Filizlenmiş patates yenir mi, sağlığa zararlı mı? Yeşil renk alan patates yenir mi?
Pazardan aldığımız patatesler belli bir süre evde beklediğinde filizlenmeye başlar. Bir çoğumuz bu durumla karşılaşıyoruz ve aklımıza filizlenmiş patates yenir mi? Filizlenen, çimlenmiş patates yenir mi? Sağlığa zararlı mı?
Patates neden filizlenir?
Filizlenmiş patates yenir mi sorusuna geçmeden önce, patates neden filizlenir sorusunu cevaplamamız gerekir. Satın alınan patatesler evde yerlerini aldıktan sonra 20 derece ve üzeri sıcaklıklarda filizlenmeye başlar. Çünkü patatesler bu sıcaklıkta baharın geldiğini hissederler ve filizlenmeye, çimlenmeye başlarlar.
Patateslerin filizlenmemesi için ne yapmalıyız?
Az önce de belirttiğimiz gibi patatesler ısıya duyarlı olarak filizlenmeye başlar. Bu nedenle patateslerin filizlenmemesi için ortam ısısının daha düşük olması gerekir. Patateslerinizi buzdolabında veya serin ortamlarda saklarsanız, patateslerinizin filizlenmesinin önüne geçmiş olursunuz. Bunun dışında ihtiyacınız kadar patates almak da bir çözüm olabilir.
Filizlenmiş patates yenir mi?
Filizlenmiş patatesler, solanin adı verilen bir kimyasal nedeniyle toksik olma potansiyeline sahiptir. Patates filizlerinde ve çimlerinde solanin üretir. Bu nedenle bazı dönemlerde patates tarlalarında solanine maruz kalan hayvanlarda ölümlere rastlanmıştır. Fakat bu durum patateslerin filizlenmesi, çimlenmesi ve yumuşak buruşuk bir duruma gelmesi halinde oluyor.
Peki bizler evde filizlenmiş patatesleri yiyebilir miyiz?
Patatesler filizlenmeye başladığında, şekere dönüştükleri için besinleri kaybolmaya başlar. Uzun süre bu şekilde bırakılırlarsa buruşurlar ve tamamen yemek için güvensiz hale gelirler. Eğer filizlenen patates hala sertse, renginde fazla değişiklik yoksa filizleri temizlenerek yenilebilir. Buruşuk, renginde farklı değişimler meydana gelen, yumuşamış patatesleri yemeniz ise sağlığınız açısından zararlıdır.
FİLİZLENMİŞ PATATES TÜKETİMİNDEKİ TEHLİKE
Patates, patlıcan ve domates dahil olmak üzere çeşitli diğer gıdalarda doğal olarak bulunan iki glikoalkaloid bileşiği olan solanin ve chaconine için doğal bir kaynaktır. Küçük miktarlarda glikoalkaloidlerin, antibiyotik özelliklerinin yanı sıra, kan şekeri dengeleme ve kolesterol düşürme gibi sağlığımız üzerinde olumlu etkileri vardır. Ancak aşırı yenildiğinde toksik hale gelebilirler.
Patates filizlendikçe glikoalkaloid içeriği yükselmeye başlar. Bu nedenle, filizlenmiş patatesleri yemek, bu bileşiklerden aşırı miktarda almanıza neden olabilir. Belirtiler tipik olarak filizlenmiş patatesleri yedikten birkaç saat ila 1 gün sonra ortaya çıkar.
Daha düşük dozlarda aşırı glikoalkaloid tüketimi tipik olarak kusma, ishal ve karın ağrısına yol açar. Daha büyük miktarlarda tüketildiğinde düşük tansiyon, hızlı nabız, ateş, baş ağrısı, kafa karışıklığı ve hatta bazı durumlarda ölüme neden olabilir.
Dahası, birkaç küçük çalışma, hamilelik sırasında filizlenmiş patates yemenin doğum kusurları riskini artırabileceğini düşündürmektedir. Bu nedenle hamile kadınlar özellikle filizlenmiş patateslerden uzak durmaktan fayda görebilirler.
FİLİZLENMİŞ KISIMLARI ÇIKARMAK İŞE YARAR MI?
Glikoalkaloidler özellikle patatesin yapraklarında, çiçeklerinde, gözlerinde ve filizlerinde yoğunlaşmıştır. Filizlenmeye ek olarak, fiziksel hasar, yeşilleşme ve acı bir tat, bir patatesin glikoalkaloid içeriğinin önemli ölçüde yükselmiş olabileceğinin üç işaretidir.
Bu nedenle, filizleri, yeşil ve çürük kısımları atmak, toksisite riskinizi azaltmanıza yardımcı olabilir. Ayrıca pişirme şeklinin de önemi büyüktür, soyma ve kızartma, glikoalkaloid seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir. Haşlama ya da fırınlamanın glikoalkaloidler üzerinde etkisi çok azdır.
Bununla birlikte, bu uygulamaların sizi glikoalkaloid toksisitesinden yeterince ve tutarlı bir şekilde korumak için yeterli olup olmadığı şu anda belirsizdir. Daha fazlası bilinene kadar, filizlenmiş patatesleri tamamen yemekten kaçınmak en güvenli yoldur.
PATATESLERİN FİLİZLENMESİNİ ÖNLEMENİN YOLLARI
Patateslerde filizlenmeyi azaltmanın en iyi yollarından biri, onları stoklamaktan kaçınmak ve sadece onları kullanmayı planladığınızda satın almaktır. Ayrıca, zarar görmüş patatesleri atmak ve kalanların serin, kuru, karanlık bir yerde saklamadan önce tamamen kuru olduğundan emin olmak da filizlenme olasılığını azaltabilir. İşte, filizlenmenin önüne geçmenizi sağlayacak yollardan bazıları;
1. Patatesleri serin bir yerde saklayın. İdeal sıcaklık 7 - 10°C arasındadır. Patatesleri nerede saklamaya karar verirseniz verin, sıcaklıkların sabit kaldığından emin olun. Çok fazla değişirlerse patatesler çürümeye veya filizlenmeye başlayabilir.
2. Saklama alanının kuru olduğundan emin olun ve patatesleri saklamadan önce yıkamayın. Yıkamayı, pişirmeye hazır olduğunuz zamana saklayın. Önce patatesleri yıkarsanız, ciltte nem tutma riskiyle karşı karşıya kalırsınız. Bu, patateslerin daha erken çürümesine neden olabilir.
3. Uygun havalandırmayı sağlamak için patatesleri bir kağıt torbada saklayın. Sıcaklık ve nemi hapsetme eğiliminde oldukları için plastik torbalardan kaçının. Bununla birlikte, file veya delikli bir plastik torba iyidir, çünkü patateslerin kurumasına neden olmadan hava sirkülasyonu sağlar.
4. Patatesleri karanlık bir yerde saklayın. İdeal depolama yerleri arasında bodrum katları, dolaplar, dolaplar ve kilerler bulunur. Çok fazla ışık, özellikle güneş ışığı, patateslerin filizlenmeye başlamasına neden olabilir. Ayrıca patateslerin yeşile dönmesine ve acı bir tat vermesine neden olan Solanin adlı bir kimyasalın aşırı üretilmesine neden olabilir.
5. Patatesleri ısınmaya meyilli yerlerde saklamaktan kaçının. Bunlar, lavabonun altındaki ve soba ve buzdolabı gibi büyük cihazların yanındaki dolapları içerir. Patatesler sıcak bir yerde tutulursa filizlenmeye başlayacaktır.
6. Patatesleri soğan, elma, muz, armut ve diğer meyvelerin yakınında saklamaktan kaçının.
