Dünyevîleşme hastalığının sebepleri ve kurtuluş yolları
Dünyevîleşme hastalığının sebepleri ve kurtuluş yolları
SÜLEYMAN GÜLEK
Dünyevîleşme, modern çağın en önemli manevi problemlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünyevilşeme insanın, imanî, ahlâkî, sosyal ve ticarî meselelerin tamamında önceliği dünya değerlerine vermesi, dinî değerleri ya tamamen göz ardı etmesi ya da çok az önemsemesi olarak tanımlanabilir. Dünyevîleşme hastalığının sebeplerini, ortaya çıkardığı olumsuz etkileri ve bu tehlikeli hastalıktan kurtuluş yollarını kısaca açıklayalım:
1.Âhiret İnancının Zayıflaması
İnsanı Allah’a bağlayan en güçlü bağlardan biri âhiret inancıdır. Ölümden sonrası, hesap günü, cennet ve cehennem gerçeği unutulduğunda, insan yalnızca dünya için yaşamaya başlar. Kur’ân-ı Kerim’de şöyle buyrulur: “Onlar dünya hayatının görünen yüzünü bilirler. Âhiretten ise tamamen gafildirler.” (Rûm, 30/7) Âhiret bilincinin zayıflaması, bireyin hayatındaki manevî dengeyi bozar ve dünyevî hedefleri öncelik haline getirir. Ölümün bir son değil, yeni bir başlangıç olduğu gerçeğini unutmak, dünyevîleşmenin temel taşlarından biridir.
2. Nefse ve Hevâya Tâbi Olmak
Nefsin dizginlenmeyen arzuları, dünyevîleşmeyi körükleyen en önemli iç etkenlerden biridir. Kur’ân, nefsinin arzularını ilah edinenleri uyarır: “Hevâsını ilah edineni gördün mü? Allah onu (sapmayı tercih ettiği için) saptırmış, kulağını ve kalbini mühürlemiş ve gözüne de perde çekmiştir...”(Câsiye, 45/23) İnsan, nefsinin peşinde koşarken dünya hırsının esiri olur. Lüks, konfor, haz ve statü gibi geçici arzular, bireyi Allah’ın yolundan uzaklaştırır.
3. Şeytanın Aldatmaları
Şeytan, insanı dünya süsleriyle oyalayıp Allah’tan uzaklaştırmayı hedefler. Kur’ân’da şeytanın bu taktiği açıkça belirtilir: “Şeytan onlara (dünya hayatını) süsledi ve onları yoldan alıkoydu...” (Ankebût, 29/38) Şeytan, dünya nimetlerini çekici kılarak insanın kalbini bu geçici zevklere bağlar. Bu aldatmaca, bireyin dünyevîleşmesine yol açar.
4. Maddeyi ve Menfaati Ön Planda Tutmak
Maddî kazanç, makam, mevkî ve şöhret gibi dünya nimetleri, insanın kalbini ele geçirdiğinde maneviyat geri planda kalır. Dünya, bir araç olmaktan çıkıp amaç haline geldiğinde, kulluk bilinci zayıflar. Modern toplumların başarıyı yalnızca maddî kazanımlarla ölçmesi, bu eğilimi daha da güçlendirir. Kur’ân, bu konuda uyarıda bulunur: “Mal ve evlatlar dünya hayatının süsüdür...” (Kehf, 18/46) Ancak bu süsler, kalbin asıl hedefi olmamalıdır.
5. Modern Hayatın Tüketim ve Gösteriş Kültürü
Modern hayat, tüketim ve gösteriş kültürüyle bireyi manevî değerlerden uzaklaştırır. Reklamlar, sosyal medya ve lüks yaşam özentileri, insanı yalnızca tüketmeye ve haz almaya yönlendirir. Bu kültür, bireyi ihtiyaçlarının ötesinde bir tüketim çılgınlığına sürükler ve manevî değerleri gölgeler. Gösteriş, bireyin kendini başkalarına beğendirme arzusunu körükler ve dünyevîleşmeyi hızlandırır.
Dünyevîleşmeden Kurtuluş Yolları
Dünyevîleşme hastalığı, mücadele edilmezse ruhu ve toplumu tüketen bir tehlikedir. Ancak bu hastalıktan kurtulmak mümkündür. Aşağıda, dünyevîleşmeye karşı etkili çözüm yolları sunulmaktadır:
1. Dünya ve Âhiret Dengesini Kurmak
Mü’min, dünya ve âhiret arasında bir denge kurmalıdır. Ne tamamen dünyadan el çeker ne de kendini yalnızca dünya için harcar. Kur’ân, bu dengeyi şöyle öğütler: “Allah’ın sana verdiğinden (O’nun rızasını ve) âhiret yurdunu kazanmaya çalış; dünyadan da nasibini unutma…” (Kasas, 28/77) Helal dairede dünya nimetlerini kullanmak, ancak kalbi onlara bağlamamak esastır.
2. Âhireti Hatırda Tutmak ve Ölümü Unutmamak
Ölümü sıkça hatırlamak, dünyevîleşmeye karşı en etkili kalkandır. Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurur: “Lezzetleri yok eden ölümü çokça hatırlayın.” (Tirmizî, Zühd 4) Ölümü ve Âhireti düşünmek, insanın dünyaya olan aşırı bağlılığını kırar ve kalbi Allah’a yöneltir.
3. İbadet Şuuruyla Yaşamak
Namaz, oruç, zekât gibi ibadetler, kalbi arındırır ve kişiyi disipline eder. Namaz, dünyevîleşmeye karşı bir kalkandır. Kur’ân’da şöyle buyrulur: “Namaz, hayâsızlıktan ve kötülükten alıkoyar.” (Ankebût, 29/45) Düzenli ibadet, insanı Allah’a yakın tutar ve dünyevî hırslardan korur.
4. Kur’ân ve Sünnet Rehberliğinde Bir Hayat Sürmek
Kur’ân’ı okumak, anlamaya çalışmak ve Hz. Peygamber’in (s.a.v.) örnek ahlâkını hayatımıza taşımak, dünyevîleşmeye karşı en güçlü sığınaktır. “Şüphesiz bu Kur’ân, en doğru yola iletir...” (İsrâ, 17/9) Kur’ân ve Sünnet, insanın hem dünya hem de âhiret mutluluğuna ulaşmasını sağlayan iki temel kaynaktır. Kur’ân’ın rehberliğinde, Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) örnekliğinde yaşanan bir hayat; huzur dolu bir hayattır. Ne mutlu, kalbini dünyevîleşmenin girdabından koruyup Rabbine yöneltenlere!