OSD Başkanı Eroldu: Pazarda yerlinin payı azalıyor
Türkiye pazarında bütün içten yanmalı ve hibrit otomobillerin yüzde 80 ve üzeri ÖTV diliminde olduğunu anımsatan Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, "Bu, Türkiye'de mobilite ihtiyacı duyan vatandaşların araca erişimini engelliyor ve aynı zamanda iç piyasadaki yerli payının azalmasını da tetikliyor.
OSD Başkanı Cengiz Eroldu İstanbul'da düzenlenen basın toplantısında otomotiv sektörünün 9 aylık üretim, satış ve ihracat verilerini değerlendirdi. Otomotiv sektöründe yılın 9 aylık dönemindeki ivmenin ilk 6 aydakine paralel gittiğini ve 9 ayda üretimin 1 milyonun üzerine çıktığını dile getiren Eroldu, "Bu, çok sevindirici. Çok uzun yıllardan beri görmediğimiz bir rakama geldik." diye konuştu.
Kapasite kullanımında da iyileşme görüldüğünü, bunun özellikle ihracat tarafından desteklendiğini kaydeden Eroldu, "Kapasite kullanımımız yüzde 7 artarken, aynı seviyede 9 ayda ihracatımızda adet olarak yüzde 7 arttı. Tutarsal olarak ihracatımız daha fazla artıyor. Bu da sattığımız ürünlerin teknolojik seviyelerinin daha yüksek olmasından da kaynaklanıyor. Dolayısıyla tutar olarak da 26,2 milyar dolarlık bir ihracat seviyesine ulaştık. İç pazar 9 ayda oldukça iyi bir mertebede devam ediyor. Toplamda ağır vasıta dahil yüzde 63'lük iç pazar artışını görüyoruz." ifadelerini kullandı.
Eroldu, bu olumlu tablonun ekonomiyi desteklediğini ancak iç pazardaki yerli payının sürekli azalmasının olumsuz olduğunu belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü: "Yerli araçların payı bizim için önemli. Çünkü hep konuşuyoruz, Türkiye'de otomotiv sanayisinin sürdürülebilirliği ve devamlılığı açısından iç piyasadaki satışlarımız bizim için önemli. Bizler yalnızca ihracata yönelik projelerle ayakta kalamıyoruz. Bu, çok uzun yıllardan beri hep altını çizdiğimiz bir konuydu. O yüzden Türk otomotiv sanayisinin belirli bir iç pazar satışını koruyor olması önemli ama burada da kayıplara uğradığımızı görüyoruz. Toplam araçlarda geçen sene yüzde 45 olan yerli üreticilerin payı bu sene maalesef yüzde 37'lere gerilemiş durumda. Tabii burada en önemli faktör otomobil. Otomobilde de yüzde 39'dan yüzde 31'e giden bir yerli payı payımız var."
"Avrupa'dan da şu anda devam eden bir talep görüyoruz"
Avrupa'dan da şu anda devam eden bir talep olduğunu dile getiren Eroldu, şu ifadeleri kullandı: "Aslında iç piyasada belki zayıflayacak diye bir beklenti var ama zayıflamadığını da aylık rakamlarda görüyoruz. Yani eylül kapanışını gördük hep beraber aslında kuvvetli bir iç piyasa var. Ekimde de bunun paralel bir şekilde devam edeceğini görüyoruz şu anda. Paralelde üretimde de yine 1,5 milyonluk adetlere yaklaşım öngörüsü var üyelerimiz tarafından. Bu da yüzde 10'un üzerinde geçen seneye göre bir artış demek. Yani hem iç piyasa büyümesi hem de ihracatın büyümesi aslında otomotiv sanayisinin rakamlarını 2023 yılında destekliyor görüntüsü var. Bunu net olarak görüyoruz. Bunlar da tabii hem ülke açısından hem de sanayimiz açısından son derece olumlu. Genel bir değerlendirme yapmak istersek aslında önemli konu 9 ayda 1 milyonluk üretim sınırını açtık. Bu ne demek? Bu pandemi öncesindeki üretim rakamlarımıza geri döndük demek. Aslında bu son derece olumlu üretimimiz açısından."
Eroldu, Çinli markaların Avrupa'daki yükselişlerinin devam ettiğini ve Çin'in marka imajının olumlu yönde değiştiğini kaydederek, AB'nin Çin menşeili elektrikli araçlara yönelik anti-dumping soruşturmasından çıkacak sonucun yakından takip edildiğini vurguladı.
"Çinli markaların pazar payının arttığını görüyoruz"
OSD Başkanı Cengiz Eroldu, otomotiv sanayisi olarak iç pazardaki hareketliliği etkileyen konulara da değindi. Türkiye pazarında bütün içten yanmalı ve hibrit otomobillerin yüzde 80 ve üzeri ÖTV diliminde olduğunu anımsatan Eroldu, şunları kaydetti: "Bu, Türkiye'de mobilite ihtiyacı duyan vatandaşların araca erişimini engelliyor ve aynı zamanda iç piyasadaki yerli payının azalmasını da tetikliyor. Çünkü bugün Türkiye'deki yerli otomobilciler, yerli üreticiler genelde B ve C segmentlerinde daha erişilebilir araçlar sunuyor. Şimdi bu erişilebilir araçların yüzde 80 ÖTV ile satılması, müşteriler üzerinde daha büyük bir etki yaratıyor. O da ithalatın payının artırmasına yol açıyor. Diğer taraftan, Türkiye'de de Avrupa paralelinde elektrikli otomobillerin payının artışını gözlemliyoruz. Geçen sene yüzde 1'di şu anda yüzde 5,9. Eylüle tek bakarsak aslında 2 haneli rakamlara gelmiş durumda. Gene aynı şekilde Türkiye pazarında Çinli markaların da pazar payının arttığını görüyoruz."
Eroldu, bireysel müşterilerin otomobil kredisi alma konusunda yaşadığı zorlukların devam ettiğini belirterek, "Hem biliyorsunuz matrahlara dayalı belli yüzdelerde kredi kullanabiliyorsunuz. Onun dışında bankaların bireysel müşterilere kredi vermekte çok istekli olmadığını görüyoruz. Tüm bu faktörleri alt alta topladığımızda geçen sene yüzde 45 olan iç pazardaki payımızı maalesef yüzde 37'ye taşıyan bir tablo çıkıyor ortaya ki bu da söylediğim gibi otomotiv sanayisi için çok sürdürülebilir bir rakam değil. Bunu da yönetmemiz gerekiyor." şeklinde konuştu.
"İhracatımız 34-35 milyar dolar aralığında olabilir"
Cengiz Eroldu, açıklamalarının ardından basın mensuplarının sorularını da yanıtladı. Otomotiv ihracatının bu yıl 35 milyar dolara ulaşabileceğine işaret eden Eroldu, "Rakamlarda gördüğünüz gibi iyi bir trendimiz var ihracat tarafında. Şu anda 26 milyar dolardayız. Üç ay var. Eylülde 2,9 milyar dolarla kapattık. Yakın bir yerlerde kapatırız. 34-35 milyar dolar aralığında olabilir gibi duruyor." diye konuştu.
Eroldu, bu sene otomotiv pazarının 1 milyon 150 bin adedin üzerinde gerçekleşmesini beklediklerini belirterek, "Ekimin de 100 binin altına düşeceğini beklemiyoruz. Zaten böyle olunca ekimi üzerine koyunca 1 milyona geldik neredeyse. Dolayısıyla görünen o ki artık bu tahmin olmaktan da çıktı 2023 yılı 1 milyon 150 bin üzeri kapanacak." ifadelerini kullandı.
Gelecek sene ise toplam satışlarda yüzde 10 civarında azalış beklediklerini kaydeden Eroldu, sözlerini şöyle tamamladı: "Şimdi önümüzdeki sene de ilk 3 ay bir seçim öncesi dönemimiz var. Türkiye'de her zaman bildiğiniz üzere o dönemler canlı olur, bir hareketlenme olur. Ama tabii Türkiye'nin şöyle de bir gerçeği de var onu da görmemiz lazım. Şimdi biz reel faiz patikasına girdik, bunu Sayın Bakanımız Mehmet Şimşek de sürekli söylüyor zaten. Projeksiyon enflasyona baktığımızda Türkiye'deki faizler bugün artık reel faizi işaret ediyor. Geçmiş enflasyona bakarsak halen eksi faiz var ama gelecek enflasyona bakarsak artık reel faize doğru gidiyoruz. 2022'de, 2023'te niye büyük bir talep patlaması oldu çünkü çok yüksek negatif faiz çıktı. Negatif faiz çıkınca para el yakmaya başladı, para el yakınca herkes mala geçmek istedi. Araba alan araba aldı, araba alamayan başka şeyler aldı yani sonuçta herkes bir ürün almak istedi, emtiaya gitti."
İlk 9 ayda 1 milyon adetle otomotiv üretiminde rekor
Otomotiv Sanayii Derneği, ocak-eylül verilerini açıkladı. Bu dönemde, otomotiv üretimi 2023 yılı ocak-eylül döneminde toplam yüzde 12 artarken bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 21 yükseliş meydana geldi.
Toplam üretim 1 milyon 74 bin 155 adet, otomobil üretimi ise 687 bin 817 adet düzeyinde gerçekleşti. 2023 yılı ocak-eylül döneminde toplam pazar, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 63 artarak, 894 bin 663 adet olarak gerçekleşti. Bu dönemde otomobil pazarı ise yüzde 67 oranında arttı ve 666 bin 890 adet oldu.
Ticari tarafta ise aynı dönemde üretimde yüzde 1, hafif ticari araç grubunda ise yüzde 4’lük bir azalma söz konusu. Ocak-eylül dönemine göre ticari araç pazarı yüzde 51, ağır ticari araç pazarı yüzde 28 ve hafif ticari araç pazarı yüzde 57 arttı. 2023 yılı ocak-eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam otomotiv ihracatı adet bazında yüzde 7 oranında, otomobil ihracatı ise yüzde 20 oranında arttı.
Bu dönemde, toplam otomotiv ihracatı 733 bin 956 adet, otomobil ihracatı ise 473 bin 850 adet düzeyinde gerçekleşti. İhracat dolar bazında yüzde 16, euro bazındaysa yüzde 14 artış gösterdi ve toplam rakam 26,2 milyar dolar olarak açıklandı. Otomobil ihracatında yüzde 24’lük artış, toplam rakamı 7,9 milyar dolar seviyesine getirdi.
“Üretimde kapasitemiz var, Ar-Ge’miz güçlü”
Toplantıda konuşan Otomotiv Sanayii Derneği Başkanı Cengiz Eroldu, otomotiv sanayinin Türkiye'nin ekonomik ve entelektüel gelişiminde önemli katkısı bulunan bir sektör olduğunu belirterek, önümüzdeki yıllarda daha da iyi işlere ve iş sonuçlarına imza atılacağını kaydeti.
Eroldu, “2 milyonluk bir kapasitemiz var. Şu anda da bu kapasitenin 1 milyon 350 bin-1 milyon 400 binini kullanır durumdayız. OSD üyelerinin 17 tane üretim tesisi bulunuyor. Toplam üye sayımız 13. 13 üyemizin de 15 tane Ar-Ge merkezi var. Yani yoğun bir Ar-Ge çalışmasının yapıldığı bir sanayi ve Türkiye'de de bu konuda öncü sanayilerden bir tanesi. Yıllık yatırımlarımız 1 milyar dolarlar seviyelerinde. Tabii Ar-Ge harcamalarıyla birlikte patent konusunda da yine Türkiye'de önde gelen sektörlerden bir tanesiyiz.
Ek olarak Ar-Ge uzantılı hizmet ihracatı da gittikçe büyüyen bir iş kolumuza dönüştü. En son sene 253 milyon dolarlık hizmet ihracatımız var" ifadelerini kullandı. Eroldu, ilk altı ayda otomotiv üretiminde 1 milyon adedi geçtiklerini, böyle bir rakamı uzun yıllardır görmediklerinin de altını çizdi.
İç pazarda yerli payı azalıyor
Ekonomiyi de destekleyen OSD verilerini oldukça olumlu bulduğunu söyleyen Eroldu, olumsuz tarafının ise iç pazardaki yerli payının sürekli azalması olduğuna dikkat çekti.
Eroldu, “İşin kötüsü bu düşüş hızlanıyor. Türkiye'de otomotiv sanayinin sürdürülebilirliği ve devamlılığı açısından iç piyasadaki satışlarımız bizim için önemli. Bizler yalnızca ihracata yönelik projelerle ayakta kalamıyoruz. Toplam araçlarda geçen sene yüzde 45 olan yerli üreticilerin payı bu sene maalesef yüzde 37’lere gerilemiş durumda. Otomobilde de yüzde 39’dan yüzde 31’e giden bir yerli payımız var.
İlk 8 aylık rakamlara baktığımız zaman dış ticaret dengesinin bizim otomotiv endüstrisi açısından kırmızıya döndüğünü görüyoruz. Burada 10 milyar dolarlar seviyesinde artı veren sektör, maalesef ilk 8 aylık rakamlara göre 318 milyon dolar seviyesinde. Bu açık Eylül ayında daha da büyüyecek ne yazık ki. Gelecek sene ise ihracatta yüzde 10’luk bir artış bekliyoruz” dedi.
“Çinli üreticiler Avrupa için tehdit”
Çinli markaların satış adetleri düşük olsa da Avrupa’daki yükselişlerinin devam etiğini kaydeden Eroldu, şöyle konuştu; “Çinli üreticilerin pazar payları, elektrikli araç pazarında 3,7’yi aşmış durumda ve hızlı bir şekilde artış trendi var. Bir de Avrupalı üreticilerin Çin’de yaptırdıkları elektrikli araçlar da var. O bu rakamın içinde yok.
O da aslında önemli. Diğer bir gelişme de sonucunu takip ettiğimiz Avrupa Birliği’nin Çin menşeili elektrikli araçlara yönelik anti dumping soruşturması var. O da enteresan bir şeye yol açacak. Bakalım nasıl sonuçlanacak. Ama Avrupalı da Çin üretiminin Avrupa’daki sanayi açısından bir tehdit oluşturduğunu görüyor. Çünkü net bir şekilde artış var. Diğer taraftan da şunu da söylemek lazım. Aslında Çin’in de otomotivdeki imajı iyileşiyor.”
