Çıkarları için zamanında darbelere alkış tutan batılıların Nijer’deki darbeye bu kadar tepki gösterip, yaptırım kararı alması sömürdüğü madenlerden geliyor. ABD ve Fransa başta olmak üzere Nijer’deki uranyumun çoğunu sömüren batı, Batı Afrika’da elinde kalan son ülkeyi de kaybetmesinin acısını yaşıyor. Rus destekli Nijer cuntası ise, batı ve Afrikalılara rest çekiyor.
TAHSİN HAN
Geçmişte birçok darbeye alkış tutan batılı ülkelerin Nijer’deki darbeye bu kadar tepki göstermesi, sömürdüğü kaynakların elinden gitmesinden kaynaklanıyor...
Ordunun Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum’u devirmesinin ardından Batı Afrika’daki son sömürgesi ve yandaşı Nijer’i de kaybeden batılılar, kınama üstüne kınama ve tehdit üstüne tehdit yağdırdı. Avrupa Birliği ve Fransa Nijer’e mali desteği hemen keserken, ABD de aynı adımı atacağı tehdidinde bulundu. Fransa Dışişleri Bakanlığı, Fransa’nın Nijer’e yönelik tüm kalkınma yardımlarını ve bütçe desteğini derhal askıya aldığını açıkladı. Bakanlık, seçilmiş başkan Bazum’un tekrar göreve gelmesini ve anayasal düzene bir an önce dönülmesini talep etti. Sahraaltı Afrika’da Avrupa Birliği’nin kilit ortaklarından biri olan Nijer’deki yönetimin darbe ile gitmesini hazmedemeyen batılılar, dünyanın en büyüm uranyum yataklarına sahip ülkedeki kaynakları sömürmeyi kaybetme tehlikesiyle de karşı karşıya.
Hem ABD’nin hem de AB’nin Nijer’de askeri üssü bulunurken bu müttefiğin yönetimi kaybetmesi batılıların ülkeden gitmesi anlamına geliyor. Yer altı kaynaklarıyla da öne çıkan Nijer, dünyanın yedinci en büyük uranyum üreticisi. Başta Fransa, batılılar nükleer santrallerinde kullandığı uranyumun önemli bir bölümünü Nijer’den sağlıyor.
Batı Afrika’da 2020’den bu yana gerçekleşen 5 askeri darbeyi kınamakla yetinen Batılı müttefikler, Nijer’deki darbeyi tersine döndürmenin yollarını arıyor. Batının müttefiki Nijer’de ABD’nin bin, Fransa’nın da 1500 askeri var.
ECOWAS’a rest çekildi
Nijer’de 26 Temmuz’da yönetime el koyan askeri cunta, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğunun (ECOWAS) olası bir askeri müdahalesine aynı şekilde karşılık vereceklerini duyurdu. Kendilerine “Vatanı Koruma Ulusal Konseyi (CNSP)” adını veren askeri cuntanın sözcüsü Amadou Abdramane, devlet televizyonundan yaptığı açıklamada, 30 Temmuz’da Nijerya’da yapılacak ECOWAS zirvesi hakkında konuştu.
Abdramane, “ECOWAS’a vatanımızı savunmadaki kesin kararlılığımızı bir kez daha hatırlatıyoruz” dedi.
