglitazon içeren haplarla kontrol altında olan hastalardır. Bu hastaların oruç tutmaları halinde ilaçlarında herhangi bir değişikliğe ihtiyacı yoktur” şeklinde konuştu.
Mutlaka sahur yapılmalı
Oruç tutması uygun görülen hastaların yaklaşık 14 saat sürecek açlık ve susuzlukta dikkat etmesi geren durumların olduğunun altını çizen Prof. Dr. Atmaca, “Hastaların mutlaka sahura kalkmaları, yeteri kadar sıvı almaları ve menü içeriği ve miktarı büyük önem arz eder. Tatlı ve hamur içerikli gıdalardan uzak kalmak ve kalori sınırlaması özellikle kilo sorunu olan hastalar için kilo kaybı sağlayabilir. Sonuç olarak, uygun hastalar için Ramazan ayı sağlık açısından bir fırsat ve kazanç ayına dönüştürülebilir” ifadelerini kullandı.
Şeker hastaları oruç tutabilir mi?
Oruç tutan diyabet hastaları, gün içerisinde uyguladıkları insülin iğnesinin orucu bozup bozmadığını merak ediyor. Konuyla ilgili Diyanet’in açıklaması şöyle:
İğnenin orucu bozup bozmayacağı, kullanılış amacına göre değerlendirilebilir. Ağrı dindirmek, tedavi etmek, vücudun direncini artırmak, gıda vermek gibi amaçlarla enjeksiyon yapılmaktadır. Gıda ve keyif verici olmayan enjeksiyonlar, yemek ve içmek anlamına gelmediklerinden orucu bozmazlar. Ancak gıda ve/veya keyif verici enjeksiyonlar orucu bozar (DİYK 22. 09. 2005 tarihli karar). Şeker hastalarının kullandıkları insülin iğnesi bu nitelikte olmadığı için orucu bozmaz.
Diğer yandan ehil doktorların, oruç tutmasının sağlık açısından zararlı olacağı teşhisini koyduğu bir hasta, Ramazan’da oruç tutmayabilir. Böyle bir kişi, eğer iyileşme ihtimali varsa orucunu daha sonra kaza etmek üzere bırakır; böyle bir ihtimal yoksa Ramazan ayının her günü için birer fidye verir. İnsüline bağımlı olarak yaşayan hastaların da oruç tutmaları sağlıklarına zarar veriyorsa oruç tutmayabilirler. Tutamadıkları oruçlarının sayısınca her gün için bir fidye verirler.
