Tayvan çevresinde gövde gösterisi: Çin roketlerle abluka provası yapıyor
Çin, “Adalet Misyonu 2025” tatbikatının ikinci gününde Tayvan çevresinde roketler ateşleyip yeni birlikler konuşlandırarak olası bir ablukaya yönelik gövde gösterisi yaptı.
Çin, şimdiye kadardaki en kapsamlı tatbikatının ikinci gününde Tayvan’ın kuzey ve güney açıklarında roketler ateşledi. Ayrıca bölgeye yeni çıkarma gemilerini bombardıman uçakları ve destroyerlerle birlikte konuşlandırdı. Tatbikat, adaya yönelik olası bir ablukanın provası olarak görülüyor.
Doğu Harekat Komutanlığı, canlı atışların yerel saatle salı 18.00’e kadar süreceğini ve Tayvan çevresindeki beş bölgede deniz ve hava sahasını etkileyeceğini açıkladı. Komutanlık ayrıca, Çin’deki bilinmeyen bir noktadan denize doğru ateşlenen mobil PCH-191 roketatar sisteminin görüntülerini de yayımladı.
Çin ordusu, donanma ve hava kuvvetlerinin Tayvan’ın kuzey ve güneyinde deniz ve hava hedeflerine yönelik saldırı simülasyonları ile denizaltı savunma tatbikatları gerçekleştirdiğini duyurdu. 'Adalet Misyonu 2025' adı verilen tatbikatlar, ABD’nin Tayvan’a 11,1 milyar dolarlık rekor silah satışını açıklamasından 11 gün sonra başladı. Tatbikatlar, alan bakımından şimdiye kadarki en büyük ve Tayvan’a en yakın askeri faaliyetler olarak kayda geçti.
Üst düzey bir Tayvanlı güvenlik yetkilisi, 2022’de dönemin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyaretinin ardından düzenlenen tatbikatlarda olduğu gibi, Çin’in Tayvan üzerinden füze atıp atmayacağının yakından izlendiğini söyledi.
Reuters'a konuşan Tayvanlı yetkili ayrıca, Pekin’in tatbikatlar kapsamında ABD yapımı HIMARS roket sistemleri gibi kara hedeflerini vurma senaryolarını da denediğini belirtti. Yaklaşık 300 kilometre menzile sahip olan HIMARS sistemleri, Çin’in güney kıyılarını vurabilecek kapasitede bulunuyor. Çin’in PCH-191 sistemi ise benzer menzile sahip gelişmiş bir roketatar olarak tanımlanıyor. Çin devlet medyasına göre bu sistem, İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinin yıldönümünde düzenlenen askeri geçit töreninde de sergilendi ve Tayvan’ın tamamını vurabilecek kapasiteye sahip.
Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching-te, Facebook üzerinden yaptığı açıklamada cephedeki birliklerin savunmaya hazır olduğunu ancak Taipei yönetiminin gerilimi tırmandırmak istemediğini söyledi.
Tayvan Savunma Bakanlığı, salı sabahı adanın kuzeyinde canlı atış yapıldığını ve mühimmat parçalarının Tayvan’ın 24 deniz mili olarak tanımlanan bitişik bölgesine düştüğünü doğruladı.
ABD merkezli düşünce kuruluşu Defense Priorities’ın Asya programı direktörü Lyle Goldstein, Pekin’in ABD ile yürütülen gümrük tarifesi görüşmelerinden cesaret almış olabileceğini ve Tayvan parlamentosundaki bölünmeleri fırsat olarak gördüğünü söyledi.
Goldstein, “Tatbikatlarda giderek artan bir gerçekçilik ve cesaret görüyorum. Daha fazla silah satın almak sihirli bir çözüm gibi sunuluyor ama bu, Tayvan’ın kazanamayacağı bir silahlanma yarışı” dedi.
ABLUKA SENARYOSU
Analistlere göre olası bir Çin ablukası son derece yıkıcı sonuçlar doğurabilir. Tayvan, yıllık yaklaşık 2,45 trilyon dolarlık ticaretin geçtiği hayati deniz yolları üzerinde bulunuyor. Aynı zamanda Çin ile Doğu ve Güneydoğu Asya arasındaki hava trafiği için de kilit bir geçiş noktası konumunda.
Tayvan Sivil Havacılık Otoritesi, 14 uçuş rotasından 11’inin tatbikatlardan etkilendiğini ancak uluslararası uçuşların iptal edilmediğini açıkladı. Buna karşın Çin kıyılarına yakın Kinmen ve Matsu adalarına giden uçuşlar durduruldu; yaklaşık 6 bin yolcu etkilendi.
ABD merkezli havacılık analisti Li Hanming’e göre, uluslararası havayolları Çin’in açık bıraktığı iki kuzeydoğu koridorunu yoğun biçimde kullanıyor. Tayvan Sahil Güvenliği, 14 Çin sahil güvenlik gemisinin ada çevresinde faaliyet gösterdiğini, bazı gemilerle karşılıklı manevralar yaşandığını bildirdi. Yetkililer, Çin gemilerini uzaklaştırmak için “paralel seyir ve dalga oluşturma” taktiklerinin kullanıldığını söyledi.
Savunma Bakanlığı, son 24 saatte Tayvan çevresinde 130 Çin askeri uçağı ile 22 donanma ve sahil güvenlik gemisinin faaliyet gösterdiğini açıkladı.
Çin basını ayrıca Tip 075 amfibi hücum gemisinin ilk kez tatbikatta kullanıldığını yazdı. Çin Ulusal Savunma Üniversitesi’nden Zhang Chi, bu geminin aynı anda saldırı helikopterleri, çıkarma araçları, amfibi tanklar ve zırhlı birlikler konuşlandırabildiğini belirtti.
2027 VURGUSU
Geçtiğimiz günlerde ortaya çıkan Pentagon taslak raporuna göre Çin, 2027 yılına kadar Tayvan’la bir savaşı kazanabilecek askeri kapasiteye ulaşmayı hedefliyor. Bu tarih, Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun kuruluşunun 100'üncü yılına denk geliyor.
