Osmanlı’da meslek erbabının devrin lisanına göre isimleri vardı. Sizler için derledik...
Osmanlı’da mürekkeb yalamışların emekli olduktan sonraki gözde mesleği idi “Arzuhalcilik”. Ahalinin halini Kadı Efendiye lisan-ı edeb ve usulü dairesinde yazarlardı..
Günlük güneşlik havalar kollanırdı, tıraş olmak için.. Açık havada icrayı zenaat eyleyen berber taifesi de, hamamlara yakın yerlerde usturalarını biler, hava açılsın diye dua ederlerdi..
En zahmetlisi “tulumbacı taifesi”nin işi idi. Beyazıt Kulesi’nden gözcüler “yangın vaaaaarr..” diye yeri göğü inlettiklerinde onlar su dolu tulumbaları ile yangın yerine yetişeceğiz diye koştururlardı.. Heyhat! Vardıklarında zaten ahşab olan hane, yanına başkalarını da katarak çoktan kül olurlar, tulumbacılara “bari diğerleri yanmasın” diye ter ve nefes tüketmek kalırdı.. Yandaki soluk fotoğrafta ise bir çarık tamircisi var...
Osmanlı’da meslek erbabının devrin lisanına göre isimleri vardı. Bunların çoğu meslek olarak kaybolduysa, isim olarak da dillerden kayboldu. İşte bazıları:
MUSAVVİR: Tasvir edenler
NAKKAŞLAR: Süsleme yapanlar
ZERGERAN: Kuyumcular
SİMKEŞHAN: Gümüş işlemeciliğinin yapıldığı yer
ZERGUDAN: Altın işleyen
PİSTUNDUZAN: Kürkçüler
ZERNİŞANİ: Altınla süsleme yapanlar
KUFTEGERAN: Maden üzerine süsleme yapanlar
ZİHGİRCİ: Okun arkasında parmağını taktığın yüzük
ŞİMŞİRGERAN: Kılıççılar
KARTGERAN: Bıçakçılar
SİPERDUZAN: Kalkancılar
ÇİLİNGERAN: Anahtar ve kilitçi
KAZGANYAN: Kazancılar
ABA-I BAFAN: Yün dokumacıları
KAŞ-İGERAN: Çiniciler
CAMGER: Camcılar
KÜLHANi: Hamam ocağını yakan
TELLAK: Erkek hamamcı
NATIR: Kadın hamamcı
HAKKAK: Oymacılar
KAZZAZLAR: İpekçiler
DÜZ: Terziler
MİŞGER: Bakırcılar
KALIÇECİ: Halıcı
HALLAÇ: Pamuk yün didici
MÜCELLİT: Ciltçi
MÜZEHHİB: Tezhib yapan
MIKRIPHAN: Sazcı
Kadıköy Pazarı’nda yakın zamana kadar vardı, küfeli hamallar. Bakın bir tavukçunun önünü mekan tutmuş bekliyorlar.. O değil de en iç acıtanı sizce de şu kahveci dedenin hali değil mi? Antik heykel kalıntılarının önünde galiba bir “beğ”e kahve yapıp satmış.. Şimdi kalkıp gitmekte..
HAKİM BEGE DİLEKÇE YAZILIR
Çoğu emekli mahkeme katiplerinin elinde bu meslek devam ediyor. 70’lere kadar şipşak fotoğraf çekip, mahkeme kapısına işi düşenlerin ellerine tutuştururlardı. Şimdilerde sokakta değiller. Mahkemeye yakın yerlerde, “Dilekçe yazılır” levhaları ok ile bir yönü gösterir. Takip eder giderseniz “çağdaş arzuhalci”ye ulaşırsınız. Zaten mahkeme katibi size dilekçeyi kime yazdıracağınızı da tarif etmiştir!...
