Medine müdafii “Çöl Kaplanı” Fahreddin Paşa’nın vefatının üzerinden 77 yıl geçti
Birinci Dünya Savaşı’nda Medine’yi 2 yıl 7 ay boyunca büyük yokluklara rağmen savunan “Çöl Kaplanı” Fahreddin Paşa, vefatının 77. yılında rahmetle anılıyor.
Birinci Dünya Savaşı sırasında Medine müdafaasıyla tanınan ve İngilizler tarafından “Çöl Kaplanı” olarak adlandırılan Fahreddin Paşa, vefatının 77. yılında anılıyor. 1868’de bugün Bulgaristan sınırlarında kalan Rusçuk’ta dünyaya gelen Fahreddin Paşa’nın babası Mehmed Nahid Efendi, annesi ise Fatma Adile Hanım’dı.
Asıl adı Ömer olan ve Soyadı Kanunu sonrası “Türkkan” soyadını alan Fahreddin Paşa, 93 Harbi’nden sonra ailesiyle İstanbul’a gelerek 1888’de Harp Okulu’nu, 1891’de ise Erkan-ı Harbiye’yi bitirerek kurmay yüzbaşı olarak orduya katıldı.
Osmanlı’nın kritik cephelerinde görev aldı
Balkan Savaşı’ndaki Çatalca savunmasıyla dikkat çeken Fahreddin Paşa, Edirne’nin geri alınmasında rol oynadı. Osmanlı Devleti’nin 1914’te Birinci Dünya Savaşı’na girmesiyle Musul’da 12. Kolordu Komutanı olarak görev yaptı ve kısa süre sonra mirliva (tuğgeneral) rütbesine yükseltildi.
İsyan sonrası Medine’ye gönderildi
Mekke Şerifi Hüseyin’in İngilizlerle anlaşarak isyana hazırlandığının öğrenilmesinin ardından 28 Mayıs 1916’da Medine’ye gönderildi. 3 Haziran’da başlayan Şerif Hüseyin isyanı kısa sürede büyüdü; ancak Fahreddin Paşa aldığı tedbirlerle Medine’yi korumayı başardı. Sayıca büyük üstünlüğe sahip isyancı kuvvetlere rağmen birçok mevkiyi geri alarak 100 kilometrelik güvenlik hattı oluşturdu.
Medine’yi 2 yıl 7 ay boyunca savundu
Hicaz’da Osmanlı asker sayısının yetersiz oluşu, takviye gelememesi ve demiryollarının İngiliz casusu Lawrence tarafından tahrip edilmesi sebebiyle Medine giderek yalnızlaştı. Bu koşullara rağmen Fahreddin Paşa, Medine’yi 2 yıl 7 ay boyunca açlık, hastalık ve kuşatmaya rağmen savundu.
Takviye alamayan Paşa, mukaddes emanetlerin yağmalanmaması için İstanbul’a gönderilmesini teklif etti. Hükümetin onayıyla oluşturduğu komisyon aracılığıyla kutsal emanetleri tek tek kontrol ettirerek 2 bin asker korumasında İstanbul’a yolladı. Bu emanetler bugün Topkapı Sarayı’nda sergileniyor.
Teslim emrine karşı direniş
Mondros Mütarekesi’nin ardından hükümetin teslim emrine uymayan Fahreddin Paşa, gönderilen yüzbaşıyı dahi hapsettirdi. Padişah fermanıyla gelen ikinci emri de kabul etmedi. Ancak askerlerinin neredeyse tamamının hasta ve bitkin düşmesi üzerine baskılar sonucunda teslim olmayı kabul etmek zorunda kaldı.
1921’de Ankara hükümetinin girişimleriyle Malta sürgününden kurtulan Paşa, Milli Mücadele’ye katılmak üzere yurda döndü ve Türkiye’nin Kabil Büyükelçisi olarak görev yaptı.
Son yılları ve vefatı
5 Şubat 1936’da tümgeneral rütbesiyle emekli olan Fahreddin Paşa, 22 Kasım 1948’de vefat etti. Vasiyeti üzerine Aşiyan Mezarlığı’na defnedildi.
