İngiltere'de 'ırkçı bir iki aşamalı' vatandaşlıktan çıkarma uygulaması
İngiltere’nin Britanyalılardan toplu şekilde vatandaşlık geri alma uygulaması, Runnymede Trust ve Reprieve’ın hazırladığı çarpıcı raporda “ırkçı bir iki aşamalı sistem” olarak tanımlandı.
İngiltere’nin vatandaşlık geri alma uygulamaları, Runnymede Trust ve Reprieve tarafından hazırlanan çarpıcı bir raporda sert eleştirilerin hedefi oldu. Rapora göre bu uygulama, Birleşik Krallık’ı küresel bir istisna haline getiriyor.
İNGİLTERE, G20'DE VATANDAŞLIK İPTALİNDE TEK LİDER
Raporun bulgularına göre Birleşik Krallık, vatandaşlığı bu ölçekte iptal eden tek G20 ülkesi konumundadır. 2010 yılından bu yana "kamu yararı" gerekçesiyle 200’den fazla kişinin vatandaşlığı geri alındı; bu sayı dünya genelinde sadece Bahreyn ve Nikaragua tarafından aşılmış durumda. Örnek olarak Fransa, 2002–2020 arasında bu yetkiyi yalnızca 16 kez kullanmıştır.
Raporda, çifte vatandaşlığı bulunan veya sonradan vatandaşlığa geçen Britanyalıların, çok sınırlı delil erişimiyle ve hükümet tarafından bilgilendirilme zorunluluğu olmadan vatandaşlıktan çıkarılabildiği belirtiliyor. En bilinen örneklerden biri, BM uzmanlarına göre çocukken IŞİD tarafından kaçırılan ve yıllardır Suriye’de gözaltı kamplarında tutulan Shamima Begum vakasıdır.
9 MİLYON KİŞİ RİSK ALTINDA, AZINLIKLAR 12 KAT DAHA FAZLA HEDEF
Rapor, uygulanan muğlak yasalar nedeniyle İngiltere nüfusunun yüzde 13’üne, yani yaklaşık 9 milyon kişiye vatandaşlıklarının geri alınması riski taşıdığını ortaya koydu.
En çarpıcı bulgu ise şöyledir:
Siyahi, Güney Asyalı, Orta Doğulu ve Kuzey Afrikalı Britanyalılar, beyaz vatandaşlara kıyasla 12 kat daha fazla vatandaşlıktan çıkarma hedefi oluyor.
Home Office (İçişleri Bakanlığı) ise raporun bulgularını "korku yayma ve yanlış" olarak nitelendirerek reddetti.
SİYASETÇİLERDEN SERT TEPKİ
Parlamentoda düzenlenen toplantıda farklı partilerden siyasetçiler bu sistemi sert bir şekilde eleştirdi. Muhafazakâr Parti milletvekili Sir Andrew Mitchell, "Bugün var, yarın yok bir politikacının bir kalem darbesiyle vatandaşlık silebilmesi, üstelik kişiye haber bile verilmemesi kabul edilemez," dedi. Mitchell, son 10 yılda vatandaşlık iptallerinin önceki 30 yıla göre yüzde 4.000 arttığını vurguladı.
2014’teki yasal değişiklikle, başka vatandaşlığı olmayan kişilerin bile "başka bir vatandaşlık edinebileceği" varsayımıyla statüsüz bırakılmasının önü açılmıştı. 2022'deki Ulusallık ve Sınırlar Yasası ise hükümete kişiye haber dahi vermeden vatandaşlığı iptal etme yetkisi sağladı.
Avrupa'da 16 ülke, küresel ölçekte ise 56 ülke bu uygulamayı tamamen terk etmiş durumdadır.
