Okyanusun derinliklerinde şaşırtan keşif: Yeni türler ve iklimin izleri bulundu

Guam açıklarında, okyanus yüzeyinin yaklaşık 100 metre altında yer alan ve “üst alacakaranlık kuşak” olarak adlandırılan derinliklerde yürütülen bilimsel dalışlar, deniz yaşamına dair çarpıcı bulgular ortaya koydu. California Academy of Sciences bünyesindeki bilim insanları, sekiz yılı aşkın süredir veri toplayan izleme cihazlarını derin resiflerden başarıyla çıkardı. İncelemeler sonucunda aralarında daha önce bölgede kaydedilmemiş türlerin ve potansiyel yeni canlıların da bulunduğu yaklaşık 2 bin örnek tespit edildi.

Gün ışığının yalnızca zayıf bir bölümünün ulaşabildiği bu derinlikler, erişimin son derece zor ve riskli olması nedeniyle Dünya’daki en az araştırılmış ekosistemler arasında yer alıyor. Bu bölgeye yalnızca denizaltılar, uzaktan kumandalı araçlar ya da özel eğitimli teknik dalgıçlar ulaşabiliyor.

SEKİZ YILLIK VERİLER

Kasım ayında Guam’da gerçekleştirilen dalışlarda, bilim insanlarının hedefi, 2018 yılında derin resiflere yerleştirilen izleme sistemlerini geri almak oldu. Bu cihazlar, yıllar boyunca deniz canlılarının dağılımını ve su sıcaklıklarını kaydetti.

Toplam sekiz dalışta 13 izleme cihazı güvenli şekilde çıkarıldı. Her biri yaklaşık 30 santimetrekarelik PVC plakalarla oluşturulan bu yapılar, zamanla mercanlar ve çeşitli deniz canlıları için yapay resif işlevi gördü.

YENİ TÜRLER VE KAYITLAR

Guam Üniversitesi Deniz Laboratuvarı’nda yürütülen analizlerde, bugüne kadar yaklaşık 2 bin canlı örneği belirlendi. Bunların 100’ü bölgede ilk kez kayda geçerken, 20’sinin bilim dünyası için tamamen yeni türler olabileceği değerlendiriliyor.

Olası yeni türler arasında bir kardinal balığı, daha önce Guam’da görülmemiş turuncu pençeli bir yengeç ve sarı-pembe benekli bir deniz salyangozu bulunuyor. Ayrıca istiridye kabuklarını barınak olarak kullanan sıra dışı bir keşiş yengeci de dikkat çeken bulgular arasında yer aldı.

SON DERECE RİSKLİ DALIŞLAR

Bu derinliklere yapılan dalışlar ciddi riskler barındırıyor. Standart dalış ekipmanlarının yetersiz kaldığı bölgede, dalgıçlar helyum ve hava karışımından oluşan özel solunum gazları kullanıyor. Derinlik arttıkça vücutta çözünen gaz miktarı da yükseldiğinden, yüzeye dönüş saatler süren kontrollü çıkışlarla mümkün oluyor.

California Academy of Sciences’ta iktiyoloji küratörü olan ve dalışlara katılan Luiz Rocha, “500 feet derinlikte yalnızca 10 dakika kalmak, yaklaşık altı saatlik bir yükselme süreci gerektiriyor. Bu nedenle çalışma süremiz genellikle 30 dakikayı geçmiyor,” dedi.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

Elde edilen veriler yalnızca biyolojik çeşitliliği değil, çevresel tehditleri de gözler önüne seriyor. Ön bulgular, derin sularda da sıcaklık artışlarının yaşandığını ve iklim değişikliğinin bu bölgeleri de etkilediğini gösteriyor. Bu durum, alacakaranlık kuşağının iklim değişikliğine karşı “güvenli bir sığınak” olduğu yönündeki varsayımları sorgulatıyor.

Araştırmalar ayrıca plastik kirliliğinin derinlikle birlikte arttığını ortaya koyuyor. Bilim insanları, hemen her dalışta insan kaynaklı atıklara rastlandığını belirtiyor.