Yorumlara yazın SGK Uzmanı Murat Özdamar cevaplasın! Emeklilere çift maaş uyarısı
Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar, sizlerden haberin altına gelen sorulara cevap vermeye devam ediyor. Siz de haberin altındaki yorumlara sorularınızı yazın, Özdamar yeniakit.com.tr'de cevaplasın.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar sizlerden gelen sorulara cevap veriyor. İşte bu hafta sizlerden gelen sorular ve Özdamar’ın cevapları:
İndirimli borçlanma ve ihya için son gün
Soru: Emekli olmak için gereken 25 yıl sigorta şartını 14 Nisan 2024 tarihinde tamamlayacağım. Askerlik borçlanması ödeyince de 5975 gün primim dolacak ve emekli olma hakkını kazanacağım. Borçlanmayı Nisan ayında yapsam olur mu? Haluk K.
Cevap: Askerlik ve doğrum gibi borçlanmalarda asgari ücret ölçü alınarak borçlanma bedeli tespit ediliyor. 31 Aralık 2024 tarihine kadar borçlanma başvurusu yapılması halinde 2024 yılı asgari ücreti esas alınarak günlük borçlanma bedeli 213,36 TL olarak tahakkuk ettiriliyor. Borçlanma başvurusunu 2025 yılında yapanlara hakkında 2025 yılı asgari ücreti esas alınacağından günlük borçlanma bedeli 260,05 TL olarak artacak. Bu nedenle yakın zamanda emekli olmaya hak kazananlar için son 31 Aralık 2024. Bunlar borçlanma başvurusunu hemen yapsınlar.
Emeklilik sonrası çalışma iki maaş hakkı vermez
Soru: Ben 2007 yılında kamudan emekli oldum. Emekli olduktan sonra özel sektörde kurum müdürlüğü yaptım. 5500 gün sigortalı günüm var, ikinci kez emekli olabilir miyim? Mustafa K.
Cevap: Emekli olanların sigortalı olarak çalışmaya başlamaları halinde iki seçenekleri bulunuyor. İlk seçenek, aylığın kesilmeyerek destek primine tabi çalışmayı sürdürmektir.. İkinci seçenek ise emekli aylığının kesilerek tüm sigorta kollarına tabi çalışmaktır. Her iki seçenek de emekli olmuş kişiye ikinci bir maaş bağlanması hakkını kazandırmamaktadır.
Borçlanmalar son sigorta statüsünden sayılır
Soru: Şu an Bağ-Kur sigortalısı olarak prim ödüyorum. Askerlik borçlanması şimdi mi yapayım yoksa SSK’lı işe girdikten sonra mı yapayım? Hayati N.
Cevap: Sigorta borçlanmaları kural olarak, kişinin borçlanmaya müracaat ettiği tarihteki en son sigorta statüsü ne ise bu statüden sayılır. Örneğin; en son SSK sigorta statüsü bulunan kişinin doğum veya askerlik borçlanmaları SSK statüsünden sayılır. En son Bağ-Kur ya da isteğe bağlı sigortalı olanın borçlanması ise Bağ-Kur statülü olur. 25.2.2011 tarihinden sonraki sürelerde part-time iş sözleşmesiyle ay içinde 30 günden eksik olan sürelerinin 30 güne çıkarılacak biçimde borçlanılması halinde son statüye bakılmaz ve bu borçlanmalar SSK statüsünden sayılır. Belirtelim ki; yurt dışı borçlanmaları Bağ-Kur statüsünden sayılır.
Malul emekliliğinde 10 yıl sigorta 1800 gün prim şartı var
Soru: Eşim 01.02 1969 doğumlu,25.05.2009 yılında tarım Bağ-Kur’lu oldu. 7 yıl tarım Bağ-Kur’da kaldı. Sonra 5 ay sigortalı çalıştı. Tekrar tarım Bağ-Kur’lu oldu. 1 yıl kaldı ve tarım Bağ-Kur’u kapattık. Kronik hastalığı var, tansiyon şeker trigiliserit hastalığı var. Nasıl hangi şekilde emekli olabilir? Ali.
Cevap: SGK Sağlık Kurulu tarafından Çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında kaybettiği tespit edilen yani ağır düzeyde engelli olan sigortalılara 10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 gün prim ödeme şartını sağlaması halinde malullük aylığı bağlanır. Malül olmamakla birlikte hafif düzey ve orta düzey engellilerin de yaş beklemeden emekli olma hakkı bulunuyor. Hafif düzey yani engellilik derecesi yüzde 40-49 aralığında bulunanlara 18 yıl sigorta 4680 gün prim ödemesi şartıyla, orta düzey yani engellilik derecesi yüzde 50-59 aralığında bulunanlara ise 16 yıl sigorta 4320 gün prim ödemesi şartıyla emekli maaşı bağlanır.
Emeklilikte son yedi yıl prim statüsü önemli
Soru: Ben 1999 yılında sigortalı oldum. 6000 gün kadar Bağ-Kur primi ödedikten sonra SSK’ya geçtim. SSK primim 710 gün oldu. Askerlik borçlanmam son yedi yılın SSK primine gider mi? İlhan U.
Cevap: Bir kimsenin birden fazla sigorta statüsünden prim ödemesi olabiliyor. Böylesi farklı statüde geçen birden çok sigortalılığı bulunanların ilk defa sigortalılığı 1 Ekim 2008 tarihinden önce başlamışsa hangi statüde emekli olacağının tespiti ödenmiş son yedi yıl yani 2520 gün prime bakılarak belirleniyor. Son 2520 gün primin fazlası SSK statüsünde ise kişi SSK emeklisi, Bağ-Kur statüsünde ise Bağ-Kur emeklisi, Emekli Sandığı statüsünde ise Emekli Sandığı emeklisi, Banka Sandık statüsünde ise Banka sandık Emeklisi, yeni memur ise 4/c statüsünde olur. Askerlik, doğum gibi borçlanmalardan yararlanılarak borçlanma ödenmesi halinde borçlanılan primler, borçlanma tarihindeki son sigorta statüsü üzerinden borçlanma olgusunun gerçekleştiği tarihlere mal edilir. Bu borçlanma primleri son yedi yıl primlerine etki ediyor ise borçlanma primleri de son yedi yıl hesabına sayılır. Yaşlılık aylığı bağlanacaklar açısından askerlik borçlanmaları son yedi yıl primlerine etki etmez ve son yedi yıl hesabından sayılmaz. Çünkü askerlik borçlanması askerlik tarihlerine gideceği için son yedi yıl prim hesabını etkilemez. Ancak bazı hallerde, özellikle doğrum borçlanmalarında borçlanma son yedi yıl hesabında dikkate alınabilir. Örneğin; 1.5.2008 tarihinde doğum yapan kadının iki yıllık sürede prim ödemesi yoksa ve iki yıldan sonraki 1.5.2010 tarihinden itibaren 2520 gün prim ödemesi bulunmuyorsa yapılan bu doğrum borçlanması son yedi yıl hesabında dikkate alınacaktır.
