Onlar; yaşadıkları döneme çalışmalarıyla, eserleriyle maddi/manevi anlamda damga vurup iz bırakarak gittiler. Bugün, Senegalli Mücahid LiderAhmedü Bamba'yı hayırla yâd ediyoruz.
Şeyh Ahmadü Bamba 1850’de M’Backe köyünde doğar. Momar’ı Bamba’da Ahmedü adında din ve fen ilimlerinde yüksek faziletli bir hocanın derslerine göndermişti. Momar, öğrenimini bitirip köyüne döndükten sonra doğan çocuğuna hocasının hâtırasına Ahmedü Bamba adını verdi.
Babası Momar Kadiriyye tarikatına bağlı bir Marabut yani diyar diyar gezip tebliğ yapan kişi. Momar, eğitim aldığı Kadiri hocasının hatırasına hürmeten doğan çocuğuna onun adını verir. Bamba ilk eğitimi babasından alır, yıllar geçtikçe Bamba Arapçada tefsirde, fıkıhta ve tasavvufta derin bir bilgi birikimine sahip olur. Babasının vefatından sonra kendine teklif edilen kadılığı reddetti, çünkü gayesi tasavvuf büyüklerinden ders alıp tarikat yolunda ilerlemekti.
Bu nedenle Senegal’deki Fransız sömürgeciliğinin ticari merkezi olan Saint Louis şehrine giderek, zamanın Batı Afrika’daki en büyük Kadiri şeyhi olan El-Haj Kamara’ya bağlandı. Bir süre sonra Kamara Bamba’daki azmi ve kabiliyeti görünce onu Moritanya Sahra’sına bir diğer Kadiri şeyhi Şeyh Sidya’nın yanına gönderdi.
Bağdat’tan Dünya’ya yayılan Geylani’nin geleneği bambaşka diyarlarda yolculuğuna devam ediyordu. Yıllar yılı Fransız ve Senegal krallarının savaşlarından uzak durarak İslam eğitimi için köyler kurar Bamba ve bunda da başarılı olur.
19 Temmuz 1927’de vefat ettiğinde, geriye Senegal’de ve tüm dünyada takipçisi olan bir hareket ve beyaz cellabiyesi içinde çekildiği ona ait bugüne kalan tek fotoğraf kaldı.
