Çocuklarda sık görülen geniz eti ve bademcik hastalıkları, erken teşhis edilip tedavi edilmediğinde büyüme geriliği, yüz anatomisi bozuklukları ile işitme kayıpları gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Acıbadem Eskişehir Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Abdülkadir Oran, geniz eti ve bademcik hastalıklarının çocuklarda sık karşılaşılan ancak erken müdahale edilmediğinde ciddi sonuçlar doğurabilen sorunlardan olduğunu belirtti.
“Mikroplara karşı ilk savunma hattı”
Tıptaki adıyla “adenoid”, halk arasında geniz eti denilen dokunun burun boşluğunun arkasında yer aldığını ve solunum yoluyla alınan mikroplara karşı ilk savunma hattını oluşturduğunu belirten Dr. Oran, bademcik olarak bilinen “tonsiller”in boğazın her iki yanında bulunduğunu ve ağız yoluyla vücuda giren mikroorganizmaları yakalayarak bağışıklık sistemini aktive ettiğini dile getirdi. Çocukluk döneminde, özellikle 3-10 yaş aralığında, geniz eti ve bademciklerin daha aktif çalıştığını ekleyen Dr. Oran bununla birlikte bazen bu dokuların büyümesi veya kronik enfeksiyonlarının farklı sağlık sorunlarına yol açabileceğini söyledi.
“Horlama geniz etine işaret eder”
Bu hastalığa neden olan faktörleri sık geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonları, alerjik solunum yolu hastalıklarına sahip olmak, genetik yatkınlık ve çocukluk döneminde bağışıklık sisteminin aktif çalışması olarak sıralayan Dr. Oran “Geniz eti büyümesi genellikle ağızdan nefes alma, horlama ve uyku apnesi, sürekli burun tıkanıklığı, konuşmada burundan gelen ses tonu, sık orta kulak enfeksiyonu (otitis media) ile antibiyotik tedavileri ile iyileşmeyen veya sık tekrar eden iltihaplı burun ve/veya geniz akıntısı gibi belirtilerle kendini belli eder. Bademcik hastalıklarının başlıca belirtileri ise boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü, ateş, boyunda lenf bezlerinde şişlik, kötü ağız kokusu, tekrarlayan bademcik iltihabı (tonsillit) ve boyutunun artmasına bağlı solunum ve beslenme sorunlarıdır” diye konuştu.
“İlaçla tedavi edilebilir ya da cerrahi gerekebilir”
Çocuklarda geniz eti ve bademcik sorunlarına genellikle hasta şikayetleri (anamnez) ve fizik muayene ile tanı konulduğunu belirten Dr. Oran tanı sürecinde burun ve boğaz muayenesine ek olarak endoskopik inceleme, kan testleri ve eğer gerekirse radyolojik görüntüleme gibi tetkiklerden faydalanıldığını ifade etti.
Tedavi aşamasında medikal ve cerrahi seçeneklerin yer aldığını aktaran Dr. Oran “Obstrüktif yani tıkanıklık şikayetleri uzun süreli olmayan ve yine sık enfeksiyon geçirmeyen hastalarda antibiyotik, ağrı kesici-ateş düşürücü ilaçlar ve burun spreyleri kullanılır. Eğer var ise alerjik hastalıkların tedavisi veya bağışıklık sistemi destekleyici önlemler alınabilir” dedi.
İlaç kullanımının dışında cerrahi operasyona da ihtiyaç duyulabileceğini hatırlatan Dr. Oran geniz etinin büyümesi ve uyku apnesine neden olması, antibiyotik tedavilerine dirençli ve sık tekrar eden enfeksiyon ve yine sık tekrar eden veya iyileşmeyen orta kulak enfeksiyonuna neden olması durumunda geniz eti ameliyatı (adenoidektomi) yapıldığını anlattı. Tekrarlayan bademcik iltihapları, bademciklerde aşırı büyüme ve solunum problemleri varlığında ise bademcik ameliyatı (tonsillektomi) uygulanabileceğini; ancak ameliyat kararının, çocuğun genel sağlık durumu ve yaşam kalitesi değerlendirilerek doktor tarafından alınacağını sözlerine ekledi.
“Erken teşhis ve uygun tedaviyle kolayca kontrol altına alınabilir”
Dr. Oran bu hastalıklardan korunmak için yapılması gerekenlerin “Dengeli beslenme ve bağışıklık sistemini destekleyen gıdaların tüketimi, hijyen kurallarına dikkat edilmesi, sık enfeksiyonların erken tedavisi ile var ise alerjik hastalıkların tedavisi” olduğunu vurguladı.
Geniz eti ve bademcik hastalıklarının, çocukluk çağında sık karşılaşılan problemlerden biri olduğuna dikkat çeken Dr. Oran “Bu sorunlar erken teşhis ve uygun tedaviyle kolayca kontrol altına alınabilir. Ancak uzun süre tedavi edilmezse, büyüme geriliği, damak diş ve yüz anatomisinde bozukluklar, uyku bozuklukları, öğrenme güçlüğü ve kulakları etkileyerek kronik kulak iltihabı, işitme kayıpları gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, ebeveynlerin çocuklarının belirtilerine dikkat etmesi ve Kulak Burun Boğaz Hastalıkları uzmanı hekime başvurması büyük önem taşır” diye konuştu.
