İstanbul’un gizli tehlikesi üst tarafta: Marmara’dan önce Karadeniz kırılabilir
İstanbul ‘’deprem’’ denilince akıllara Marmara denizi geliyor ancak İstanbul sadece güney bölgeden değil kuzey bölgeden de tehdit altında. Batı Karadeniz Istıranca fayı 1923 yılında 5,3 büyüklüğünde bir deprem ürettiği biliniyor.
Trakya Fayları ilk defa 1987 yılında sismik kesitler kullanılarak 1991 de araştırılmaya başlandı. Son yıllarda Edirne dolayında İstanbul’un kuzeybatısında olan depremler dikkatle izleniyor.
Istıranca fayı İstanbul'un Avrupa yakasını üç kısma ayırıyor. Roma döneminde bu fay kırığına kuzeyden komşu olan fayda büyük depremler olduğu biliniyor. Bu depremlerin 7 üzerinde olduğu tahmin ediliyor. 1901 7,2 Karadeniz Varna depremi’nin de bu fayın kuzey ucunda olduğu olduğu biliniyor. Deprem başta Bulgaristan olmak üzere Romanya’yı da etkilemiş, 4-5m yüksekliğinde tsunami dalgalarının oluşumuna ve 800 insanın ölümüne neden olmuştu.
1901 YILINDA YAŞANAN VARNA DEPREMİ
Araştırmalar ve tahminler, tüm Karadeniz’de 1901 tarihinde 7,2 büyüklüğündeki yıkıcı depremlerle kıyaslanabilecek depremlerin tekrarlanma süresinin 300-500 yıl arasında değiştiğini gösteriyor.
29.4.2015 tarihinde, İstanbul’dan 118 km uzaklıkta, Karadeniz açıklarında oluşan 4,1 büyüklüğündeki depremde aynı fay üzerinde olmuştu. Deprem araştırmacısı Baturhan Öğüt ise özellikle sosyal medya üzerinden bu konuya dikkat çekiyor. Öğüt; ‘’Herkes Marmara içindeki faylara odaklanıyor ama bu başlı başına kocaman bir yanlış, çünkü Marmara içindeki fayların dışında kuzeyden gelen bir tehlikemiz var. Oda batı Karadeniz Istıranca fayı. 4 segment'den oluşan bu fay kuzey batı, kısmen güney doğu yönlü ve doğrultu atımlı karakteristik özelliğe sahip. Bu fayın bulunduğu konum batı Karadeniz çukuru batısında kalan Shabla bölgesi Karadeniz deprem riski açısından en fazla riski barındıran bölgedir. Buraya odaklanmamız gerekiyor’’ ifadeleri kullanıyor.
KARADENİZ ASLINDA FAY HATTI İLE DOLU
Trabzon Karadeniz Teknik Üniversitesi'nde bilim insanları ise Karadeniz’de aktif fayların varlığını defalarca dile getirdi. Özellikle 2023 yılında Karadeniz’de bulunan faylar Türkiye gündemine girdi. Gürcistan'da 12 Şubat 2023’te 4.4 ile 3.6 büyüklüğünde olan 2 depremin özellikle Rize ve Artvin’de hissedilmesi sonrası Karadeniz'deki deprem riskini arttırdığı ortaya çıktı.
Son 20 yılda Trabzon, Rize ve Ordu açıklarında büyüklükleri 2.5 ile 4.5 arasında değişen depremler olduğu biliniyor.
Yani Karadeniz’de aslında Batı ve doğu ekseninde çok sayıda kırılmak üzere olan fay bulunuyor. Karadeniz’in Marmara denizi kadar incelenmesi gerekiyor.
